Η πίστη φωτίζει τους λογισμούς

Του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Πειραιώς Καλλίνικου

Προ χρόνων ένα περιοδικό στη Γαλλία δημοσίευσε το εξής τραγικό γεγονός: Κάποιος εκαυχάτο στο καφενείο ότι κατόρθωσε μετά από πολλές προσπάθειες να ξεριζώσει την πίστη από την καρδιά της γυναίκας του, που πρώτα ήταν θεοσεβούμενη. Το βράδυ, καθώς γύριζε στο σπίτι του, βλέπει έξω στην αυλή του μαζεμένο πολύ κόσμο, που ήταν αναστατωμένος. Τον κυρίευσε ταραχή και όρμησε μέσα στο σπίτι του να ιδή τι συνέβαινε. Τι να ιδή όμως; Η γυναίκα του ήταν νεκρή μαζί με τα παιδιά του. στο χέρι της δύστυχης γυναίκας, ήταν ένα σημείωμα που έγραφε: «Από τότε που έχασα την πίστη μου στο θεό, είμαι ανεπανόρθωτα δυστυχισμένη, εγώ και τα παιδιά μου, γι’ αυτό προτίμησα το θάνατο». Ήταν ο  καρπός και το αποτέλεσμα της αθεϊστικής σποράς του συζύγου. «Όποιος σπέρνει θύελλες, θερίζει κεραυνούς» λέγει κάποιο σοφό γνωμικό. Και ο προφήτης βεβαιώνει γι τους απίστους ότι: «Άνεμον σπείρουν και καταιγίδα θερίζουν» (Ωσηέ 8,7).

Η πίστης είναι μοναδική άγκυρα, το μοναδικό στήριγμα του βίου. Είναι η δύναμις που γιγαντώνει τον ασθενή άνθρωπο. Είναι το σωστικό θαυματουργό φάρμακο, που επουλώνει τα τραύματα της ψυχής. Είναι το βάλσαμο που μας παρηγορεί στις στιγμές της δοκιμασίας μας και η ουράνια αύρα που δροσίζει την εσωτερική μας κάμινων. Είναι το μοναδικό ανέσπερο φώς, που διαλύει τα σκότη μας και η ασφαλής πυξίδα που μας δείχνει την μόνη σωστή πορεία ζωής. Γι’ αυτό, αυτοί που στερούνται της πίστεως, στερούνται της μοναδικής δυνάμεως, του μοναδικού εφοδίου, του μοναδικού φωτός. Στερούνται του μεγαλυτέρου και ωφελιμωτέρου θησαυρού. Και ένεκα τούτου καταντούν, δυστυχώς, χωρίς δύναμη, χωρίς όπλα, χωρίς εφόδια, χωρίς πηδάλιο, έρμαια των κυμάτων του βίου. Είναι πουλιά χωρίς πτερά, βάρκες χωρίς κουπιά και πανιά, οδοιπόροι σε άγνωστο μέρος χωρίς χάρτη και οδηγό, πλοία μέσα στο πέλαγος χωρίς κυβερνήτη. Η μεγαλύτερη δυστυχία της ζωής είναι να ζή κανείς χωρίς το φώς της πίστεως. Καταντά μια θλιβερή ύπαρξης χωρίς νόημα, χωρίς σκοπό, χωρίς φώς. Η ζωή του είναι πορεία σε παγερή νύκτα μέσα στο σκοτάδι και στη λάσπη. Είναι η μεγαλύτερη δυστυχία του βίου. Η απιστία είναι ο χειρότερος σύντροφος της ζωής, ο επικινδυνωδέστερος σύμβουλος. Είναι σωστή συμφορά.

