Πάσχα του Πατριάρχη στην Ίμβρο των παιδικών χρόνων

Ίμβρος, ρεπορτάζ-φωτογραφίες του Νίκου Μαγγίνα

Ξεχωριστό θα είναι φέτος το Πάσχα στο Αιγαιοπελαγίτικο νησί της Ίμβρου. Ένα από τα παιδιά της, τα απόδημα τέκνα της, ίσως το επιφανέστερο, ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος, επέστρεψε σε αυτήν ύστερα από περίπου 50 χρόνια για να συνεορτάσει με τους Ρωμηούς της γενέτειράς του, τη μεγαλύτερη εορτή της Χριστιανοσύνης. Ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος, αποδεδυμένος πρόσκαιρα τον βαρύ, αν και τιμημένο, μανδύα των πολλών και κοπιαστικών υποχρεώσεων του Ιερού Κέντρου, αναχώρησε από το Φανάρι την Παρασκευή προ του Σαββάτου του Λαζάρου, πραγματοποιώντας με τον τρόπο αυτόν ένα ταξίδι στις αποταμιευμένες στην καρδιά του αναμνήσεις των παιδικών και νεανικών χρόνων, για να ʽκάνει Πάσχαʼ στο χωριό του. Οι επισκέψεις του στη λατρεμένη Ίμβρο όλα αυτά τα χρόνια συχνές, με κάθε ευκαιρία.
 

