«Οι πλούσιοι δεν προσφέρουν για την ενίσχυση των φτωχών»

Συνέντευξη του Μητροπολίτου Πειραιώς Καλλίνικου στο Περιοδικό «ΛΙΜΑΝΙ» τον Οκτώβριο του 1997. Α! ΜΕΡΟΣ

Σεβασμιώτατε θα ήθελα να ξεκινήσουμε με τα 20 χρόνια σας, να σας αιφνιδιάσω. Έχετε 20 χρόνια στον Πειραιά, μιας μεγάλης πορείας, πορείας προσφοράς. Ποια είναι η δική σας αποτίμηση σ’ αυτά τα 20 χρόνια; Έχετε ζήσει πάρα πολλά πράγματα στον Πειραιά, έχετε δει τον Πειραιά χειρότερο ή καλύτερο σε ορισμένα πράγματα, έχετε δώσει μια μάχη ζωής θα την χαρακτήριζα εγώ. Ποια είναι η πρώτη δική σας αποτίμηση;

Όταν ήρθα προ 20 ετών στον Πειραιά, είπα τότε στον ενθρονιστήριο λόγο μου: «Ήρθα να δώσω και όχι να πάρω». Αυτό προσπάθησα να το κάνω βίωμα και πράξη. Τώρα που είμαι στο τέλος των 20 χρόνων και ότι ο Θεός μου δώσει περαιτέρω, έχω την ψυχική ευχαρίστηση ότι ο λαός ανεγνώρισε αυτή την προσφορά. Απολαμβάνουμε της αγάπης του λαού και ο λαός εξετίμησε πως ο Επίσκοπος του είναι πατέρας που εκδαπανάται και έχει ένα και μοναδικό σκοπό, την μεθοδική ανύψωση όλου του λαού.

Αυτό θα μου επιτρέψετε να πω, ότι βγαίνει και από αυτά που λένε όλοι οι Πειραιώτες και κυρίως η ηγεσία του Πειραιά, βουλευτές όλων των Κομμάτων, Δήμαρχοι σημερινοί, πρώην Νομάρχες, όλοι μιλούν για σας με τα καλύτερα λόγια και κυρίως αυτό, που μου κάνει εντύπωση, είναι αυτό, που λένε, το ανθρωπιστικό έργο.

Κατ’ αρχήν να πω για τις σχέσεις μου με τις αρχές. Με την βοήθεια του Θεού δεν είχα προβλήματα. Αντιμετώπισα όλους με ίση αγάπη, προσεπάθησα να μην έχω ποτέ καμία μονομέρεια. Έχω την συνείδηση και την αίσθηση ότι είμαι ο ποιμήν του λαού και ο ποιμήν αγκαλιάζει όλους αδιακρίτως. Γι’ αυτό προσεπάθησα όλα τα χρόνια να ανήκω σε όλους και να φέρομαι προς όλους με αγάπη, με στοργή, με πραγματικό, πνευματικό ενδιαφέρον. Είχα ανταπόκριση από όλες τις αρχές. Και τη στιγμή αυτή έχω την μεγάλη χαρά να βεβαιώσω ότι  έχουμε άριστη συνεργασία με όλες τις αρχές, με όλους τους βουλευτές, όλων των αποχρώσεων, αδιακρίτως όλοι αναγνωρίζουν ότι η Εκκλησία εργάζεται ανθρωπιστικά, λυτρωτικά, χωρίς μονομέρειες, χωρίς κομματικές φατρίες, χωρίς ιδιαιτερότητες.

Εσείς Σεβασμιώτατε, μπορείτε να μιλήσετε πιο αντικειμενικά και έξω απ’ όλους αυτούς τους χρωματισμούς και έχετε ζήσει και τις προηγούμενες δεκαετίες όπου υπήρχαν προβλήματα τέτοια στην κοινωνία, υπήρξαν αντιπαραθέσεις, καφενεία χρωματισμένα, προβλήματα, μίση. Πιστεύετε ότι είναι αλήθεια αυτό που λέγεται, ότι τώρα τα τελευταία χρόνια πηγαίνουμε σε μια καλύτερη κατάσταση ως κοινωνία σε σχέση με τα μίση αυτά τα παλιά;

