Καλή αντάμωση στους ουρανούς… Μητροπολίτης Πολύκαρπος Λιώσης

Οι καμπάνες του Μητροπολιτικού Ναού Αγίου Δημητρίου Σιατίστης χτυπούν πένθιμα. Ο ήχος διατρέχει το άγγελμα του στους δρόμους, στις πλατείες, στις συνειδήσεις. Σφιχτά πρόσωπα με αδιόρατο βλέμμα ανεβαίνουν τα σκαλιά του Μητροπολιτικού Ναού για την κοινή προσευχή κατευόδιο συμπαράστασης. Το νέο μόλις έχει φτάσει στην περιοχή. Ο Μητροπολίτης Σισανίου Αντώνιος μόλις έχει ξεκινήσει το νεκρώσιμο τρισάγιο. Ο νους του διατρέχει από αγάπη στον προκάτοχο του που τώρα βαδίζει στους ουρανούς. 14 χρόνια ο Σισανίου Αντώνιος προσκαλούσε τον προκάτοχο του να έρθει να ιερουργήσει στην Σιάτιστα. Εκείνος το αρνιόταν λόγο γήρας. Δεν θα έρθει ποτέ τελικά…Την ίδια ώρα ο π. Πρόδρομος Κουλκτουτσόγλου και άλλοι ιερείς ντύνουν με την αρχιερατική στολή το ιερό σώμα του αγαπημένου Ιεράρχη. Είναι πράος, γλυκός, γαλήνιος. Είναι προσεκτικοί, συγκινημένοι, φαίνεται σαν να κοιμάται. Φοβούνται μην τον ξυπνήσουν. Οι Υπαπαντιώτες το μαθαίνουν πρώτοι. Δάκρυα κυλούν από τα μάτια. Δάκρυα πόνου αλλά και ελπίδας. Σταγόνες που κυλούν στα μάγουλα και ποτίζουν το δέντρο της αναστάσεως. Της προσωπικής, της κοινής. Η γιαγιά ετοιμάζεται να πάρει το εγγονάκι της από το σχολείο. Είναι Δευτέρα. Η πρώτη δύσκολη μέρα της εβδομάδας. Σήμερα είναι ακόμα δυσκολότερη. Ο εγγονός την βλέπει στεναχωρημένη. Δεν την ρωτάει. Εκείνη του λέει πως στην επιστροφή θέλει να ανάψουν ένα κεράκι στην ενορία τους. Στην ενορία εκείνου. Στην Υπαπαντή. Το κεράκι φωτίζει τα εικονίσματα. Γιατί αυτό σήμερα γιαγιά; Εκείνη σκουπίζει ένα δάκρυ και του απαντάει χωρίς να τον κοιτάξει. Γιατί σήμερα έφυγε ένας άγιος! Το ημερολόγιο έδειχνε, 18 Νοεμβρίου του 1996. Σε ηλικία 97 ετών αναχώρησε για τους ουρανούς. Ο Μητροπολίτης Πολύκαρπος αναχώρησε για το ποθούμενο δεν είναι ανάμεσα μας…