 Ο άνθρωπός φέρνει εντός του θηρίο. Μέσα του φωλιάζουν πάθη και αδυναμίες. Τα ένστικτά του ορθώνονται απειλητικά. Η οργή των κυριεύει. Η εκδίκησης τον κυριαρχεί. Το μίσος πολλές φορές τον πλημμυρίζει. Ο φθόνος και η ζηλοτυπία εύκολα τον τυφλώνουν. Ο προσβεβλημένος εγωισμός του τον εξαγριώνει. Το ωμό συμφέρον εύκολα τον κάνει αδίστακτον. Η καρδιά του συχνά σκληρύνεται και οι διαθέσεις του, όχι σπάνια, κατευθύνονται και ρυθμίζονται από νόμους της ζούγκλας. Είναι εύκολος στο έγκλημα, στη βιαιοπραγία, στην κλοπή, στην απάτη, στην εκμετάλλευση, στην αισχροκέρδεια, στην παντοειδή κακία. Και τούτο, γιατί φέρει εντός του τον παλαιό άνθρωπο. Και λοιπόν; Ποια δύναμις θα τον αναχαιτίσει από τον κατήφορο; Ποιο φάρμακο θα του μαλακώσει την ψυχή; Ποιο μέσο θα του δώσει αυτοκυριαρχία και αυτοσυγκράτηση; Ποιος θα τον εμποδίσει από την ικανοποίηση χαμηλών ή και κακούργων ενίοτε ενστίκτων; Ποιος θα μεταβάλει το μίσος και την εκδικητικότητα του σε ανεξικακία; Ποιος θα του ημερώσει την καρδιά; Ποιος θα τον διδάξει την αυταπάρνηση, την θυσία για τον συνάνθρωπο, τον σεβασμό της τιμής, της περιουσίας και της ζωής του άλλου; Ποιος θα του εμπνεύσει ιδανικά ευγενή, την αγάπη, την καλοσύνη; Μήπως τα γράμματα, η καλή ανατροφή, ο πολιτισμός; Βέβαια εξημερώνουν τον άνθρωπο τα γράμματα, τον βοηθεί στην διαμόρφωση του καλού χαρακτήρα η αγωγή του σπιτιού και του σχολείου, τον εξευγενίζει ο υγιής πολιτισμός, αλλά όχι πάντοτε, ούτε σε βαθμό απόλυτο.

Έχουμε άφθονα τα παραδείγματα εγκληματιών στην πολιτισμένη εποχή μας, που και από καλά σπίτια βγήκαν και σε σχολεία και πανεπιστήμια φοίτησαν. Είναι ένα το μοναδικό φάρμακο: η πίστης η χριστιανική. Μόνον αυτή εξημερώνει, εκπολιτίζει, εξευγενίζει, μεταμορφώνει τον άνθρωπο. Μόνον η πίστης στο Χριστό έχει τη μυστική δύναμη να γιγαντώνει τη θέληση στο καλό, να εμπνέει αυτοκυριαρχία στο άτομο, να του θεραπεύει τα τραύματα της ψυχής και να προλαμβάνει τις κακούργες εκδηλώσεις του. Ενώ όταν η πίστης απουσιάζει, τότε η πόρτα του κακού είναι ανοικτή. Και εύκολα μπορεί ο άνθρωπος να γλιστρήσει στο μεγαλύτερο κακό και σ’ αυτό ακόμα το έγκλημα. Τα παραδείγματα από την καθημερινότητα πραγματικά αφθονούν. Αυτή είναι η αλήθεια. Ο άνθρωπος όταν δεν έχει πίστη και φόβο Θεού είναι ικανός για μεγαλύτερο κακό. Μόνον όταν γνωρίζει ότι το παντέφορον μάτι του Θεού τον παρακολουθεί, τιθασεύει τις άτακτες εσωτερικές του διαθέσεις. την αρπαγή του νόμου και του χωροφύλακα την ξεγελά, αλλά το μάτι του Θεού, που ερευνά το βάθος της καρδιάς, δεν μπορεί να το ξεγελάσει. Γι’ αυτό μόνο η πίστης θεραπεύει ριζικά το κακό μέσα στην καρδιά του ανθρώπου. Ενώ όταν λείπει η πίστης η καρδιά μένει ανεξέλεγκτη και από εκεί ξεκινούν έπειτα όλα τα παραστρατήματα της ζωής.

Είχε δίκιο ο Ιερός Χρυσόστομος όταν έλεγε: «Κακόν η απιστία, βυθίζει τον νουν. Η πίστις μετεωρίζει τούτον είς ουρανόν. Η απιστία τυφλοί την ψυχήν, η πίστις φωτίζει τους λογισμούς» (Migne P.G. 63, 929-930).

Το κείμενο γράφτηκε στο Περιοδικό Πειραϊκή Εκκλησία τον Φεβρουάριο του 2002.

Επιμέλεια: Κώστας Ζουρδός