ΟΣΙΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ Ο ΓΡΑΒΑΝΟΣ

Ο Γρηγόριος ήταν κι αυτός ένας από τους συνοδοιπόρους των Κολυβάδων, που ακλούθησε το γέροντα του Νήφωνα σε πολλούς σταθμούς, στο Άγιο Όρος, σε διάφορα νησιά του Αιγαίου και κατέληξαν στην Πάτμο.

Καταγόταν από τη Νίσυρο, έρχεται στην Πάτμο και συμπροσεύχεται με τον Άγιο Μακάριο Κορίνθου στο ησυχαστήριο της Κουμάνας, αγναντεύοντας απέναντι την Αποκάλυψη και τη Μονή, τους δύο μεγάλους σταθμούς της ιστορίας της Πάτμου και της Εκκλησίας. Αργότερα πηγαίνει με τον Νήφωνα στους Λειψούς και ιδρύουν ησυχαστήριο στη περιοχή Ρωμάνι προς τιμή του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου. Επιστρέφοντας στην Πάτμο στη θέση Γραβά θα κτίσει το κάθισμα προς τιμή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου. Εκεί έζησε με τον υποτακτικό του τον Θεόκτιστο από τη Σόφια, έκτισε κελιά και πήρε από δώ το όνομα Γραβανός.

Η αρετή και η άσκηση του ακτινοβολούσαν σ΄ όλο το νησί. Πολλοί πήγαιναν στο ερημικό κάθισμά του για να εξομολογηθούν. Ακόμα και ένας κλέφτης τρέχει στο κελί του μετανιωμένος να παραδώσει τα κλοπιμαία σ' αυτόν. Ακόμα και ο Οικουμενικός Πατριάρχης Νεόφυτος Ζ΄ όταν εξορίστηκε στην Πάτμο εξομολογείτο στο Γρηγόριο, όταν έμενε φιλοξενούμενος στο Γραβά.

Το 1791 συγκαταλέγεται στην αδελφότητα της Μονής του Θεολόγου. Το 1793 με γράμμα του Οικουμενικού Πατριάρχη Νεοφύτου τουΖ΄μετέχει με τον Άγιο Μακάριο Κορίνθου και τον δάσκαλο της Πατμιάδας Δανιήλ σε εξαρχική επιτροπή.

Όμως το 1810 ένα λυπηρό περιστατικό αναγκάζει τον Γρηγόριο να φύγει από την Πάτμο και να γυρίσει στη Μονή του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου στην Ικαρία. Το γεγονός ήταν ότι ο προαναφερθείς κλέφτης νόμιζε ότι ο Γρηγόριος πρόδωσε τ' όνομά του και απειλούσε να τον σκοτώσει. Όμως το όνομα το είχε αποκαλύψει ο αφελής υποτακτικός του Γρηγορίου ο Θεόκτιστος, γι αυτό και ο Γρηγόριος αναγκάστηκε να φύγει για την Ικαρία για να σωθεί.

Ο Γρηγόριος κοιμήθηκε στις 22 Απριλίου του 1812 και τάφηκε στη Μονή Ευαγγελισμού στην Ικαρία. Το «Βραβείον» της Μονής Θεολόγου της Πάτμου αναφέρει σχετικά με τον Γρηγόριο «1812 απριλίου 22 ετελεύτισεν ο συναδελφός ημών εν ιερομονάχοις κύρ γρηγόριος ο και ασκητής, όστις τού γραβά τα κτήρια έκτισεν, ων εκ της νήσου νισύρου, θανάτω φυσικώ εν τη νήσω ικαρία. Εις τους 1815 έγινεν η ανακομιδή του άνωθεν, ος τις ηγίασεν ποιών θαύματα εις πολλούς τα Ιερά αυτού λείψανα».

Σήμερα ο Άγιος Γρηγόριος ο Γραβανός κατατάσσεται στους τοπικούς Αγίους της Δωδεκανήσου και εορτάζει στις 22 Απριλίου ημέρα την κοιμήσεως του.