Το κρεββάτι

Πρωτ. Θεμιστοκλή Μουρτζανού

«Έγειραι, άρον τον κράβαττόν σου και περιπάτει» (Ιωάν. 5, 8). Με τη φράση αυτή ο Χριστός θαυματουργεί. Θεραπεύει τον παράλυτο της Βηθεσδά, ο οποίος επί τριάντα οκτώ έτη υποφέρει. Ο Χριστός θεραπεύει τον πόνο του παραλύτου, τόσο τον σωματικό όσο και τον ψυχικό από τη δοκιμασία. Θεραπεύει την μοναξιά του, καθότι δεν είχε κάποιον άνθρωπο να τον βοηθήσει. Θεραπεύει και την λύπη του γιατί δεν μπορούσε να επωφεληθεί από το θαύμα της ταραχής του ύδατος στην κολυμβήθρα της Βηθεσδά. Ένας κάθε φορά θεραπευόταν. Όποιος προλάβαινε να πέσει πρώτος, με την εμφάνιση του Αγγέλου. Και ο παράλυτος ήταν καταδικασμένος να μην μπορεί ναν ζήσει το θαύμα. Ούτε να ελπίσει σ’ αυτό. Έτσι, ο Χριστός του δίνει την υγεία και τον γιατρεύει από τις πληγές του σώματος και της ψυχής.
Την ίδια στιγμή όμως ο Χριστός του ζητά να κάνει κάτι. Να σηκωθεί και να πάρει στους ώμους το κρεβάτι του και να περπατήσει. Η έγερση ήταν το σημείο της θεραπείας. Το ίδιο και το βάδισμα του πρώην παραλύτου. Γιατί όμως ο Χριστός του ζητά να πάρει στους ώμους του το κρεβάτι;

Αξίζει να σκεφτούμε ότι ο Χριστός γνώριζε καλά πως η άρση του κρεβατιού θα θεωρούνταν εργασία από τους φανατικούς Ιουδαίους και μάλιστα την ημέρα του Σαββάτου. Ήταν βέβαιο ότι ο θεραπευθείς παράλυτος θα γνώριζε την κατάκριση. Το ίδιο και Εκείνος που τον θεράπευσε και του ζήτησε να σηκώσει το κρεβάτι στους ώμους. Έτσι ο Χριστός στην ουσία φαίνεται να προκαλεί τους Ιουδαίους να τον κατηγορήσουν για παράβαση του μωσαϊκού νόμου. Την ίδια στιγμή βάζει σε άλλη περιπέτεια αυτόν που είχε βρει την λύτρωση. Εκείνος έζησε στη μοναξιά του επί πολλά χρόνια. Τώρα θα κινδυνεύσει με μιαν άλλη μοναξιά: αυτή της περιθωριοποίησης εξαιτίας της ασέβειας που επέδειξε έναντι του νόμου. Έτσι, ελαττώνεται η αξία της ευεργεσίας και ο ευεργετηθείς καλείται να περάσει μία νέα δοκιμασία. Γιατί λοιπόν ο Χριστός δεν αρκείται στην ευλογία του θαύματος;

