«Οι ήρωες πολεμούν σαν τους Προσκόπους του Αϊδινίου… »

Του Κώστα Ζουρδού, θεολόγου

Έψαχνα πολύ για να βρω τίτλο για αυτό το κείμενο αντάξιο των ιστορουμένων.  Ήταν η πρώτη φορά που δυσκολεύτηκα πραγματικά. Τι τίτλο να δώσεις στην θυσία 31 παιδιών; Πώς να περιγράψεις ή να δώσεις έμφαση σε ένα τόσο σπουδαίο γεγονός; Εξάλλου..Ναι…ήταν παιδιά αλλά η γενναιότητα τους ξεπερνάει τα ανθρώπινα όρια και φτάνει στα όρια του μύθου. Έτσι προτίμησα να παραφράσω την ιστορική ρήση του Ουίνστον Τσόρτσιλ που είπε κατά την διάρκεια του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου για τους Έλληνες. Ποιος ξέρει ίσως να είχε και στο μυαλό του και τους ηρωικούς Προσκόπους του Αϊδινίου. 

Η προκυμαία της Σμύρνης ήταν καθαρή και σημαιοστολισμένη. Η εξέδρα είχε στηθεί και βάγια είχαν απλωθεί στον κεντρικό δρόμο. Τα πεζοδρόμια είχαν ασβεστωθεί και οι δρόμοι ήταν πεντακάθαροι. Οι νοικοκυρές από το πρωί  να μαγειρεύουν γιορτινά και να πλημμυρίζουν τα σοκάκια με υπέροχες μυρωδιές. Η καμπάνα της Αγίας Φωτεινής να χτυπάει χαρούμενα και ο Μητροπολίτης Σμύρνης Χρυσόστομος να τελεί την λειτουργία στον υπέρλαμπρο Ναό που έχει κατακλυστεί από τον κόσμο. Λίγο μετά το Ευαγγέλιο ο Χρυσόστομος ανέβηκε στον άμβωνα. Το εκκλησίασμα τον κοιτούσε με κομμένη την ανάσα. Ήταν δακρυσμένος. «Αδέλφια μου, μεγάλη μέρα ξημέρωσε σήμερα. Η μεγάλη ημέρα της ελευθερίας που περιμέναμε χρόνια και που ήρθε με πολλές ανθρώπινες θυσίες. Η δεύτερη ημέρα του Μαΐου του 1919 θα γραφτεί με χρυσές σελίδες στην ιστορία του Ελληνισμού…». Την στιγμή που τελειώνει αυτήν του τη φράση στον θαλάσσιο ορίζοντα λίγο πριν την μπούκα του λιμανιού, εμφανίζονται τα ελληνικά πλοία που φέρνουν τον Ελληνικό Στρατό. Οι πρόσκοποι χαρούμενοι και περιποιημένοι παρατάσσονται μπροστά από την εξέδρα…

Μετά την λήξη του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου ο Ευάγγελος Ιωαννίδης από την Αλεξάνδρεια  θα εγκατασταθεί στην Σμύρνη. Ο Ιωαννίδης, παλαιός πρόσκοπος και αρχηγός από την Αλεξάνδρεια, μαζί με τον Γεώργιο Παπαδημητρίου θα ιδρύσουν τις πρώτες ελληνικές προσκοπικές ομάδες στα παράλια της Μικράς Ασίας. Οι δύο πρωτεργάτες θα βρουν συμπαράσταση και από τον Δημήτριο Δάλλα που ήταν από τους πρωτοστάτες του Πανιώνιου Γυμναστικού Συλλόγου. Σε μικρό χρονικό διάστημα ιδρύθηκαν στη Σμύρνη και την ευρύτερη περιοχή της Μικράς Ασίας.
Ο Ελληνικός Στρατός αποβιβάζεται στην Σμύρνη μέσα σε ζητωκραυγές και κλάματα χαράς από το συγκεντρωμένο πλήθος. Οι πρόσκοποι είναι παντού. Νέα αμούστακα μικρά παιδιά προσφέρουν πολύτιμες υπηρεσίες ως αγγελιοφόροι, οδηγοί, διερμηνείς, γραφείς και τραυματιοφορείς. Προσφέρουν κάθε βοηθητική υπηρεσία στο Λιμεναρχείο, στο Φρουραρχείο, στο Αρχηγείο του Στρατού, στην Επιμελητεία, παντού. Στην Ευαγγελική Σχολή, μια στρατιωτική μονάδα που έχει εκεί στρατωνιστεί δέχεται πολύτιμη βοήθεια από τους προσκόπους που τους βοηθούν στις στρατιωτικές περιπόλους ως οδηγοί, μέρα νύχτα, στις διάφορες συνοικίες της πόλης. Οι προσκοπικές αρχές της πειθαρχίας και του σεβασμού εντυπωσιάζει τους πάντες και κυρίως τους ένστολους του Ελληνικού Στρατού, ανεξαίρετος βαθμού, που βλέπουν τους προσκόπους να συμμετέχουν πάντοτε σε όλες τις εθνικές και θρησκευτικές εκδηλώσεις, σε εκδρομές, κατασκηνώσεις, εράνους και αθλητικούς αγώνες, πραγματικό καμάρι του τόπου τους.

