40 χρόνια από την ενθρόνιση του Μητροπολίτη Πειραιώς Καλλίνικου...

Συμπληρώνονται σήμερα 40  χρόνια από την ενθρόνιση του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου  Πειραιώς κ. Καλλινίκου, που έγινε στις 5 Φεβρουαρίου του 1978, στον Καθεδρικό Ιερό Ναό Αγίας Τριάδος Πειραιώς. Η ημέρα αυτή είναι η «γενέθλιος» ημέρα του θαύματος που λέγεται «Πειραϊκή Εκκλησία». Ένα ιεραποστολικό θαύμα, ίσως το σημαντικότερο στην ιστορία της Εκκλησίας της Ελλάδος, που ξεκίνησε στις 5 Φεβρουαρίου του 1978 και κρατάει μέχρι σήμερα. Το να γράψει κανείς για το έργο και την προσωπικότητα του Πειραιώς κ. Καλλινίκου, αποτελεί μια πολύ τολμηρή προσπάθεια, που χρειάζεται βαθειά μελέτη και αρκετό χρόνο, για να αποτυπωθεί στην ολότητά του αυτό το πλούσιο και πολύπλευρο έργο. Η δικιά μας σύντομη προσπάθεια έχει μια σημασία και μία αξία .Από τα λίγα και συνοπτικά που θα γράψουμε, μπορεί να ωθήσει για πιο εμπεριστατωμένη γραφή τις προσωπικότητες που έζησαν από κοντά τη φλόγα αυτής της εποχής. Η δική μας προσπάθεια έχει μία αξία γιατί ο γράφων είναι καρπός αυτής της πνευματικής καρποφορίας. Αλλά υπάρχει και κάτι άλλο εξίσου σημαντικό. Δε γράφουμε για να ξυπνήσουμε αναμνήσεις αλλά για να θυμίσουμε ξανά την ιστορία.

