«Οι πλούσιοι δεν προσφέρουν για την ενίσχυση των φτωχών»

Συνέντευξη του Μητροπολίτου Πειραιώς Καλλίνικου στο Περιοδικό «ΛΙΜΑΝΙ» τον Οκτώβριο του 1997. Β! ΜΕΡΟΣ

Σεβασμιώτατε, θα ήθελα να επανέλθουμε στον Πειραιά και στη νέα γενιά σε σχέση με το που πάει η νέα γενιά. Είπατε ότι οι νέοι είναι καλοί σήμερα και βεβαίως παρατηρούμε και κάτι άλλο. ότι υπάρχει ένα έλλειμμα πολιτιστικό, πνευματικό στη νέα γενιά, παρά την προσπάθεια τη δική σας, πέραν της Εκκλησίας, υπάρχει μια γενικότερη θολούρα. Υπάρχει μια έκρηξη διασκέδασης νυχτερινής, η οποία δεν είναι και τόσο ελληνοπρεπής και ελλαδική, παρ’ ότι ονομάζονται όλα αυτά ελληνικά κέντρα. Υπάρχει γενικότερα ένας αποπροσανατολισμός και αυτός εμπεριέχει και κινδύνους. Το έχετε σκεφθεί αυτό;

Είπα προ ολίγου ότι πολλοί νέοι έχουν ευαισθησία και δέχονται το μήνυμα της Εκκλησίας. Αλλά πρέπει να πω ότι υπάρχουν και πάμπολλοι που δεν δέχονται το μήνυμα της Εκκλησίας. Ζω με ανησυχία για τη σημερινή γενιά. Βλέπω ενίοτε πόλύ οργισμένα τα νιάτα. Βλέπω έλλειψη σωστού πνεύματος. Και θα πω κάτι σαν πατέρας και σαν παιδαγωγός. Νομίζω ότι οι πολλές ελευθεριότητες, που εδόθησαν, είναι αντιπαιδαγωγικές. Δεν αγαπάμε το παιδί, όταν του δίνουμε υπερβολικές ελευθεριότητες. Δεν σημαίνει αυτό να τα διατάσουμε, ούτε σημαίνει να περιορίζουμε τις ελευθερίες. Αλλά όμως το παιδί δεν είναι ώριμο. Αν ήταν ώριμο, τότε δεν θα ήταν παιδί. Και δεν μπορεί να βάζουμε σε ίση θέση τον καθηγητή με τα παιδιά. Γι’ αυτό και αντιτίθεμαι σ’ αυτή την ισότητα, η οποία είναι αντιπαιδαγωγική, εκτρέφει εγωκεντρισμό στα παιδιά, τους δείχνει ένα πνεύμα ανταρσίας. Γιατί στα παιδιά δεν έχει καμιά αξία η έννοια του πατέρα, του δασκάλου, του παιδαγωγού. Όχι. Αυτό είναι νομίζω σφάλμα. Θα πρέπει να επανέλθουμε στις παλαιές ρίζες, που το παιδί έχει σεβασμό στο δάσκαλο, στον παπά, στον πατέρα, στον υπεύθυνο. Αυτό δεν σημαίνει καταπίεση του παιδιού. Όχι. Να κινείται ελεύθερα το παιδί, αλλά όμως υπάρχουν νόμοι και δεσμεύσεις και όρια αγάπης, αλλά όρια. Τα ξέφρενα πράγματα, που σήμερα επικρατούν, νομίζω ότι είναι πάρα πολύ σφαλερά και εδώ επιρρίπτω ευθύνη στην πολιτική ηγεσία των 25 τελευταίων ετών, που με μεταρρυθμίσεις παιδαγωγικές όχι πολύ καλά οργανωμένες έβλαψαν. Θα πρέπει να μην φεύγουμε από τις ρίζες μας τις καθαρά ελληνορθόδοξες χριστιανικές. Έχουμε το παράδειγμα άλλων λαών, που οι πολλές ελευθεριότητες έχουν οδηγήσει σε μια πλήρη καταρράκωση των νέων. Σήμερα οι νέοι διέρχονται κρίση μεγάλη. Κρίση αξιών, κρίση ψυχική. Έχουμε τα φαινόμενα των ναρκωτικών που είναι τόσο θλιβερά, έχουμε τα φαινόμενα της σεξομανίας, έχουμε τα φαινόμενα της ανέμελης ζωής. Αυτά πάντα υπήρχαν, αλλά σήμερα είναι ηυξημένα,. Φέρουμε ευθύνη μεγάλη. Νομίζω ότι πρέπει να δούμε τα παιδιά με περισσότερη αγάπη και όχι με πνεύμα δημαγωγικό.