Η άρση του κρεβατιού αποτελεί για τον Χριστό ένα σημείο-κλειδί στο θαύμα που κάνει στον παράλυτο. Η άρση δηλώνει ότι τα βάρη της ζωής δεν σηκώνονται με το θαύμα. Αντίθετα, ο άνθρωπος που γεύεται το θαύμα καλείται να μη μείνει σ’ αυτό, αλλά να προχωρήσει στη ζωή του και στη σχέση του με το Θεό σηκώνοντας το σταυρό του. Ο Χριστός δεν υπόσχεται στον παράλυτο ζωή χαρισάμενη. Του υποδεικνύει ότι καθώς έλαβε την ευλογία, καλείται να την αξιοποιήσει κάνοντας αυτό που δεν μπορούσε να κάνει τα προηγούμενα χρόνια. Να εργαστεί δηλαδή, όχι μόνο υλικά, αλλά και πνευματικά. Συχνά στην ζωή της πίστης οι άνθρωποι προσμένουμε θαύματα ή ευλογίες. Και όταν τα ζούμε, νιώθουμε ότι μπορούμε να συνεχίσουμε τη ζωή μας ως οι ευλογημένοι από το Θεό, χωρίς να χρειαστεί να δείξουμε ότι είναι ανάγκη να κουραστούμε για να καταστήσουμε την ευλογία ενεργή. Και αυτό γίνεται δια της εργασίας, τόσο εν τω κόσμω όσο και εν πνεύματι. Η προσευχή, η άσκηση, η αγάπη, η κάθαρση της καρδιάς, ακόμη και η αποδοκιμασία από τους άλλους είναι ο σταυρικός δρόμος, είναι η άρση του κρεβατιού που δείχνει την ευθύνη μας έναντι του Θεού, ώστε η δωρεά που μας δίδεται, είτε αυτή είναι της ίδιας της πίστης είτε εντοπίζεται σε οιαδήποτε ευλογία να μην καταστεί άδωρη.
Το κρεβάτι ήταν η προέκταση του σώματος του παραλύτου. Ο Χριστός, με την εντολή του, δείχνει στον θεραπευμένο ότι δεν θα πρέπει να ξεχνά τι πέρασε. Και το κρεβάτι αυτό συμβολίζει. Τα χρόνια του πόνου. Τα χρόνια της λύπης. Η μνήμη των δοκιμασιών, όπως επίσης και της αμαρτίας και του θανάτου, αποτελεί για τον άνθρωπο σημείο που τον κρατά προσγειωμένο στη ζωή. Το κρεβάτι γίνεται το σύμβολο εκείνο που θα βοηθήσει τον παράλυτο να μην παρασυρθεί στη ζωή της αμαρτίας. Γι’ αυτό και ο Χριστός θα του τονίσει: «μηκέτι αμάρτανε» (Ιωάν. 5, 14). Οι άνθρωποι χρειαζόμαστε σύμβολα στη ζωή μας, τα οποία θα μας βοηθούν να μην λησμονούμε. Και τα σύμβολα δεν έχουν να κάνουν μόνο με αυτά που χαιρόμαστε να θυμόμαστε. Τα σύμβολα λειτουργούν ανακλητικά και ταυτόχρονα αποτρεπτικά. Ως παράδειγμα για να αποφύγουμε λάθη.
Το κρεβάτι, τέλος, αποτελούσε το οφθαλμοφανές σημείο του θαύματος για τους άλλους. Απέναντι στο Χριστό, απέναντι στην πίστη, ο καθένας καλείται, κατά την προαίρεση της καρδιάς του, να πάρει θέση. Και ο Χριστός, ενίοτε, δεν μιλά με παροιμίες ή με ιδέες ή με πληροφορίες. Δείχνει τη δύναμή Του και την θαυματουργία Του. Εκεί φαίνεται η καρδιά μας. Οι Ιουδαίοι δεν δόξασαν το Θεό για το μέγεθος του σημείου. Στενόκαρδοι και εμπαθείς, αλλά και κακοί έμειναν στο περιτύλιγμα και απέφυγαν την ουσία. Ασφαλώς θα υπήρξαν και άλλοι, οι οποίοι θα δόξασαν το Θεό για ό,τι είδαν τα μάτια τους. Έναν «άταφο νεκρό» να ανασταίνεται και να παίρνει στους ώμους του τον τάφο του. Αυτή την ανάσταση καλούμαστε να δούμε κι εμείς σήμερα. Μέσα από τα πρόσωπα των Αγίων μας, αλλά και τον διαρκή αναβαπτισμό μας στο θαύμα της Βηθεσδά που είναι η κολυμβήθρα της μετανοίας, την οποία η Εκκλησία συνεχώς μας προσφέρει. Να δοξάσουμε το Θεό διότι δεν εξέλειπε η πίστη. Και να μην εντοπίζουμε την κριτική μας και την μικροψυχία μας σε λεπτομέρειες τυπολατρίας και ματαιότητας, οι οποίες μας στερούν την διαύγεια του φωτεινού παραδείγματος και της ελπίδας, την οποία μάς δίνει η παρουσία του Χριστού.
Το κρεβάτι για τον θεραπευθέντα παράλυτο είναι την ίδια στιγμή η ανάληψη της ευθύνης και το σημείο της ευλογίας. Είναι η υπόμνηση της αμαρτωλότητας και της δύναμης του Χριστού. Αλλά και για όλους μας αφορμή να προβληματιζόμαστε πάνω στις δωρεές της αγάπης του Θεού και στις δυνατότητες αναβαπτισμού μας στην πίστη. Ο Χριστός δεν θα πάψει να μας τονίζει ότι χωρίς Εκείνον, αλλά και χωρίς κόπο και ευθύνη «ουκ έστι σωτηρία». Αυτός ας είναι ο δρόμος μας.