Όταν επέστρεψε από την Σιάτιστα, το 1973, ήταν ένας επίσκοπος χωρίς έδρα. Ένας κληρικός χωρίς Ναό να λειτουργήσει. Σχεδόν ακρωτηριασμένος. Αλλά δεν είναι μόνο αυτό. Δεν έχει που να μείνει. Από πνευματικά του παιδία του παραχωρείτε μια οικία στην Γλυφάδα. Δεν είναι ο τόπος του αλλά είναι η ανάγκη. Εξάλλου ο άνθρωπός του Θεού δεν έχει τόπο. Αλλά η ψυχή του φτερουγίζει για τον αγαπημένο του Πειραιά. Την γενέτειρα του. Την ενορία του. Την Υπαπαντή. Πολλές φορές οι άνθρωποι καταλήγουν από εκεί που ξεκίνησαν. Για να ολοκληρώσουν ίσως το ταξίδι τους με τελικό προορισμό το λιμάνι τους. Θα επιστρέψει και ο Μακαριστός Πολύκαρπός στον Πειραιά, το είχε εξάλλου προφητεύσει. Ο Μητροπολίτης Πολύκαρπός ξεπερνώντας γρήγορα την νέα δοκιμασία δεν μένει αδρανής. Ζητάει και παίρνει άδεια να ιερουργεί στους Ναούς του Πειραιά και κυρίως στην Υπαπαντή. Το 1981 ιδρύει «Βραβείο  αρετής και προόδου» για τους αριστούχους μαθητές της Μητροπόλεως Σισανίου και Σιατίστης με αρχικό κεφάλαιο 200.000 δραχμές. Το 1986 ο Μακαριστός Μητροπολίτης μαζὶ με το Διοικητικό Συμβούλιο των ορφανοτροφείων «Άγιος Γεώργιος» και «Άγιος Πολύκαρπος» παραχώρησε δωρεάν στην Μητρόπολη Πειραιώς έκταση 17 στρεμμάτων στην Παιάνα, προκείμενου να στεγαστούν εκεί οι παιδικὲς κατασκηνώσεις. Στις  15 Απρίλιου του 1986 ο Μητροπολίτης Πειραιώς  Καλλίνικος, ανακηρύσσει τον Μητροπολίτη Πολύκαρπο σε μέγα ευεργέτη της Μητροπόλεως Πειραιώς σε μια σεμνή  τελετή στο πνευματικὸ κέντρο του Ναού της Αγίας Τριάδος. Το 1990, ο Μητροπολίτης Πολύκαρπος ίδρυσε τὸ «Κληροδότημα Άγιος Γεώργιος καὶ Άγιος Πολύκαρπος» με σκοπό να δραστηριοποιείται σε ενορίες των Μητροπόλεων Πειραιώς καὶ Νίκαιας. Ο αγώνας του δεν σταματάει ποτέ και σε τίποτα όπου υπάρχει ανάγκη και μπορεί συνδράμει θυσιαστικά. Το 1993 δωρίζει στην Μητρόπολη Πειραιώς το ποσό των 10.000.000 εκατομμυρίων δραχμών για αν συμβάλει στο κόστος της μεγάλης δαπάνης για την ανέγερση της κατασκηνώσεως. Το Σάββατο 15 Ιανουαρίου του 1994, η «Εταιρία μελέτης προβλημάτων Κερατσινιού», θα τον βραβεύσει σε ειδική τελετή για την κοινωνική και πνευματική του προσφορά στους κατοίκους της πόλεως του Κερατσινίου. Τα χρόνια περνούν και τα γηρατειά καταβάλουν τον ατρόμητο αγωνιστή. Το τελευταίο διάστημα πριν το θάνατο του επικαλείται συχνά την Παναγία και την αποκαλεί: «η μάνα μου». Εξάλλου το όνομα της πήρε στην βάπτιση του και γεννήθηκε την ημέρα που γεννήθηκε και εκείνη. Η μέρα του τέλους της επίγειας ζωής του πλησιάζει.

Το σώμα του Γέροντα Μητροπολίτη θα εκτεθεί σε τριήμερο λαϊκό προσκύνημα στην ενορία του. Στον Ιερό Ναό της Υπαπαντής. Οι ενορίτες συρρέουν για να πουν το τελευταίο επι γης αντίο στον αγαπημένο τους προστάτη. Τα μάτια βουρκώνουν. Το μυαλό αναπολεί. Τα στόματα ανοίγουν. « Θυμάμαι το 1973, όταν εμείς οι ενορίτες της Υπαπαντής, επειδή ο Μακαριστός Πολύκαρπος διέθετε όλα του τα χρήματα σε φιλανθρωπίες αποφασίσαμε να του αγοράσουμε μια αρχιερατική στολή. Μετα από δύο ημέρες συγκεντρώθηκε το πόσο των 195.000 δραχμών. Μετά το τέλος της Θείας Λειτουργίας μια επιτροπή από τους ενορίτες πλησίασε τον Μητροπολίτη και του προσέφερε το ποσό. Εκείνος συγκινημένος και με δάκρυα στα μάτια ευχαρίστησε τους ενορίτες αλλά αρνήθηκε να πάρει το ποσό λέγοντας: υπάρχουν πονεμένοι και δυστυχισμένοι άνθρωποι και εγώ θα εμφανίζομαι με καινούργια στολή; Δεν μπορώ αυτό να το δεχθώ». Άλλος πάλι θυμάται, « Το 1986 δωρίθηκε στον σύλλογο του Αγίου Πολυκάρπου μια προσφυγική κατοικία δύο δωματίων στην περιοχή της Αναστάσεως στον Πειραιά. Ο γραμματέας του Συλλόγου* έλαβε εντολή να επισκεφτεί και να δει την κατοικία. Στο σπίτι κατοικούσε ο γιος του δωρητή ο οποίος και καλοδέχτηκε τον επισκέπτη του. Όταν άκουσε ότι ο πατέρας του είχε δωρίσει στον σύλλογο το σπίτι του στεναχωρήθηκε αλλά δεν αρνήθηκε να σεβαστεί την επιθυμία του αυτή. Παρακάλεσε όμως τον γραμματέα να πάρουν στο ορφανοτροφείο τα δύο του παιδιά γιατί με τα καινούργια δεδομένα δεν μπορεί να ανταπεξέλθει στην διατροφή και τις ανάγκες τους. Ο Μητροπολίτης Πολύκαρπος όταν έμαθε το περιστατικό ανακοίνωσε στο Διοικητικό Συμβούλιο ότι έπρεπε να αρνηθούν την δωρεά γιατί δεν πρέπει να στερήσουν το σπίτι από έναν πονεμένο πατέρα». Όλοι έχουν να διηγηθούν από ένα γνωστό ή άγνωστο περιστατικό που φανερώνει την μεγάλη φιλανθρωπία και αγάπη του Μακαριστού Πολύκαρπου.

