Υπάρχει και η άλλη όψη

Της Γαλάτειας Γρηγοριάδου – Σουρέλη

Ήταν ένα δημόσιο Ίδρυμα προστασίας και αποκαταστάσεως παιδιών χτυπημένων από την τρομερή αρρώστια, την πολιομυελίτιδα. Δεν θα το ονομάσω. Στο Ίδρυμα νοσηλεύονταν άπορα παιδιά, τα περισσότερα φτασμένα από την επαρχία. Μια παρέα πηγαίναμε τακτικά εκεί και μια από τις προσπάθειες μας ήταν να δημιουργήσουμε γι’ αυτά τα ανήμπορα πλάσματα μια βιβλιοθήκη. Και το ‘χαμε καταφέρει. Υπήρχαν βιβλία για κάθε ηλικία και για κάθε ιδιαίτερη προτίμηση. Όλα τα είδη, και το παιδί είχε μόνο τη δυσκολία της επιλογής. Και πραγματικά είχε μεγάλη επιτυχία η σκέψη της βιβλιοθήκης, γιατί αποδείχτηκε πως ήταν μια πολύτιμη συντροφιά στα παιδιά το βιβλίο, συντροφιά ανεκτίμητη για τις ατελείωτες χρονιές της ακινησίας τους. Συντροφιά πολύτιμη και γνωριμία με τον άγνωστο γύρω τους κόσμο. Πρέπει πριν συνεχίσω, να τονίσω την απουσία τότε της τηλεόρασης.

Στην κίνηση των βιβλίων και στην απώλεια τους θέλω να αναφερθώ. Όλα τα παιδιά ζητούσαν με επιμονή ένα βιβλίο. Ανεξάρτητα φύλου και τα αγόρια και τα κορίτσια καυγάδιζαν για το ποιος θα πρωτοπάρει αυτό το βιβλίο. Αγοράσαμε ακόμα δύο τρία αντίτυπα, αλλά τότε άρχισε να εξαφανίζεται. Δηλαδή αυτό το βιβλίο δεν ακολουθούσε τη φυσιολογική σειρά όλων των άλλων. Των άλλων, που αφού διαβάζονταν από το παιδί, ξαναγυρνούσε στο ράφι του για να δοθεί σε κάποιο άλλο.. το παιδί, αφού δανειζόταν αυτό το βιβλίο ήθελε να το ‘χει κοντά του να το διαβάσει, να το ξαναδιαβάσει και αν γινόταν να το είχε κατάδικο του και όχι δανεικό. Γι’ αυτό το έκρυβε κάπου στα πράγματα του.

Αλλά και όταν καλυτέρευε η κατάσταση η σωματική τους και έφευγαν το ‘παιρναν κρυφά κι αυτό μαζί τους. Έγιναν συζητήσεις ανάμεσα στην παρέα μας για το φαινόμενο και τότε όλο περιέργεια πήγα και αγόρασα για μένα το βιβλίο. Και τότε το διάβασα. Και τότε ερμήνευσα και δικαιολόγησα τα παιδιά. Και τότε πήρα ένα μάθημα για τα προσωπικά μου βάσανα πίκρες και αναποδιές που ποτέ δεν μου έλειψαν. Το βιβλίο λοιπόν μιλούσε για ένα κοριτσάκι Ιεραποστόλου. Ο Ιεραπόστολος με την οικογένεια του ζούσε και ευαγγελιζόταν τον λόγο του Θεού στην Αφρική. Φτωχό, πολύ φτωχό σπιτικό, ο μισθός που έφτανε από την Αγγλία ελάχιστός. Φτάναν οι γιορτές των Χριστουγέννων και το φιλόπτωχο των κυριών κάποιας ενορίας αποφάσισε να στείλει ένα πακέτο-δώρο στην κόρη του Ιεραποστόλου. Πρώτα ήρθε το γράμμα, που ανακοίνωνε αυτή την απόφαση. Η ηρωίδα μας λαχτάρησε. Τα όνειρα για το περιεχόμενο του πακέτου πλήθαιναν κάθε στιγμή, όχι κάθε μέρα μόνο. Σίγουρα θα είχε μέσα μια κούκλα. Γι’ αυτό δεν χωρεί καμιά αμφιβολία.