Νομίζω ότι ο λαός ωριμάζει. Βλέπω ότι ο λαός έχει σκέψη σοβαρότερη απ’ αυτή που είχε τα παλαιότερα χρόνια, βλέπει αντικειμενικότερα τα πράγματα, δεν έχει φανατισμό, μονάχα ότι οι νέοι πολλές φορές δεν έχουν πολλά ενδιαφέροντα είναι φαινόμενο της εποχής. Και είμαι γεμάτος χαρά, διότι δεν βλέπω τις αντιθέσεις και τις διαιρέσεις, που βλέπαμε παλαιότερα. Υπάρχει τη στιγμή αυτή μία ενότης του λαού μεγαλύτερη απ’ όση σε παλαιότερες εποχές.

Αναφερθήκατε στους νέους και θέλω να σταθώ σ’ αυτό το σημείο, διότι όλη η δράση σα θα έλεγα περιστρέφεται και γύρω από τη νέα γενιά συνεχώς και αδιαλείπτως. Θα έλεγα έχετε μεγάλη σχέση με την νέα γενιά, για παράδειγμα βλέπουμε τις κατασκηνώσεις που ξεκινάνε από τις μικρές ηλικίες, βλέπουμε κάποιους παιδικούς σταθμούς μετέπειτα, βλέπουμε κάποιες υποτροφίες σε μεγαλύτερες ηλικίες. Πως βλέπετε αυτή τη σχέση σας με τη νέα γενιά, η οποία σας αποδέχεται κιόλας; Υπάρχει μια μεγάλη αποδοχή, θα έλεγα και αγάπη.

Το έργο στους νέους της Εκκλησίας είναι δυσκολότερο, διότι η Εκκλησία έχει απαιτήσεις, που κάποτε οι νέοι δεν τις δέχονται. Και η μεγαλύτερη απαίτηση είναι ότι θέλει μια εγκράτεια και αυτοκυριαρχία. Αυτό κάνει το έργο της Εκκλησίας δυσκολότερο. Ωστόσο όμως οι νέοι πάντα έχουν πολύ ειλικρινέστερες διαθέσεις από τους μεγαλύτερους, έχουν μια διαίσθηση πάρα πολύ καλή και , όταν τους προσφερθεί η αλήθεια και προσπαθήσουμε με τρόπους στοργικούς να πλησιάσουμε την καρδιά τους, ανταποκρίνονται. Έχουμε τη στιγμή αυτή στον Πειραιά πολλές χιλιάδες νέους, που ακολουθούν την Εκκλησία. Δεν είναι μονάχα αυτές οι δραστηριότητες, που είπατε, είναι πάρα πολλές και θα τις αναφέρω επί τροχάδην. Έχουμε μεγάλη προσπάθεια στο φοιτητόκοσμο, και έχουμε πολλές εκατοντάδες φοιτητές. Προχθές είχαμε συγκέντρωση στελεχών και είχαμε 400 φοιτητάς στελέχη, δηλαδή καθηγητές – καθηγήτριες και υπεύθυνους, 400 στην Αγία Τριάδα. Έχουμε  περίπου 10.000 παιδιά στα κατηχητικά σχολεία. Είχαμε φέτος περίπου 1.500 δικά μας παιδιά στις κατασκηνώσεις και άλλα 300 από άλλες χώρες (Γεωργία, Ουκρανία κ.λπ.). έχουμε, όπως ξέρετε, παιδικό σταθμό, έχουμε συγκεντρώσεις συνεχείς, έχουμε κάπου 20 παιδικές χορωδίες, έχουμε χορευτικά συγκροτήματα με χορούς παραδοσιακούς. Προσπαθούμε να διαφυλάξουμε τους νέους από τα ναρκωτικά και από την ψευδαίσθηση. Να τους δώσουμε το σωστό νόημα της ζωής και να καταλάβουν ότι γίνεται κανείς σωστός άνθρωπος, όταν αγωνίζεται να πετύχει αυτοκυριαρχία και έχει στόχους και ιδανικά στη ζωή. Χωρίς ιδανικά στη ζωή δεν επιτυγχάνεις. Η Εκκλησία προσφέρει ιδανικά.

