Ορθοδοξία….Ορθοπραξία

Του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Πειραιώς Καλλίνικου

Λαμπρή και πανεπίσημη προβάλλει ενώπιον μας η Κυριακή της Ορθοδοξίας. Η Εκκλησία μας ενθυμείται την αναστύλωση των ιερών εικόνων στους Ναούς μας, που σήμανε το τέλος της μακρόχρονης περιπέτειας της εικονομαχίας, που ταλαιπώρησε και δίχασε το Σώμα του Χριστού. Δικαιολογημένα εκείνη η πρώτη Κυριακή των Νηστειών του οκτακόσια σαράντα τρία (843) ονομάστηκε Κυριακή της Ορθοδοξίας, καθώς συνόψιζε όλους τους αγώνες της Αποστολικής Εκκλησίας για την εδραίωση των αληθειών της πίστεως μας. Η αναγνώριση της λειτουργικής θέσεως των εικόνων στη λατρεία και η τιμητική προσκύνηση που αποδίδουμε σε αυτές πιστοποιεί την αποδοχή του θεμελιώδους Χριστολογικού δόγματος, της αλήθειας ότι ο Υιός του θεού ενηνθρώπησε και επομένως μπορούμε να τον εικονίζουμε. 

Η μεγάλη γιορτή, κατά την οποία «αστράπτει και λάμπει η Εκκλησία του Χριστού» αποτελεί για όλους μας πνευματικό  εφαλτήριο για να γνωρίσουμε τη σημασία της Ορθοδοξίας και να την καταστήσουμε προσωπική ζωή και εμπειρία μας. Ορθοδοξία σημαίνει ορθή δόξα, είναι η ενιαία και ενοποιός αλήθεια που αποκαλύφθηκε από τον Θεόν εν Χριστώ, κηρύχθηκε από τους Αποστόλους και συγκροτεί σε Σώμα Χριστού. Η  οικείωση αυτής της αλήθειας, της πίστεως της αλήθειας, της πίστεως της αποστολικής εκκλησίας εκδηλώνεται με την ορθή δοξολογία, τη λατρεία δηλαδή του Θεού, που αποτελεί τον τρόπο υπάρξεως των πιστών και πραγματώνει την Εκκλησία ως Κοινωνία και Σώμα. Η ορθοδοξία δεν αποτελεί ασφαλώς νεκρό γράμμα, ούτε βεβαίως αφηρημένη θεωρία και αναπόδεικτο αξίωμα, αλλά αγκαλιάζει όλο το φάσμα της ζωής των πιστών της. την πίστη μας και την προσήλωση μας στην Ορθοδοξία οι Χριστιανοί την αποδεικνύουμε με την ίδια τη ζωή μας. Η Ορθοδοξία νοείται ως Ορθοπραξία, ως εφαρμογή του περιεχομένου της πίστεως. Η συνειδητοποίηση της αλήθειας αυτής αποτελεί το μεγάλο ζητούμενο για όλους μας.

Σήμερα, που η Ορθοδοξία τυχαίνει να είναι της μόδας, μιλούν πολλοί γι αυτήν με μεγάλη ευκολία, οι περισσότεροι όμως δυσκολεύονται να τη ζήσουν. Η Ορθοδοξία είναι «η στενή και τεθλιμμένη οδός του Χριστού», στην οποία «πολλοί οι κλητοί, ολίγοι οι εκλεκτοί». Για να ζήσει κανείς το θέλημα του Θεού είναι απαραίτητο να ξεπεράσει το δίλημμα και τους πειρασμούς του κόσμου, να αρνηθεί τη δικτατορία της ύλης, να αντισταθεί στις προκλήσεις της αμαρτίας. Πραγματικός ορθόδοξος είναι ο ελεύθερος από την αμαρτία άνθρωπος, ο μεταμορφωμένος από την χάρη του Θεού, αυτός που αγωνίζεται να ζήσει αυτόν τον πεπερασμένο κόσμο μας, ως τόπο συνάντησης με το Θεό και ως πρόγευση της αιώνιας Βασιλείας Του. ο χαρακτήρας της Ορθοδοξίας είναι ασκητικός, γι αυτό και η βίωση της αποτελεί ισόβιο αγώνισμα που απαιτεί προσευχή, νήψη, υπακοή, νηστεία και κυρίως μετάνοια, που είναι έργο ζωής για το Χριστιανό.

Καθώς βρισκόμαστε στην πορεία αυτού του μεγάλου σε υπαρξιακή σπουδαιότητα πνευματικού ταξιδιού της Μεγάλης Τεσσαρακοστής, καλούμαστε να ενθυμηθούμε και να μιμηθούμε τους Πατέρες μας που μέσα στην έρημο της ανθρωπότητας βάδισαν μια πορεία δύο χιλιάδων χρόνων γεμάτη από αγώνες, αίμα και δάκρυα και στερέωσαν αυτή την ακριβή μας πίστη μας, την οποία αναλαμβάνουμε να διαφυλάξουμε εμείς ως ιερή παρακαταθήκη μέχρι την συντέλεια των αιώνων. Αυτή η ευθύνη είναι μεγάλη και δύσκολη, είναι όμως ευλογημένη γιατί είναι χριστομίμητη. Στη μυστηριακή εμπειρία της Ορθοδοξίας οι Χριστιανοί ερχόμαστε σε συνάντηση και κοινωνία με τον Χριστό της πίστεως μας, τον σταυρωθέντα και αναστάντα Κύριο. Άλλωστε η Ορθοδοξία είναι στην ουσία της θέα του Θεού εν Χριστώ, μετοχή και κοινωνία στην άκτιστη χάρη της Αγίας Τριάδος. Η διαφύλαξη της Ορθοδοξίας βαρύνει περισσότερο εμάς τους Έλληνες που συνδέσαμε με την παράδοση της την Ιστορίας μας και συνειδητοποιήσαμε ολοένα και περισσότερο ότι αποτελεί προϋπόθεση της εθνικής μας επιβίωσης και της Ιστορικής μας συνέχειας.

Το κείμενο δημοσιεύτηκε στο Περιοδικό Πειραϊκή Εκκλησία τον Απρίλιο του 2000

Επιμέλεια: Κώστας Ζουρδός