Στις 20 Νοεμβρίου του 1996, ήταν η μέρα της εξοδίου ακολουθίας. Η επιθυμία του Μακαριστού Πολύκαρπου ήταν να ταφεί στον Ιερό Ναό του Αγίου Χαραλάμπους στον οποίο ήταν κτήτορας. Στο ίδρυμα. Το σημείο του τάφου εντός του Ναού το υπέδειξε ο ίδιος ενώ τον έσκαψε κιόλας. Πλήθος κόσμου από νωρίς κατέκλεισε τον Ναό. Αρχιερείς, Ιερείς, επίσημοι, απλοί πολίτες, ευεργετημένοι, άνθρωποι που γνώρισαν την πατρική φροντίδα του Γέροντα Μητροπολίτη. Στον άμβωνα για τον Μακαριστό μίλησαν πολλοί, μεταξύ αυτών ο διάδοχος του στην Μητρόπολη Σισανίου, ο Μητροπολίτης Αντώνιος και ο για πολλά χρόνια βοηθός του και γραμματέας του συλλόγου  Δημοσθένης Μπαϊράμογλου. Η συγκίνηση ήταν διάχυτη. Το μυαλό έτρεχε στις στιγμές αυτές τις μοναδικές που φύλαγε ο καθένας στην ψυχή του από την προσωπική επαφή με τον Μακαριστό. Μια κυρία τρόφιμος του ιδρύματος και τώρα παντρεμένη με παιδιά δακρύζει. Στο μυαλό της έρχονται οι στιγμές από το ορφανοτροφείο και την πατρική του φροντίδα. Θυμάται κάθε απόγευμα που έκαναν τον εσπερινό και με πόση κατάνυξη περίμεναν από τα χείλη του να ακούσουν το «Φῶς ἱλαρὸν». Ένα τέτοιο φώς έχει τώρα κατακλύσει τον Ναό. Το σκήνωμα τοποθετείται στην θέση του. Ο Μητροπολίτης Πολύκαρπος είναι πια στην κρίση του Θεού και της ιστορίας. Εκείνο όμως που έχει σημασία είναι πως είναι στις ζεστές καρδιές των ανθρώπων. Ο ήλιος καίει τα πρόσωπα. Νοέμβρης φωτεινός και ασυνήθιστος. Η γιαγιά είχε πάλι το εγγονάκι της στο χέρι και το είχε πάει στην εκκλησία για να παρακολουθήσουν την ταφή του Μητροπολίτη. Ο εγγονός τώρα δεν ρωτάει. Τώρα ξέρει. Όλη η περιοχή ξέρει. Όλοι βιώνουν μια συλλογική ορφάνια. Σηκώνει τα ματάκια του στον φωτεινό ήλιο. Τον τυφλώνει. Η φωτεινότητα του ήλιου μοιάζει με την φωτεινότητα του προσώπου του άψυχου Μητροπολίτη. Κοιτάζει το πρόσωπο του Μητροπολίτη και ο μικρός αισθάνεται μια γαλήνη, μια ευτυχία. Στο βάθος σαν να ακούει μια φωνή: «να πολιτευώμεθα ως ἀσώματοι και να εὐωδιάζῃ η ζωή μας από την εὐωδίαν της ἀρετῆς…οι λόγοι μας και τὰ ἔργα μας να εἶναι πάντοτε πλημμυρισμένα απὸ το φῶς του οὐρανου… Τέκνα ἐν Κυρίῳ ἀγαπητά, καλὴν ἀντάμωσιν εἰς τους οὐρανούς….

Κώστας Ζουρδός

*Διήγηση του Δημοσθένη Μπαϊράμογλου

* Οι φωτογραφίες είναι από το ιστολόγιο Συμβολή και η βιογραφική μας πηγή είναι το βιβλίο του θεολόγου Διονύση Ανατολικιώτου: "Ο αρχιερέας της αγάπης".