Ο Άγιος των Εκσυγχρονιστών

Ανδρέας Πετρουλάκης

Το καλοκαίρι του ’75, στην πλατεία ενός χωριού της επαρχίας Αποκορώνου Χανίων, ήσαν μαζεμένοι οι κάτοικοι και άκουγαν με προσοχή και σεβασμό έναν ασπρογένη μελαψό παπά με πυκνά φρύδια και βροντώδη μελωδική φωνή. Προσπαθούσε να τους πείσει ότι είναι κρίμα τόσο νερό που ανάβλυζε από τις πηγές του τόπου να πηγαίνει χαμένο και πως είχε έρθει η ώρα να δημιουργήσουν μια αναπτυξιακή εταιρεία λαϊκής βάσης για να το εκμεταλλευτούν.

Οι συμπατριώτες μου έδειχναν δυσπιστία σε αυτά που άκουγαν, αλλά πίστη σε αυτόν που μιλούσε. Εκείνα τα χρόνια εμφιαλωμένο νερό σέρβιραν μόνο στο Χίλτον (όπως είχα ακούσει-δεν το είχα δει ποτέ) και οι Αποκορωνιώτες μάλλον ούτε αυτό είχαν ακούσει. «Μωρέ, Δέσποτα, πσοιος μωρέ, θα πλερώνει ζα να πσιει νερό;», ρωτούσαν έκπληκτοι οι άνθρωποι της φύσης που νόμιζαν πως το νερό ήταν ένα διαρκές και αδιαπραγμάτευτο, εν αφθονία δώρο του θεού σε όλους τους ανθρώπους. Παρ΄ όλα αυτά η εταιρεία εμφιάλωσης και διάθεσης του νερού σε λίγο καιρό ήταν έτοιμη και απετέλεσε σημαντικό αναπτυξιακό εργαλείο της περιοχής. Οι άνθρωποι ακολούθησαν τυφλά τον Μωυσή τους που τους άνοιξε τον δρόμο της ανάπτυξης μέσα από τα άφθονα νερά των Λευκών Ορέων.

Το ίδιο είχε γίνει και λίγα χρόνια νωρίτερα όταν ο ίδιος παπάς έπειθε τους Χανιώτες να δημιουργήσουν ναυτιλιακή εταιρεία λαϊκής βάσης, την ΑΝΕΚ, σε μια εποχή που, μετά και τη βύθιση του «Ηράκλειον», η ακτοπλοϊκή σύνδεση του νησιού με τον Πειραιά ήταν προβληματική. Η ΑΝΕΚ επρόκειτο να γίνει το εφαλτήριο της ανάπτυξης της Κρήτης και αυτό οφείλεται κατά κύριο λόγο στον Ειρηναίο, που ενέπνευσε τους συμπολίτες του να τη στηρίξουν μαζικά - πιο δύσκολο ήταν να βρεις σπίτι χωρίς μετοχές της ΑΝΕΚ παρά χωρίς καλτσούνια το Πάσχα.

Δεν είμαι σε θέση να μιλήσω για το πνευματικό, θεολογικό και συγγραφικό του έργο γιατί ούτε το γνωρίζω ούτε είμαι ο κατάλληλος. Μπορώ όμως να μιλήσω για τον άγιο του λαού, που είχα την τύχη να συναντήσω πολλές φορές, για οικογενειακούς λόγους. Το πρόσωπό του και τα δουλεμένα μπράτσα του ήσαν σκαμμένα από τον ήλιο, τα δάκτυλά του σκληρά από το φτυάρι. Νευρώδης, αεικίνητος, χειρώνακτας, λιγνός, δεν ήταν καθόλου αυτό που λέμε απόκοσμος - το αντίθετο. Ανακατευόταν με τον λαό - σκοπίμως δεν λέω «ποίμνιο». Τα λόγια αγάπης είχαν μέσα λιγότερο το παρελθόν και τις Διαθήκες και περισσότερο το μέλλον και την προκοπή του τόπου και των ανθρώπων.

Η Ορθόδοξη Ακαδημία Κρήτης που δημιούργησε, φιλοξένησε πολύ περισσότερες επιστημονικές, πολιτικές και κοσμικές εκδηλώσεις από όσο θεολογικές. Ίσως είναι ιδέα μου, αλλά νομίζω ότι από όσο τον γνώρισα, δεν ξεκινούσε τη φράση του, όπως οι περισσότεροι παπάδες, με τη λέξη «Θεός», αλλά με τη λέξη «μέλλον».Τα παιδιά του τόπου τα στήριζε όχι με Κατηχητικά, αλλά με Τεχνικές Σχολές. Τα χρήματα δεν τα μάζευε υπέρ αποπερατώσεως ναών, αλλά σπουδών. Ήταν από τις εξαιρέσεις των ιεραρχών που, μαζί με τη σωτηρία της ψυχής, πάσχιζαν και για την επιτυχία αυτής της ζωής.

Ένας κοσμοπολίτης κοσμοκαλόγερος που αν ήταν έτσι όλοι οι παπάδες εγώ θα ήμουν ο πιστότερος Χριστιανός.