Σεβασμιώτατε, είπατε αρκετές δραστηριότητες της Πειραϊκής Εκκλησίας, υπάρχουν και άλλες πολλές, που γνωρίζουμε όλοι και που τις βλέπουμε κάθε μέρα, γιατί το έργο αυτό φαίνεται και έχουμε γνώση αυτού που γίνεται. Ήθελα να σας πω το εξής: Μου έχει κάνει μεγάλη εντύπωση ένα απ’ όλα αυτά, που γίνονται. Χίλιοι άνθρωποι καθημερινά σιτίζονται από την Πειραϊκή Εκκλησία. Είναι κάτι, στο οποίο εγώ προσωπικά στέκομαι, διότι είναι κάτι παρά πολύ σημαντικό με την έννοια της τροφής, είναι η πρώτη ανάγκη για να ζήσει κάποιος. Πως φτάσατε σ’ αυτό το σημείο να περιθάλπετε τόσους ανθρώπους, γιατί είναι ένα ολόκληρο χωριό θα έλεγα;

Η Εκκλησία έχει σκοπό να εξυπηρετήσει και να βοηθήσει τον όλον άνθρωπο. Ο δε άνθρωπος δεν είναι μόνο ψυχή, είναι και σώμα. Δεν μπορεί να προσφέρει μόνο τροφή πνευματική, αλλά και υλική τροφή, από τη στιγμή που βλέπουμε ότι υπάρχει πολλή φτώχεια και πολλές ανάγκες. Έτσι δημιουργήσαμε τα συσσίτια των γερόντων για περίπου 1.000 άτομα κάθε μέρα στις 2:00 το μεσημέρι. Φτιάξαμε δύο μικρά Γηροκομεία στα Καμίνια και στην Δραπετσώνα, που έχουμε εκεί μια δωρεάν προστασία εκτός από το μεγάλο Γηροκομείο δίπλα στην Ευαγγελίστρια. Η Μητρόπολη συντηρεί δεκάδες οικογένειες και πάμε όπου υπάρχει ανάγκη να βοηθήσουμε. Δίνουμε υποτροφίες σε πάρα πολλούς νέους για να τους βοηθήσουμε στις σπουδές τους. Δίνουμε φάρμακα σε πάρα πολλές οικογένειες, που έχουν ανάγκη. Έχουμε γιατρούς, οι οποίοι προσφέρουν και δωρεάν τις υπηρεσίες τους, δηλαδή τηλεφωνούμε, όταν υπάρχει ανάγκη, και στέλνουμε ακόμα και σε κλινικές όπου τους νοσηλεύουν δωρεάν, διότι μας σέβονται. Προσπαθούμε να αντιμετωπίσουμε τον ανθρώπινο πόνο, που είναι και σωματικός και ψυχικός.

Τώρα που μιλάμε, Σεβασμιώτατε, για τον ανθρώπινο πόνο, θυμάμαι παλιότερα μου είχατε πει και είχατε λυπηθεί γι’ αυτό, ότι οι πλουσιότεροι δίνουν λιγότερα και οι φτωχότεροι δίνουν περισσότερα στον Πειραιά. Εξακολουθείτε να το πιστεύετε αυτό, δηλαδή είχατε μια δυσαρέσκεια;

Ναι, είναι και το παράπονο μου, το οποίο λέγω πάλι με ειλικρίνεια. Ουδείς πλούσιος μας βοηθάει. Και να πω κάτι; Δεν έχουμε καμιά – καμιά βοήθεια από εφοπλιστές. Ένας – δύο, ψιχία. Έχουμε φοβερές δαπάνες, θέλουμε μερικά εκατομμύρια, για να ανταποκριθούμε και στον ραδιοφωνικό σταθμό και στην κίνηση των νέων και μερικά εκατομμύρια θέλουμε για την φτώχεια. Όλα είναι προσφορές ανθρώπων μεσαίων και όχι ανθρώπων πλούσιων. Οι πλούσιοι είναι κοντά μας με λόγια θαυμασμού, όχι με πράξεις. Είναι κάτι το οποίο το λέγω. Εγώ τους περιβάλλω με αγάπη, αλλά δεν είδα έως τώρα καμία χειρονομία.