Ποιο είναι το θαύμα που λέγεται «Πειραϊκή Εκκλησία»; Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης  Πειραιώς κ. Καλλίνικος κατάφερε με το έργο του, ώστε η Εκκλησία να αποτελεί σημείο σεβασμού από όλους στον Πειραιά, ενώ αναγνωρίσθηκε το έργο και η προσφορά της τοπικής Εκκλησίας σε όλους τους τομείς. Τα όρια της προσφοράς αυτής ξεπέρασαν ακόμα και τα σύνορα της πατρίδας μας, όπου υπάρχει ορθόδοξη παρουσία. Απόδειξη της αλήθειας αυτής ήταν οι επίσημες επισκέψεις πολλών προκαθημένων άλλων εκκλησιών στην Μητρόπολη Πειραιώς, αναγνωρίζοντας το κύρος και την εκκλησιαστική εμβέλεια του Μητροπολίτη κ. Καλλινίκου, αλλά και τη Μητρόπολη ως πρότυπο τοπικής εκκλησίας σε παγκόσμια εμβέλεια. Για να καταστεί αυτό σαφές, πρέπει επιγραμματικά να επικεντρωθούμε στα χαρακτηριστικότερα σημεία του έργου του Μητροπολίτη τότε Πειραιώς κ .Καλλινίκου. Χειροτονία νέων, ικανών και μορφωμένων κληρικών, που πολλοί εξ αυτών ήταν στελέχη της Πειραϊκής Εκκλησίας (υπολογίζεται ότι ο Πειραιώς Καλλίνικος χειροτόνησε πάνω από 100 κληρικούς). Λειτουργικά σεμινάρια και καθιέρωση λαμπρών ιερών ακολουθιών, ιερατικές συνάξεις, εσπερινά κηρύγματα, τέλεση Β΄ Θείας Λειτουργίας σε αρκετούς Ι. Ναούς, σεμιναριακά μαθήματα εξομολογητικής για νέους κληρικούς, φροντιστήριο ομιλητικής για τους Ιερείς, κύκλοι μελέτης Αγίας Γραφής, εκδηλώσεις για εκπαιδευτικούς, δικαστικούς και άλλους επαγγελματικούς κλάδους, ομιλίες σε σχολεία, ανέγερση νέων πνευματικών κέντρων, ίδρυση σχολών γονέων, ίδρυση του ραδιοφωνικού σταθμού «Πειραϊκή Εκκλησία» τον Οκτώβριο του 1988, περιοδικό « Πειραϊκή Εκκλησία», έκθεση χριστιανικού βιβλίου κάτω από τον Μητροπολιτικό Ναό Αγίας Τριάδος, σχολή βυζαντινής μουσικής, που ιδρύθηκε το 1984 και κατόπιν αναγνωρίστηκε από το κράτος, σχολή βυζαντινής αγιογραφίας, ο πρότυπος παιδικός σταθμός και το νηπιαγωγείο το οποίο ιδρύθηκε το 1991, το δημοτικό σχολείο που λειτουργεί πλήρως από το 1998, ανεγέρθηκαν για την κάλυψη των διοικητικών αναγκών της Ι. Μητροπόλεως δύο νέα πενταόροφα κτίρια στην περιοχή της Πειραϊκής, ιδρύθηκε το 1993 ο Σύνδεσμος Επιστημόνων Πειραιώς, η Φοιτητική Εκκλησιαστική Δράση, το φροντιστήριο στελεχών κατηχητικού έργου, δύο κατασκηνώσεις της Ιεράς Μητροπόλεως, γιορτές νεολαίας στο Βεάκειο θέατρο, συνέδρια, φιλόπτωχα ταμεία, κέντρο καθημερινής σιτίσεως  «ΔΟΣ ΗΜΙΝ ΣΗΜΕΡΟΝ» το οποίο λειτουργεί σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο του Μητροπολιτικού Ναού, συσσίτια διανομής δωρεάν φαγητού σε πολλούς ναούς, στέγες γερόντων, τράπεζα αίματος, ομάδα συμπαραστάσεως κρατουμένων και αποφυλακισμένων και πολλά άλλα, που για την οικονομία του χώρου θα παραλείψουμε.

 

Στις 5 Φεβρουαρίου ο Μητροπολίτης τότε Πειραιώς κ .Καλλίνικος απευθυνόμενος στον πειραϊκό λαό, στον ενθρονιστήριο λόγο του είπε : «Δια τούτο ομολογώ προς πάντας εν πάση ειλικρίνεια, ιδιαιτέρως δε προς σε, αγαπητέ μου λαέ του Πειραιώς, ότι δεν με απασχολούν διόλου τα δικαιώματά μου, τα εκ της υψηλής μου θέσεως απορρέοντα ούτε με εντυπωσιάζει το θάμβος των αποδιδομένων τιμών, ούτε ιλιγγιώ με το ύψος του θρόνου. Μία και μόνο σκέψις με διακατέχει και εις αυτην προσβλέπω με όλας μου τας δυνάμεις: πώς θα ανταποκριθώ εις την ευμένειαν του Θεού και εις τας ελπίδας τας ιδικάς σου. Πώς θα διακονήσω πιστότερον και αξιώτερον τας πνευματικάς σου αλλά και τας άλλας ανάγκας. Πώς θα ικανοποιήσω τας δικαίας προσδοκίας που στηρίζεις επι την πνευματικήν σου ηγεσία». Και σε άλλο σημείο ο Μητροπολίτης τότε Πειραιώς τόνιζε: «Η Εκκλησία δεν είναι ουραγός της ζωής. Είναι πρωτοπόρος. Έργον της Εκκλησίας είναι να υποδεικνύει το αληθώς δέον, να ενθαρρύνει την αξιοκρατίαν, να μέμφεται την ποικίλην αδικίαν, να στηλιτεύει την κακοήθειαν, να διδάσκει την αγάπη». Στάθηκε σε όλα συνεπής.

