Το Τριώδιο των ρόδων

Του Αρχιμανδρίτη Εφραίμ Παναούση

Η χαρμόσυνη βίβλος του Πεντηκοσταρίου που θα αντικαταστήσει στα ψαλτήρια και τα αναλόγια για το κατανυκτικό Τριώδιο, περιέχει όλες τις ακολουθίες από τη Μεγάλη Κυριακή του Πάσχα έως και την Κυριακή των Αγίων Πάντων. Ποιητές του Πεντηκοσταρίου είναι οι Ιωάννης ο Δαμασκηνός, Κοσμάς ο Αγιοπολίτης, Ανδρέας Κρήτης και Ιωσήφ ο αδελφός του Αγίου Θεοδώρου του Στουδίτου. Το Πεντηκοστάριον ή Τριώδιο των ρόδων ουσιαστικά φέρει την ελπίδα στις αποκαμωμένες από τον κάματο ψυχές. Μετά την περίοδο της εσωτερικής αποδημίας της Μεγάλης Εβδομάδος η περίοδος αυτή επιβραβεύει τον κόπο δίδοντας πάλι πνευματικό νόημα στη χαρά. «Ου κοσμικώς αλλ’ υπερκοσμίως», λέγει ο Ιερός Χρυσόστομος, καλούμεθα να «αγγίζουμε» το υπερφυές μυστήριο.

Οι μοναδικοί σε πνευματικότητα και βάθος κανόνες της αναστάσεως συμπαρασύρουν όλους στην πασχαλινή πανήγυρη της ορθοδόξου εκκλησία. Δεν πρέπει κανείς να «εξέλθη πεινών». «Αναστάσεως ημέρα, λαμπρυνθώμεν λαοί, Πάσχα Κυρίου Πάσχα». Όποιος πραγματικά αφήσει την καρδιά του να πληρωθεί θεϊκού μύρου, του μύρου της Αναστάσεως, είναι μακάριος. Τότε πραγματικά καταλαβαίνει πόσο κουρασμένα βιώνει τις άγιες ημέρες με τα εθιμοτυπικά πλουμίδια. Όταν κάποιος προσπαθήσει να βιώσει κατά το μέτρο της δυνάμεως του την Ανάσταση του Χριστού νιώθει την απαρχή άλλης βιοτής. Τότε μόνο η Ανάσταση του Χριστού, δεν θα αποτελεί απλώς μια οικογενειακή γιορτή που περνά από πάνω μας χωρίς να μας αφήσει τίποτα το μεγαλειώδες, αλλά μια πνευματική χαραυγή νέων οριζόντων ελπίδος και χάριτος στον ταραγμένο μας κόσμο. Αυτό άλλωστε δεν αποδεικνύει και το γεγονός πως ακριβώς επειδή ιεραρχούμε διαφορετικά τις εορτές, στο τέλος μόνο κόπο μας αφήνουν και φουσκωμένο στομάχι; 

Η εορτή της Αναστάσεως είναι σταθμός, αφετηρία και δρόμος. Γι αυτό είναι ανάγκη να επανανακαλύψουμε τη ρίζα του πραγματικού νοήματος της Αναστάσεως, χωρίς να μένουμε σε δευτερεύοντα και ανούσια που μας εμποδίζουν από τη θέα του μυστηρίου. Με τη Θεία Λειτουργία – έλεγε ο γέροντας Πορφύριος – ανασαίνει το σύμπαν, ωφελείται η πλάση, αγιάζονται οι ψυχές. Σ’ αυτή τη Θεία ανάσα ας πάρουμε μέρος και μείς καθώς το πνευματικό οξυγόνο φτάνει στα όρια του.

Το Κείμενο δημοσιεύτηκε στο Περιοδικό Πειραϊκή Εκκλησία τον Μάρτιο του 2001

Επιμέλεια: Κώστας Ζουρδός