Αυτό, Σεβασμιώτατε, πως το εκτιμάτε; Γιατί ο άνθρωπος γενικότερα όταν ανεβαίνει και έχει τεράστια υλικά αγαθά γύρω του, γιατί φτάνει σ’ αυτό το σημείο να απομακρύνεται από τους συνανθρώπους του;

Τα πολλά λεφτά δεν μαλακώνουν την καρδιά, την κάνουν σκληρότερη. Για να νιώσεις τον πόνο του άλλου, πρέπει να έχεις πολύ μαλακιά καρδιά. Η μεσαία τάξη και οι φτωχότεροι πονάνε πιο πολύ τον συνάνθρωπο, παρά εκείνοι, που έχουν πολλά χρήματα. Και δεύτερον, ίσως, δεν θέλω να κατηγορήσω, αλλά κάποτε μερικοί, που έχουν πολλά λεφτά, θέλουν κάποια διαφήμιση μεγαλύτερη. Εγώ δεν την έκανα και δεν θα την κάνω. Ωστόσο, υπάρχει ένα μεγάλο μερίδιο ανθρώπων, οι οποίοι είναι κλεισμένοι στον εαυτό τους και δε βλέπουν τις γύρω ανάγκες, η Μητρόπολη Πειραιώς κάνει ένα φιλανθρωπικό έργο ευρύτατο, που θα περίμενα αυτοί, που έχουν τα χρήματα, να το αγαπήσουν περισσότερο. Έχω βοήθεια κάθε μέρα από ανθρώπους, γι’ αυτό μπορούμε και προχωρούμε, αλλά όχι από εκείνους, που έχουν την δυνατότητα να δώσουν, διότι είμαστε καταχρεωμένοι, το δηλώνω αυτό. Εξαναγκάζομαι. Και τη στιγμή αυτή πήρα δύο φορές δάνεια, μια φορά από ιδιώτη, μια άλλη φορά από άλλη υπηρεσία και τώρα έχω κάνει αίτηση να πάρω δάνειο από κάποια Τράπεζα, για να ανταποκριθώ στα έξοδα. Χτίζουμε κτίριο για Δημοτικό Σχολείο και αυτή τη στιγμή χρωστούμε στο γιαπί 15 εκατομμύρια και δώσαμε μονάχα 2 και υα υπόλοιπα τα χρωστάμε και κοιτάμε πως θα ανταποκριθούμε. Αλλά πιστεύω στον Θεό, προχωρώ με πίστη στο θεό, ο ίδιος δε πήρα ποτέ – ποτέ μία δεκάρα. Παντού δωρεάν. Τα έργα μας θέλουν λεφτά, διότι και τα παιδιά, για να πάνε μια εκδρομή θέλουν λεφτά και οι φτωχοί θέλουν λεφτά και βέβαια έχουμε ανάγκη βοήθειας για να μπορέσουμε να ανταποκριθούμε.

Βλέπω ότι έχετε και φέτος, αλλά και πέρσι, παιδιά από την Ανατολική Ευρώπη, δηλαδή από την Ουκρανία, από την Γεωργία και έχουμε και κάποια Πειραϊκή σχέση με όλα αυτά, με τον Ελληνοουκρανικό Σύνδεσμο, που τον έχετε στηρίξει κι εσείς. Πως βλέπετε Πάτερ αυτή τη σχέση μας μ’ αυτές τις πατρίδες;

Εγώ κατ’ αρχήν βλέπω ότι οι άλλοι Ορθόδοξοι μας βλέπουν με πολλή αγάπη. γενικά την Ελλάδα την βλέπουν σαν Μητέρα Εκκλησία. Όταν εξυπηρετούμε και ανακουφίζουμε παιδιά από την Ουκρανία, παιδιά από την Γεωργία πάμφτωχα, είχαμε φοιτητές από την Ρωσία. Τους είχε καλέσει το Πανεπιστήμιο Πειραιώς και εμείς τους φιλοξενήσαμε με όλα τα έξοδα δικά μας και για τις μετακινήσεις και για το φαγητό τα έξοδα δικά μας. Είχαμε φοιτητές από το Λίβανο και πέρσι είχαμε πάρα πολλούς, περισσότερους. Φέτος περίπου 300 παιδιά μπορέσαμε να εξυπηρετήσουμε. Έτσι αρχίζουν και γίνονται φοβερά φιλέλληνες, μεταφέρουν την αγάπη της Ελλάδας στην πατρίδα τους, έχουμε ομολογίες. Εδώ ήρθε ο Πρεσβευτής της Ουκρανίας και μου ομολόγησε την ευχαρίστηση των παιδιών. Ήρθε ο Πρέσβης της Ρωσίας, 2-3 φορές εδώ και μου είπε την ευχαρίστηση των παιδιών. Έτσι κάνουμε και ευρύτερα όχι μονάχα καθαρά ανθρωπιστικό, αλλά και εθνικό έργο. Αυτό είναι πρωτίστως εθνικό. Και να πω κάτι, δεν με έχει βοηθήσει το Κράτος μέχρι εδώ, δεν μου έχει δώσει το Κράτος μία δεκάρα, ούτε ποτέ με βοήθησε η Κεντρική Διοίκηση της Εκκλησίας, καθόλου, μια δεκάρα ποτέ δεν μου έδωσαν εμένα.

