Τα τέκνα της ερήμου

Του Αρχιμανδρίτου Εφραίμ Παναούση

Ο μοναχισμός είναι και θεωρείται η αυθεντικότερη έκφραση ζωής κατά το Ευαγγέλιο. Πολιτεία ισάγγελος. Ο γνήσιος μοναχός είναι ο τύπος του γνήσιου χριστιανού που τα πάντα σκύβαλα ηγήσατο ίνα Χριστόν μόνον κερδίσει. Ο μοναχός είναι εκούσιος μάρτυρας τη συνειδήσει σε πόλεμο δίχως ανακωχή, κανένα εκθαμβωτικό φως δεν τον αποσπά αφού εκείνος νικά τα ρέοντα και πρόσκαιρα του βίου με τον Αθάνατο της ψυχής του Νυμφίο. Καμιά εξουσία δεν μπορεί να τον θαμπώσει αφού θεωρεί πως κάθε δόξα ανθρώπινη υστερεί δραματικά από τη δόξα του Θεού. Καμία κτήση, άνεση και ηδονή δεν τον αιχμαλωτίζει αφού κινεί συνεχώς τον νουν στη μνήμη του Θεού. Καμιά κτήση, άνεση και ηδονή δεν τον αιχμαλωτίζει αφού κινεί συνεχώς τον νουν στη μνήμη του Θεού, την καρδιά εις προσευχή, πενθεί με τα αείροα δάκρυα για τις δικές του αμαρτίες, και του σύμπαντος κόσμου, αλλά και χαίρει με το άμετρο πέλαγος της ευσπλαχνίας του Θεού. Μυρίπνοο άνθος που εκφύεται εν ταις σπηλαίοις και όρεσι, ευδοκιμεί όταν κρύπτεται, ανθοφορεί στη σιωπή. Όταν εκτίθεται ξηραίνεται, όταν πολυπραγμονεί συρρικνώνεται και σβήνει.

Η ανάδειξη Αγίων είναι το κύριο έργο του μοναχισμού. Αποκρούει συνεχώς τον κίνδυνο της εκκοσμικεύσεως και διδάσκει πως η Αγιότητα είναι σε όλους τους καιρούς εφικτή. Δεν μισεί τον κόσμο ο μοναχός-δεν έφυγε για τούτο-αλλά ιεραρχώντας τις προτεραιότητες. Θεωρεί πως κάθε σχέση και αυτών ακόμα των προσφιλών και οικείων θα εντάσσεται στη μυστική προσευχή, εκεί που ο μοναχός ζει τις μεγάλες ώρες τις ζωής του. Ο μοναχός δεν προσφέρει απλώς, προσφέρεται. Δεν δίνει, δίνεται. Γνήσιος ακόλουθος του Ιησού κείται εις πτώσιν και εις ανάστασιν πολλών, όπως ο Κύριος. Δεν καταγίνεται να μένει αρεστός. Διδάσκει εν σιωπή, σωπαίνει εν επιγνώσει, πράττων διδάσκει. Ορθοτομεί επόμενος τοις Αγίοις Πάτρασι. Αναλώνεται ως άλλη λαμπάδα για να καταστεί φως στον άνυδρο πνευματικά κόσμο.

Ο μοναχισμός αποτελεί για την Εκκλησία σάρκα εκ της σαρκός της. οι μοναχοί, ως άλλοι πνευματικοί Άτλαντες, συγκρατούν τον κόσμο με την αέναη προσευχητική τους παρουσία, παρατείνοντας το έλεος του Θεού.

*Το άρθρο γράφτηκε στο περιοδικό Πειραϊκή Εκκλησία τον Σεπτέμβριο του 2001

Επιμέλεια: Κώστας Ζουρδός