 
5 Φεβρουαρίου1978… «Ο λύχνος ετίθετο επι την λυχνίαν και λάμπει, πλέον, πάσι τοίς εν τη οικία». Η πνευματική άνοιξη της Πειραϊκής Εκκλησίας αρχίζει και δεν έχει γνωρίσει ακόμα χειμώνα. Ο πρωτοπρεσβύτερος Γεώργιος Δορμπαράκης στον τόμο για τα 25 χρόνια της πνευματικής διακονίας του τότε Πειραιώς κ. Καλλινίκου τονίζει: «Εκείνο που θα ήθελα να καταθέσω είναι η αίσθηση που πάντοτε αποκόμιζα μετά από κάθε σύναξη είτε των κατηχητών της Ι. Μητροπόλεως είτε των κληρικών αυτής. Ο Σεβασμιότατος ήρθε στη Μητρόπολη Πειραιώς και με βρήκε λαϊκό θεολόγο κατηχητή της Μητροπόλεως αυτής. Ποια η αίσθηση αυτή; Ήταν η αίσθηση της πνευματικής ισορροπίας και της διακριτικής τοποθέτησης πάνω σε όλα τα θέματα. Είτε καθαρά πνευματικό ήταν το θέμα που απασχολούσε την σύναξη είτε κοινωνικό ή αναφορά σε κάποιο πρόβλημα. Ο Σεβασμιότατος έδινε το στίγμα της ισορροπίας, μακριά από κάθε είδους ακρότητα και φανατισμό».

 
Εκείνο που έχουμε να μεταφέρουμε, όλοι εμείς οι νέοι αυτής της γενιάς που ζήσαμε αυτήν την εποχή, είναι πως η Εκκλησία αποτελούσε την πρώτη ( και σε μερικούς και την μόνη) σκέψη της ζωής μας. Δεν υπήρχε νέος ή νέα σε αυτή την ξέφρενη ιεραποστολική εποχή που να μην είχε έστω μία συμμετοχή σε κάποια από τις δραστηριότητες των ενοριών που αποτελούσαν την Μητρόπολη Πειραιώς. Τώρα που οι εποχές περνάνε και οι καταστάσεις και οι προσωπικές και οι συλλογικές αλλάζουν ποιος μπορεί να ξεχάσει, τα ανέμελα κατηχητικά και κατασκηνωτικά μας χρόνια, τις γιορτές νεολαίας, τις συναντήσεις στα πάρκα και τις πλατείες, τα φυλλάδια του πολυγράφου,τις αφισοκολλήσεις, την κοινή μας αγάπη μακριά από σκοπιμότητες της στιγμής. Τα κοινά μας όνειρα για έναν καλύτερο κόσμο. Τώρα που εξακολουθούμε να μένουμε στον ίδιο δρόμο και να ανάβουμε κερί στο ίδιο μανουάλι, πως μπορούμε να είμαστε ξένοι;

 
Ακόμα ηχούν τα τελευταία λόγια του ενθρονιστήριου λόγου του Μητροπολίτη τότε Πειραιώς κ. Καλλινίκου, σε χρόνο πάντοτε παρόντα: «Σας προσφέρω τον εαυτό μου. Αντιπροσφέρατέ μου την καρδιά σας. Καλώ άπαντας εις παροξυσμόν αγάπης και αγαθών έργων, προς δόξαν Θεού. Σας απευθύνω το προσκλητήριον τούτο σάλπισμα. Ενώσατε μετά την ιδικήν μου και τας ιδικάς σας ελπίδας και τους οραματισμούς σας και τας προσδοκίας σας».

Ένας Γέροντας, μια εποχή, μια φωνή, χιλιάδες νέοι, σε κοινά όνειρα, με έναν στόχο, μία Εκκλησία…

Κώστας Ζουρδός