Τα παιδιά από το Lidice....

Του Κώστα Ζουρδού, θεολόγου

Η Τσεχοσλοβακία ήταν από τις πρώτες χώρες που γνώρισε την ναζιστική θηριωδία. Η χώρα καταλήφθηκε από την φασιστική Γερμανία τον Απρίλιο του 1939 και γνώρισε την ναζιστική βαρβαρότητα, την εξοντωτική καταπίεση και τις συνεχόμενες δολοφονίες και βασανισμούς υπό την διοίκηση του  Ράινχαρντ Χάιντριχ ανώτατου στελέχους των Ες-Ες, επιφορτισμένου με την «Τελική λύση του Εβραϊκού ζητήματος» και υπεύθυνου του Ολοκαυτώματος. Στα τέλη Μαΐου του 1942 ομάδα στρατιωτών αποτελούμενη από Τσέχους και Σλοβάκους κατάφερε ένα μεγάλο χτύπημα στους Γερμανούς, τον ισχυρό τραυματισμό του Χάιντριχ. Μια εβδομάδα αργότερα στις 4 Ιουνίου του 1942, ο Χάιντριχ πεθαίνει από σηψαιμία με αποτέλεσμα να επακολουθήσει μια φρικτή περίοδο για την Τσεχοσλοβακία που κανείς δεν περίμενε. Οι Γερμανοί κατακτητές απαγόρευσαν αρχικά την κυκλοφορία στην Πράγα και ξεκίνησαν ένα ανθρωποκυνηγητό για την αναζήτηση τον ανθρώπων που επιχείρησαν να δολοφονήσουν τον Χάιντριχ. Στο διάστημα αυτό 157 άνθρωποι, που δεν είχαν καμία σχέση με την υπόθεση εκτελέστηκαν με συνοπτικές διαδικασίες. Έτσι για εκφοβισμό. Για αντίποινα που δεν ήταν τα μόνα.

Το χωρίο Lidice βρίσκεται σε απόσταση μόνο 20 χιλιομέτρων από την Πράγα και ήταν ένας πανέμορφος τόπος γεμάτος ζωντάνια και άνθιση. Μόνο που για το μέλλον του αποφάσιζαν άλλοι στο μακρινό Βερολίνο. Μετά την κηδεία του Χάιντριχ, ο Χίτλερ διέταξε να καταστραφούν τα χωρία που έκρυβαν τους υπευθύνους της δολοφονίας του έμπιστου συνεργάτη του, να εκτελεστούν όλοι οι άνδρες και τα γυναικόπαιδα να μεταφερθούν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης. Όσα παιδιά είχαν τα γερμανικά χαρακτηριστικά της «Αρείου φυλής» να υιοθετηθούν από Γερμανικές οικογένειες των SS και να γίνουν Ναζί. Τα υπόλοιπα παιδία να «εξαφανιστούν» με οποιονδήποτε τρόπο και τα χωρία να εξαφανιστούν από τον χάρτη. Οι διαταγές εφαρμόστηκαν αμέσως. 

Στο χωριό Lidice, που παρά την απουσία αποδείξεων ότι είχαν βρει εκεί καταφύγιο οι στρατιώτες που ήταν υπεύθυνοι για τη δολοφονία του Χάιντριχ, έγινε η αρχή. Όλοι οι άνδρες μεταφέρθηκαν σε ένα αγρόκτημα στην άκρη του χωριού και εκτελέστηκαν, πρώτα σε ομάδες των πέντε. Την εφαρμογή αυτού του τρόμου ανέλαβε ο Χόρστ Μπέμε, διάδοχος του Χάιντριχ, ο οποίος έμεινε στην ιστορία με το θλιβερό προσωνύμιο ο «χασάπης» της Τσεχοσλοβακίας. Ένας άνθρωπος χωρίς κανένα ίχνος ευαισθησίας, ούτε για τα παιδιά. Ο Μπέμε δυσανασχέτησε με την καθυστέρηση της εκτέλεσης των ανδρών του Lidice ανά πεντάδες και διέταξε να εκτελούνται ανά δεκάδες. Μέσα σε ένα απόγευμα, στις αρχές Ιουλίου, οι Γερμανοί είχαν εκτελέσει 173 άνδρες. Στην συνέχεια συγκέντρωσαν στο σχολείο του χωρίου τις 203 γυναίκες και τα 105 παιδιά και μετά τους μετέφεραν όλους στην κοντινή πόλη Kladno. Τους απομάκρυναν για να μην δουν την καταστροφή του χωριού τους που το εξαφάνισαν από τον χάρτη.

Τέσσερις από τις γυναίκες του χωριού Lidice ήταν έγκυες και μεταφέρθηκαν σε νοσοκομείου για να τους αφαιρεθούν με βίαιο τρόπο τα βρέφη. Οι περισσότερες από τις υπόλοιπες γυναίκες οδηγήθηκαν στο στρατόπεδο συγκέντρωσης Ravensbrück όπου έχασαν τη ζωή τους από μια σειρά από ασθένειες. Οι Γερμανοί συνεχίζοντας το φρικιαστικό τους έργο ξεχώρισαν μερικά από τα παιδιά που πίστευαν ότι είχαν τα γερμανικά χαρακτηριστικά και τα παρέδωσαν σε ναζιστικές οικογένειες τα υπόλοιπα 82, 40 αγόρια και 42 κορίτσια, στις 2 Ιουλίου παραδόθηκαν στην Γκεστάπο. Από εκεί μεταφέρθηκαν στο στρατόπεδο εξόντωσης Chelmno όπου δηλητηριάστηκαν με αέρια.

Τα παιδιά αποκομμένα από τους γονείς τους, ταλαιπωρημένα, πεινασμένα, φοβισμένα, κλείστηκαν σε έναν θάλαμο και αντάμωσαν τον θάνατο. Στην μικρή, τρυφερή τους, παιδική ηλικία. Ποτέ δεν θα μάθουμε, αν φώναξαν, αν έκλαψαν, αν λιγοψύχησαν λίγο πριν χάσουν την ζωή τους, μακριά από το χωριό τους, το σπίτι τους, την μητέρα και τον πατέρα τους. Χρόνια μετά, η  Marie Uchytilová, θα φτιάξει τα χάλκινα αγάλματα των 82 παιδιών στο χωριό τους το Lidice ως φόρος τιμής για την θυσία τους αλλά και ως μνήμη που δεν πρέπει να ξεχαστεί. Το έργο όμως αυτό ίσως να έχει μια ακόμα μεγαλύτερη σημασία. Με αυτόν τον τρόπο τα παιδιά του Lidice επέστρεψαν στο αγαπημένο τους χωριό και βρίσκονται επιτέλους στο σπίτι τους….