Είδαμε τον Πατριάρχη μας εδώ, βλέπουμε και κάποια φαινόμενα με τους Τούρκους, οι οποίοι δεν φέρονται και πολύ καλά στο Πατριαρχείο μας και κάποια άλλα σε σχέση με τον εσωτερικό μας χώρο. Πιστεύετε ότι η Ορθοδοξία μας μπορεί να σταθεί στα πόδια της περισσότερο, πιο σταθερά; Σας ανησυχεί κάτι σχετικά μ’ αυτό;

Δεν ανησυχώ με την Ορθοδοξία. Η Ορθοδοξία στέκεται καλά. Παράδειγμα ότι εκεί, που σφαγιάζονταν οι ορθόδοξοι, στις χώρες του υπαρκτού σοσιαλισμού, επέζησε και σήμερα πάλι θριαμβεύει. Τραυματίστηκε, τραυματίστηκαν άνθρωποι αλλά όχι η Ορθοδοξία. Η έννοια της Ορθοδοξίας και πίστης θριάμβευσε και θριαμβεύει. Αυτό απέδειξε η πραγματικότης. Ωστόσο, υπάρχουν προβλήματα. Όσον αφορά στο Πατριαρχείο, είναι μια θλιβερή πραγματικότης. Βρίσκεται σε χώρα, η οποία το καταπιέζει και περνάει Γολγοθά. Τον Γολγοθά τον περνάει 500 χρόνια. Ίσως αστάθμητοι παράγοντες, που δεν μπορούμε εμείς να τους εκτιμήσουμε έχουν συντελέσει να επιζεί. Κυρίως, όμως αυτό οφείλεται στην πρόνοια του Θεού. και σήμερα έχει το Γολγοθά του. Ας προσευχόμεθα ο Γολγοθάς να σμικρύνεται και να μην μεγαλώνει. Ωστόσο όμως κάθε Ορθόδοξη Εκκλησία αυτοκέφαλη είναι. Ο Οικουμενικός Πατριάρχης είναι πρώτος εν ίσοις. Η Εκκλησία της Ελλάδος είναι αυτοκέφαλη, όπως οι Εκκλησίες της Σερβίας, της Βουλγαρίας. Δεν έχει σχέση με τα διοικητικά μας ο Οικουμενικός Πατριάρχης. Η διαδικασία του εκτείνεται μόνο στην Εκκλησία Κωνσταντινουπόλεως, η οποία έχει και την Αμερική, την Ευρώπη και την Αυστραλία. Δηλαδή έχει τις Ορθόδοξες Εκκλησίες της διασποράς.

Θέλουμε να επανέλθουμε στον Πειραιά για να κλείσουμε με τον Πειραιά και να πάμε γρήγορα στην Ύδρα και στους δύο Μητροπολίτες. Πήγατε στην Ύδρα, με το Σεβασμιώτατο Ύδρας και μαζί του βρεθήκατε στα 30 χρόνια δράσης τους, τα γιόρτασαν εκεί οι κάτοικοι. Είναι φίλος σας, είναι ένας άνθρωπος, με τον οποίο έχετε ζήσει πολλά πράγματα μαζί. Πως είναι οι σχέσεις σας με τον Μητροπολίτη Ύδρας και με τον Μητροπολίτη Νικαίας;