Τι κούκλα θα ήταν. Και βεβαίως πλουσιοντυμένη τόσο πολυτελώς ντυμένη, όσο ποτέ η ηρωίδα μας δεν ντύθηκε. Θα είχε και άλλα ρούχα για την κούκλα, όταν θα πήγαινε εκδρομή. Όταν θα προτιμά τη θάλασσα, νυχτικό…και και. Αυτά με την κούκλα. Ένα πακέτο όμως δε γεμίζει με μια κούκλα και με την γκαρνταρόμπα της, όσο πλούσια κι αν είναι αυτή. Γίνεται χριστουγεννιάτικο πακέτο χωρίς κούνελο; Και βεβαίως μεγάλο και φανταχτερό κούνελο. Αμ, τα χριστουγεννιάτικα παιχνίδια για το δέντρο; Υπάρχει περίπτωση να βάλανε οι κυρίες και έναν Άη-Βασίλη; Το πακέτο στο μυαλό της ηρωίδας μας είχε πάρει μυθικές διαστάσεις, τέτοιες που μπορούσαν να χωρέσουν όλα αυτά τα μαγευτικά πράγματα.

Και είχε μέσα ένα ζευγάρι δεκανίκια! Οι κυρίες είχαν λάθος πληροφορηθεί πως η ηρωίδα μας ήταν ανήμπορη να περπατήσει χωρίς αυτά. Και της τα έστειλαν! Η απελπισία γράπωσε την παιδική ψυχή της μικρής. Δεν ήταν σκέτη και απλή απογοήτευση. Ήταν γκρέμισμα μιας ολόκληρης πόλης, που κατοικούσαν τα όνειρα. Και τότε…τότε δόθηκε το μάθημα στην ηρωίδα, τότε πήρανε το μάθημα τα παιδιά του Ιδρύματος, τότε πήρα και εγώ το προσωπικό μου μάθημα: Ο πατέρας της ηρωίδας της άνοιξε έναν καινούργιο δρόμο αντιμετώπισης των καταστάσεων.

– Σου έστειλαν, της είπε δεκανίκια. – Ναι, έγνεψε με δάκρια η μικρή. – Δεκανίκια  που όμως δεν χρειάζεσαι. – Ναι, συμφώνησε με περισσότερα δάκρια η μικρή. – Και δεν χαίρεσαι, γιατί δεν χρειαζόσουνα τα δεκανίκια; Δε χαίρεσαι που είσαι γερή κατάγερη και δεν τα χρειάζεσαι; Κλαίς επειδή είσαι γερή; Ψάχνε σε κάθε αναποδιά να βρεις την άλλη πλευρά και θα δεις πως ο,τι είναι λυπητερό εκ πρώτης όψεως, μπορεί να γίνει αιτία χαράς.

Αυτή η άλλη όψη, το ψάξιμο για την άλλη όψη, έγινε πλοηγός στη μετέπειτα πολυκύμαντη ζωή της μικρής ηρωίδας, και ήταν αυτό το αισιόδοξο μήνυμα που δινόταν στα παιδιά του Ιδρύματος. Μήνυμα που το είχαν ανάγκη, ώστε να κλέβουν το βιβλίο για να μην το αποχωριστούν. Μήνυμα που φτάνει ως την καρδιά μου, κάθε φορά – κι είναι πολλές οι φορές μα πάρα πολλές – που δεν πάνε τα πράγματα καλά στη ζωή μας. «Υπάρχει και μια άλλη όψη»…ψιθυρίζω στον εαυτό μου και δουλειά μου είναι να ψάξω να τη βρω…

Το κείμενο δημοσιεύθηκε στο Περιοδικό Πειραϊκή Εκκλησία τον Απρίλιο του 1992

Επιμέλεια: Κώστας Ζουρδός