Ενώ η  παρουσία των προσκόπων στις πόλεις και τα χωριά της Μικράς Ασίας σκορπούσε τον ενθουσιασμό στον ελληνισμό και φώτιζε την ελπίδα για το μέλλον που οραματιζόταν, παράλληλα δημιουργούσε τον φθόνο στους Τούρκους και κυρίως στους Τσέτες για την βοήθεια που προσέφεραν στον Ελληνικό Στρατό. Οι Τσέτες θα βρουν  την ευκαιρία να εκδηλώσουν το μίσος τους με άγριο και  απάνθρωπο τρόπο. 

Ο Αντισυνταγματάρχης Σχοινάς κρατάει την αναφορά του στρατιωτικού του συνδέσμου με το Αϊδίνι. Οι πληροφορίες λένε πως ένας μεγάλος αριθμός τσετών έχει συγκεντρωθεί στην περιοχή με άσχημες διαθέσεις και αποφασίζει ο ίδιος να πάει στην περιοχή για να διαπιστώσει την κατάσταση. Λίγο έξω από το Αϊδίνι ο το ελληνικό σώμα αιφνιδιάζετε από την επίθεση των Τσετών και αποφασίζουν να εγκαταλείψουν την περιοχή. Ο Αντισυνταγματάρχης Σχοινάς αφήνει την υπεράσπιση της πολύς σε..31 παιδιά…Ήταν 18 Ιουνίου του 1919. 

Ο επικεφαλής των Τσετών Αντάν Μεντέρες φτάνει στο Διοικητήριο που φύλαγαν τους 31 προσκόπους. Είχε προηγηθεί το πέρασμα των Τσετών που για τρεις μέρες πυρπόλησαν και λεηλάτησαν περιουσίες, βίασαν τις γυναίκες και σκότωσαν όποιον έβρισκαν μπροστά τους. Μόνη αντίσταση ήταν οι πρόσκοποι που με φτυάρια και τσουγκράνες προσπαθούσαν να αποφύγουν τους πάνοπλους τσέτες ενώ ταυτόχρονο προσπαθούσαν να φροντίσουν και τους συμπολίτες τους. Ο Μεντέρες έφτασε στο μπουντρούμι και ζήτησε να μιλήσει με τον έφορο των παιδιών Νίκο Αυγερίδη. Είχε μια πρόταση να τους κάνει. Αν άλλαζαν την πίστη τους εξασφάλιζαν την σωτηρία τους. Ο Αυγερίδης αρνήθηκε μέσα στις ζητωκραυγές των παιδιών που φώναζαν «Ζήτω η Ελλάς». Οι τσέτες άφριζαν από την οργή και τα βάρβαρα απάνθρωπα ένστικτα τους. Πρώτος κατακρεουργήθηκε ο Αυγερίδης αφού πρώτα τον είχαν τυφλώσει. Και στην συνέχεια βασάνισαν και σφαγίασαν και τα παιδιά. Αυτούς τους ήρωες της Ελλάδας και της Ελευθερίας. Αυτά τα παιδιά που έδωσαν αληθινό νόημα και ερμηνεία στην λέξη ήρωας…

 Η ιστορία των προσκόπων του Αϊδινίου θα έπρεπε να διδάσκεται στις πρώτες τάξεις του Δημοτικού ως πρότυπα θυσίας, ανθρωπιάς και ελευθερίας. Γιατί οι ήρωες πολεμούν σαν τους Προσκόπους του Αϊδινίου…