θα πω πάρα πολύ καθαρά ότι, όταν το 1983 εγίνοντο συζητήσεις παραχωρήσεως από τον ΟΔΕΠ της εκτάσεως του Σχιστού για την δημιουργία νεκροταφείων, είχα οριστεί εγώ εκπρόσωπος της Συνόδου, και συνεργάστηκα με τους Δήμους. Πρόεδρος ήταν ο κ. Κατριβάνος. Τότε είχα μεταφέρει τη ρητή εντολή της Συνόδου, ότι θα γίνουν νεκροταφεία, που θα εξυπηρετούν τις Μητροπόλεις Πειραιώς και Νικαίας. Διότι η Μητρόπολη Πειραιώς έχει ένα νεκροταφείο στην Ανάσταση, είναι εντός των ορίων της Μητροπόλεως Νικαίας, διότι η Νίκαια απεσπάθη από τον Πειραιά και αυτό λίγο – λίγο θα σβήσει και πρέπει να μεταφερθεί στην Μητρόπολη του Πειραιώς. Δυστυχώς κατόπιν, επειδή εγώ δεν ήμουν εκ των ευνοουμένων του κέντρου, ερήμην εμού και κρυφά από με΄να υπεγράφη ένα συμβόλαιο, που δεν το κατάλαβαν και οι δήμαρχοι εδώ, να τα πάρει όλα η Μητρόπολη Νικαίας, δηλαδή τις ταφές, κηδείες και μνημόσυνα. Όταν έγινε Μητροπολίτης ο Αλέξιος του είπα σαφώς ότι πρέπει η αδικία να διορθωθεί. Δεν μπορεί να μείνει η Μητρόπολη Πειραιώς χωρίς νεκροταφείο. Θα είναι μοναδικό φαινόμενο. Μητρόπολη να μην έχει που να θάψει τους νεκρούς της, ή να τους θάπτει σε ξένο νεκροταφείο; Αυτό είναι μια αδικία. Περίμενα κατανόηση από το Μητροπολίτη Νικαίας. Δεν τη βρήκα την κατανόηση. Δυστυχώς, κατόρθωσε να παρασύρει και τη Σύνοδο πέρυσι και έβγαλαν μια απόφαση που συνεφώνει με τις απόψεις του, αλλά αυτό είναι αδικία, την οποία δεν θα δεχθώ ποτέ. Δηλαδή, δεν μπορεί τους Πειραιώτες να τους θάβουν ιερείς Νικαίας. Πρέπει να τους θάβουν ιερείς του Πειραιά. Διότι έτσι αδικούμε και τους ιερείς μας. Εγώ, δεν ξέρουν οι πάντες, ότι ουδέποτε έχω πάει σε νεκροταφείο και ουδέποτε έχω πάρει λεφτά, αλλά δεν μπορεί οι ιερείς εδώ να μην θάβουν τους νεκρούς τους ή να μην τους συνοδεύουν. Τι γίνεται πολλές φορές; Πάνε στο τρίτο νεκροταφείο, που είναι της Νίκαιας, οι Πειραιώτες και απαγορεύουν οι παπάδες να μπουν οι δικοί μας ιερείς μέσα στο νεκροταφείο. Αυτό είναι απαράδεκτο. Δεν μπορεί να το κατανοήσει, ενώ θα μπορούσε να λυθεί ειρηνικά χωρίς αντεγκλήσεις.

Θέλουμε να έρθουμε και στο Δήμαρχο Πειραιά. Έχετε καλές σχέσεις με το δήμαρχο ή έχετε παράπονα;

Έχουμε με το Δήμαρχο άριστες σχέσεις. Στέκεται πάντα κοντά στην Εκκλησία, έχει εκτιμήσει την προσφορά της Εκκλησίας και θλίβομαι που έχει και αυτός μερικές περιπέτειες, τις οποίες θα έπρεπε να μην έχει. Είναι ένας αξιόλογος άνθρωπος, έξυπνος άνθρωπος και έχει εκτιμήσει πάρα πολύ το έργο της Εκκλησίας.

Και με τον Νομάρχη μας, τον κ. Φωτίου, πως τα πάτε;

Πρόκειται περί λαμπρού ανθρώπου, με αγαπάει και τον αγαπώ υπερβολικά, έχουμε πανάριστες σχέσεις και μια πάρα πολύ καλή συνεργασία.

Ήθελα να σας πω και από τη μεγάλη εμπειρία σας και τη μεγάλη πορεία στον Πειραιά, πιστεύετε εσείς πέρα από κόμματα, πέρα από δημάρχους, πέρα από όλα τα άλλα, τι λείπει σήμερα στον Πειραιά; Τι πρέπει να κάνουμε επιτέλους για να ανέβει ο Πειραιάς; Γιατί δεν φτάνει η δική σας προσπάθεια. Υπάρχουν οι πολιτικοί, υπάρχουν οι δήμαρχοι, υπάρχουν και άλλοι, που κρατάνε τις τύχες αυτής της πόλης και της περιοχής στα χέρια τους. Τι πρέπει όλοι αυτοί μαζί να προσέξουν;