Πάντα η Ίμβρος ήταν και είναι ο τόπος ξεκούρασης και περισυλλογής του Πατριάρχου Βαρθολομαίου. Οι ομορφιές του φυσικού της περιβάλλοντος, το Όρος Αρασιά, τα εκατοντάδες εξωκκλήσια, το στερημένο από δικαιοσύνη και πλέον στερεμένο Αγίασμα της Αγίας Άννης, το δημοτικό σχολείο των Αγίων Θεοδώρων που άνοιξε και πάλι τις πόρτες του ύστερα από υποχρεωτική σιωπή, το πατρικό σπίτι, οι δρόμοι του χωριού, οι τάφοι των προσφιλών νεκρών, οι κάτοικοι, οι ξενιτεμένοι που παραθερίζουν, συγγενείς, παλιοί φίλοι και γνώριμοι και απόγονοι τους, πρόσωπα, ιδέες και πράγματα. Όλα μαζί συνθέτουν το σκηνικό που ελκύει τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο στο να επιστρέφει διαρκώς στο πολυαγαπημένο του νησί.
Όμως η φετινή επιλογή του, θα είναι εντελώς διαφορετική από τις άλλες επισκέψεις. Στο πατρικό σπίτι στους Αγίους Θεοδώρους και στην οικογενειακή εστία του Χρήστου και της Μερόπης Αρχοντώνη το γιορτινό τραπέζι έχει περίπου μισό αιώνα να στρωθεί με όλα τα ζώντα μέλη της οικογένειας παρόντα. Τα τέσσερα αδέλφια - η Ζαχαρώ, που μένει στην Αθήνα, ο Νίκος, που ταξίδεψε από την μακρινή Αυστραλία, ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος και ο Αντώνης, που μένει στη Γαλλία, θα βρεθούν και πάλι μαζί. Οι σπουδές, η ξενιτειά, η διακονία της Μεγάλης Εκκλησίας, η Αρχιερωσύνη, η Πατριαρχεία κράτησαν μακριά από εκείνη τη γλυκιά θαλπωρή, τον Δημήτριο Αρχοντώνη. Μακριά από τη στοργή και την ατμόσφαιρα της οικογενειακής γαλήνης ο μετέπειτα Πρώτος του Γένους και της Εκκλησίας γιόρταζε τις αλήθειες της πίστης μέσα από τη ζωή του Ιερού Κέντρου της Ορθοδοξίας αφιερώνοντας όλη την ικμάδα του βίου του στην υπηρεσία της. Και τώρα, ύστερα από την απουσία τόσων δεκαετιών προσέρχεται με ζωηρή επιθυμία στο κοινό πασχαλιάτικο τραπέζι ο απόδημος αδελφός της οικογένειας Αρχοντώνη.
Τι κι αν οι γονείς και οι παλιότεροι συγγενείς απολαμβάνουν τώρα πλέον το στρωμένο τραπέζι της Βασιλείας του Θεού; Εντούτοις θα είναι όλοι εκεί. Αυτό άλλωστε μαρτυρεί η επιστροφή για το Πάσχα του Πατριάρχου μας στην πονεμένη Ίμβρο. Με την κίνησή του αυτή έρχεται να αναστήσει στην καρδιά και στη σκέψη του πρόσωπα και γεγονότα που με το διάβα τους από τον κόσμο αυτό επηρέασαν καθοριστικά τη ζωή του. Έρχεται να αναστήσει τη μνήμη τους, τους μακαριστούς γονείς, τον αείμνηστο Γέροντά του Μητροπολίτη Μελίτωνα Χατζή, τον αλησμόνητο παπα Αστέρη, όλους. Θα έρθει, κρατώντας τη λαμπάδα με το φώς από το Φανάρι για να φωτίσει στο σκοτάδι της λήθης τα πρόσωπα τόσων αγαπημένων. Έρχεται για να γιορτάσει μαζί με όλους ζώντες και νεκρούς τον θάνατο του θανάτου και την αρχή μιας νέας ζωής υπό το πρίσμα της Ανάστασης.
Αλλά ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος, ο Ίμβριος, στις αποσκευές του έχει μέσα το δώρο του για τη γενέθλια γη του. Αυτό το δώρο θα είναι η ελπίδα για ένα καλύτερο αύριο, η ανάσταση των προσδοκιών και της αισιοδοξίας πως μέρες καλύτερες διαφαίνονται στον ορίζοντα για το μαρτυρικό αυτό νησί που είδε τους ανθρώπους του να φεύγουν ένας ένας, λίγοι λίγοι και το αποτέλεσμα να είναι σαν ένα ψηφιδωτό που κάποιος με τη βία ξεκόλλησε από επάνω του τις καλύτερες και τις ωραιότερες ψηφίδες. Αυτήν την Ανάσταση φαίνεται να επιθυμεί να γιορτάσει με την επίσκεψή του στην πολύπαθη Ίμβρο ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος. Θα προσφέρει την αναίμακτη ιερουργία στο χωριό του ενώ συγχρόνως η Ιστορία θα μακαρίζει την άσημη αυτή κόμη για την τιμή της Πατριαρχικής παράστασης κατά την εύσημη ημέρα. Δίπλα στην Αγία τράπεζα το μικρό παιδί με τα γεμάτα αγάπη για την Εκκλησία και τα πράγματά της μάτια θα διακονεί ακόμη τον ταπεινό ιερέα όπως τότε στις ʽμοναχολειτουργιέςʼ.
Το ανοιξιάτικο βράδυ, στους Αγίους Θεοδώρους, κατά την τελετή της Αναστάσεως, ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος δεν θα είναι μόνος. Ανακατωμένες με τις μύριες ευωδίες της φύσης, τις ψαλμωδίες, τους ύμνους και τους ήχους από το πολύβουο πλήθος προσκυνητών θα είναι οι ψυχές αυτών που λείπουν και που μας λείπουν. Στο θρόισμα των φύλλων και στις μνημονεύσεις του Πατριάρχου οι ψυχές αυτές θα αναψύχονται και μέσα στο σκοτάδι και στη σιγαλιά της νύχτας εκείνης θα λαμπυρίζουν φέροντας πάνω τους τα σημάδια από το αιώνιο φώς που τις περιβάλλει και θα παραμένουν εκεί ήσυχες και σιωπηλές συμμετέχοντας με συγκίνηση στη χαρά των συμπατριωτών τους στην χαρά της Ίμβρου. Διότι σε όλη την Ίμβρο και στα εκκλησάκια της θα παρευρεθεί σε ακολουθίες και θα χοροστατήσει όλη τη Μεγάλη Εβδομάδα.
Αυτό το Πάσχα θα ζήσει φέτος η Ίμβρος. Ένα Πάσχα που θα θυμίζει με την λαοπλημμύρα του όντως διάβαση από τον Θάνατο στη Ζωή. Και τότε το «ένα κουβάρι θλίψη» θα ξετυλιχθεί οδηγώντας την άκρη του στο χαρούμενο από συγκίνηση και αναμνήσεις παιδικών χρόνων πρόσωπο του Οικουμενικού Πατριάρχη ο οποίος θα γεύεται την κοινωνία με την γη των πατέρων του, την παραδοσιακή πασχαλιά στην Ίμβρο από την οποία έφυγε αλλά η οποία δεν έφυγε στιγμή από την καρδιά του.