Σεβασμιώτατε, θεωρείστε και κατά κάποιο τρόπο επαναστάτης στην Εκκλησία της   Ελλάδος με την έννοια ότι προχωράτε μόνος σας. Μπορεί. Να μην σαν δίνουν, αλλά εσείς βρίσκεστε πάντα πρώτος και προσφέρετε στο ποίμνιο σας. Και αυτή η παρέμβαση που κάνετε, με φέρνει στο δεύτερο θέμα, που έχει να κάνει με την Κεντρική Διοίκηση της Εκκλησίας. Και ήθελα να σας πως ότι ανησυχούμε όλοι μ’ αυτά που βλέπουμε. Βλέπουμε πολλά, ακούμε πολλά, άλλα είναι αλήθεια, άλλα είναι ψέματα και δεν αναφέρομαι σε οικονομικά, αναφέρομαι κυρίως στο τι γίνεται στο μέλλον. Ο Αρχιεπίσκοπος έχει προβλήματα. Έχει ξεκινήσει μια διαδικασία – θα μου επιτρέψετε να πω, διαμάχης – για την διαδοχή. Ειλικρινά, επειδή εσείς πάντα είχατε το θάρρος της γνώμης σας, ποια είναι η γνώμη σας για όλα αυτά;

Κοιτάξτε, και εγώ ανησυχώ για μερικά πράγματα. Αλλά ως Μητροπολίτης Πειραιώς θα σταθώ εδώ στη Μητρόπολη, για να κάνουμε έργο πνευματικό και να πετύχουμε και ευρύτερα και εκτός του Πειραιά. Είναι αλήθεια ότι το κέντρο είναι αυτό, που έπρεπε να δίδει ένα πολύ ζωντανό παρών. Έχουμε το μειονέκτημα ότι ο Αρχιεπίσκοπος είναι υπέργηρος. Σεβόμεθα το γήρας και την ασθένεια. Δεν πρόκειται να μιλήσω περισσότερο. Πιστεύω όμως ότι δεν είναι έτσι και όλα αυτά τα οποία λέγονται και γράφονται για την διαδοχή. Νομίζω ότι είναι υπερβολικά. Απλούστατα υπάρχει ένα ενδιαφέρον από μερικούς αρχιερείς. Εγώ δεν είμαι εξ αυτών, που ενδιαφέρονται, και το έχω δηλώσει. Μου φτάνει ο Πειραιάς και μου περισσεύει. Όμως πέφτουμε και υποφέρω για το Κέντρο της Εκκλησίας και προσεύχομαι να αναδειχθεί, όταν θα πάρει ο θεός τον Μακαριώτατο, κάποιος αντάξιος διάδοχος του.

Υπάρχει από εσάς κάποια πρόταση για την Αρχιεπισκοπή; Δηλαδή, θα λέγατε ότι ένας – δύο ιεράρχες είναι σημαντικοί και θα μπορούσαν να οδηγήσουν την Εκκλησία καλύτερα;

Στωικά για να απαντήσω, έχω τις εκτιμήσεις μου και ξέρω πρόσωπα και πράγματα. Και όταν θα έρθει η ώρα η ψήφος μου θα είναι στον πλέον άξιο.

Συνεχίζεται.....

Η συνέντευξη δημοσιεύτηκε στο Περιοδικό «ΛΙΜΑΝΙ» στο τεύχος 68 τον Οκτώβριο του 1997 και στο Περιοδικό Πειραϊκή Εκκλησία.

Επιμέλεια: Κώστας Ζουρδός