Έχουμε κάποιο γεωγραφικό μειονέκτημα. Ότι είμαστε δίπλα στην Αθήνα. Η γειτνίαση είναι ένα μειονέκτημα. Ωστόσο ο Πειραιάς έχει το δικό του πρόσωπο. Δεν χάνεται στη χοάνη των Αθηνών, όπως έχουν χαθεί ίσως άλλοι δήμοι. Θέλει μεγάλη δραστηριοποίηση. Έχουμε πολύ καλό κόσμο και πρέπει να ανυψωθούν πάρα πολύ μερικά τοπικά πράγματα, να προσεχτεί λίγο η καθαριότητα μας περισσότερο, να προσεχτεί ο λιμένας περισσότερο, να προσεχθούν έργα πολιτιστικά κάπως περισσότερο και όλοι να βοηθήσουμε σε μια πνευματική ανύψωση του Πειραιά. Έχει ο Πειραιάς ταυτότητα και πρόσωπο, νομίζω πολιτιστικά αρκετά καλό. Μπορεί να βελτιωθεί.

Θέλω να κλείσουμε δύο θέματα. Ένα είναι 20 χρόνια Καλλίνικος στον Πειραιά. Τι σκεπτόσαστε για το μέλλον;

Να συνεχίσω την ίδια δραστηριότητα. Δεν μπορώ να πω ίσως μεγαλύτερη γιατί τώρα μπήκα στο 72^ο . Δεν είμαι νέος. Να μπορέσω όσο έχω δυνάμεις να δουλέψω για το λαό μας. Και θα συνεχίσω. Πάντα αγωνίζομαι για μικρούς και μεγάλους, για να δώσουμε το μήνυμα του Ευαγγελίου, που είναι μήνυμα ζωής, να το καταλάβουν οι άνθρωποι κι έτσι να βοηθήσουμε σε μια πνευματική ανύψωση του ανθρώπου.

Μπορεί να μπήκατε στο 72^ο αλλά βλέπω ότι εσείς είστε εκσυγχρονιστής πριν από όλους τους εκσυγχρονιστές, διότι έχετε φτιάξει μια πολύ δυνατή ομάδα στήριξης σας. Βλέπω ότι λειτουργείτε και συλλογικά στη Μητρόπολη και έχετε πολύ καλούς συνεργάτες.

Δόξα το Θεό έχουμε καλούς συνεργάτες, έχουμε και καλούς κληρικούς, δεν έχουμε προβλήματα, δεν έχουμε σκάνδαλα στον Πειραιά. Όταν πρωτοήρθα βρήκα μερικά αγκάθια. Ο Θεός βοήθησε και αυτά τακτοποιήθηκαν. Έχουμε μια ενότητα. Βεβαίως το θέμα είναι πολύ μεγάλο, πολλά μπορούσαμε να κάνουμε που δεν κάναμε. Έχω πλήρη συναίσθηση ότι πολλά δεν μπορούμε να κάνουμε. Μου ζητάει ο κόσμος λύκειο και γυμνάσιο. Δεν μπορώ να το κάνω. Υπέκυψα στις πιέσεις του κόσμου και προχωρούμε στην ίδρυση δημοτικού σχολείου και αγκομαχούμε. Κάνουμε αυτά που δυνάμεθα. Προσευχή μου είναι να μας βοηθήσει ο θεός να συνεχίσουμε με αγάπη, με αντικειμενικότητα, με στοργή το έργο μας για την ανύψωση των συνανθρώπων μας.

Θέλω να κλείσουμε με ένα μήνυμα σας προς τους νέους και προς τους Πειραιώτες, δηλαδή προς το ποίμνιο σας. Ποιο είναι το μήνυμα του Πνευματικού μας Πατέρα;

Η ζωή θέλει θεμέλια. Και θεμέλιον δεν υπάρχει άλλο από τον Χριστόν. Η ευχή μου και το μήνυμα μου είναι όλοι μας, μικροί και μεγάλοι και ο λαός μας να καταλάβει ότι ο Χριστός είναι θεμέλιον της ζωής, που ομορφαίνει, που δίδει περιεχόμενο στην ανθρώπινη ζωή και την καθιστά ευτυχισμένη. Το μήνυμα μου είναι, περισσότερο Χριστό, περισσότερες ηθικές αξίες, να γίνουν σωστότεροι άνθρωποι. Τότε θα έχουμε μεγαλύτερη χαρά.

Η συνέντευξη δημοσιεύτηκε στο Περιοδικό «ΛΙΜΑΝΙ» στο τεύχος 68 τον Οκτώβριο του 1997 και στο Περιοδικό Πειραϊκή Εκκλησία.

Επιμέλεια: Κώστας Ζουρδός