Α! ΜΕΡΟΣ
Η δράση της ενορίας του Αγίου Βασιλείου την περίοδο της Ποιμαντικής
ευθύνης του Μητροπολίτου Πειραιώς Καλλίνικου (εκτός από τα θέματα νεότητας) ήταν
πολυσήμαντη με συμμετοχή σε γεγονότα της σύγχρονης εκκλησιαστικής ιστορίας. Ένα
από αυτά θα εξετάσουμε παρακάτω προσπαθώντας να θυμίσουμε εν συντομία την ιστορία
και το κλίμα μιας εποχής περασμένης όχι τόσο μακρινής που για πολλούς από εμάς ήταν
η αρχή της εφηβείας η της ενηλικίωσης μας.
Το θέμα της αξιοποιήσεως της εκκλησιαστικής περιουσίας και
το μέγεθος τής είναι πάντα επίκαιρο και συζητιόταν σε κάθε ιστορική περίοδο με
στιγμές πότε νηφάλιες και πότε έντονες και ταραγμένες. Στην εποχή μας μετά την
αποκατάσταση της δημοκρατίας το 1974, το θέμα της εκκλησιαστικής περιουσίας άρχισε
να ανακινείται και πάλι με ιδιαίτερο ενδιαφέρον σε επίπεδο κυρίως διερευνητικών
συζητήσεων από πλευράς της Πολιτείας και της Ιεραρχίας. Το 1976 ο Μακαριστός
Αρχιεπίσκοπος Σεραφείμ ύστερα από συνεννοήσεις που έκανε με την Κυβέρνηση του Κωνσταντίνου
Καραμανλή και του τότε Υπουργού Παιδείας Γεωργίου Ράλλη, συγκρότησαν επιτροπές
με σκοπό την συζήτηση ή και την δυνατή συμφωνία για το θέμα της εκκλησιαστικής
περιουσίας. Αποτέλεσμα της εργασίας των δύο επιτροπών ήταν η σύνταξη ενός προσυμφώνου
μεταξύ της Εκκλησιάς και της Πολιτείας, που προέβλεπε την παραχώρηση των 4/5 της
εκκλησιαστικής περιουσίας στην Πολιτεία και αυτή, σε αντάλλαγμα θα έδινε κατάλληλους
όρους δομήσεως και αξιοποιήσεως εκκλησιαστικών εκτάσεων στην ύπαιθρο χώρα. Επίσης
η Πολιτεία θα αναλάμβανε την υποχρέωση να παραχωρήσει 200.000 στρέμματα
εκκλησιαστικών αγροτικών εκτάσεων και ελαιώνων σε ακτήμονες καλλιεργητές. Οι προσπάθειες
του Αρχιεπισκόπου Σεραφείμ και τον συνεργατών του για την αξιοποίηση της εκκλησιαστικής
περιουσίας προκάλεσα την έντονη αντίδραση ορισμένων Μητροπολιτών μέσα στην
Ιεραρχία. Στην έκτακτη Σύνοδο της Ιεραρχίας στις 26 Φεβρουαρίου του 1976 και
μετά από έντονες αντιδράσεις μερίδας Μητροπολιτών, η Ιεραρχία αποφάσισε την σύσταση
επιτροπής που θα διερευνήσει το θέμα της εκκλησιαστικής περιουσίας και έθεσε
ουσιαστικά το ζήτημα σε αδράνεια. Και αυτό το συμπεραίνουμε γιατί η συζήτηση
για την εκκλησιαστική περιουσία ξεκίνησε μετά την μεταπολίτευση ( το 1976 ) μέχρι
το 1987. Όλα αυτά τα χρόνια έγιναν προσπάθειες
αξιοποίησης της εκκλησιαστικής περιουσίας, με νομοσχέδιο του Ράλλη το ’76, του
Βαρβιτσιώτη το ’78, του Κακλαμάνη το ’85, χωρίς κανένα αποτέλεσμα.
Το 1987 ο αείμνηστος
Υπουργός Παιδείας Αντώνης Τρίτσης καταθέτει στην Βουλή τον Νόμο 1700/87 (
γνωστός ως νόμος Τρίτση) ο οποίος και ψηφίστηκε προβλέποντας την ρύθμιση της εκκλησιαστικής
περιουσίας. Ο Νόμος Τρίτση N.1700/1987 (ΦΕΚ 61Α/06.05.1987) ήταν καθολικός και
δεν άφηνε πολλά περιθώρια στην Εκκλησία, καθώς το άρθρο 3 ουσιαστικά μεταβίβαζε
όλη την μοναστηριακή περιουσία στο Κράτος μετά πάροδο 6 μηνών για συνεννόηση
μεταξύ Εκκλησίας και Πολιτείας. Η ψήφιση του Νόμου Τρίτση ξεσήκωσε θύελλα
αντιδράσεων στην Ιεραρχία, αλλά και στο πλήρωμα της εκκλησίας και αποφασίστηκαν
μορφές διαμαρτυρίας μεταξύ των οποίων ήταν και συλλαλητήρια.
Στις 4 Απριλίου 1987 το νομοσχέδιο συζητήθηκε στη Βουλή και
μεταδόθηκε τηλεοπτικά από την ΕΡΤ-2. Στο απόσπασμα λαμβάνουν τον λόγο, εκτός
του υπουργού, ο τότε πρόεδρος της ΝΔ, Κωνσταντίνος Μητσοτάκης, ο τότε
κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΚΚΕ, Νίκος Καλούδης, ο τότε υπουργός Προεδρίας
και κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΠΑΣΟΚ, Απόστολος Κακλαμάνης, ο Νίκος
Λεβογιάννης (εισηγητής του ΠΑΣΟΚ), ο Βασίλης Μπεκίρης (εισηγητής της ΝΔ), ο
Δημήτρης Νιάνιας (αγορητής της ΔΗΑΝΑ), η Μαρία Δαμανάκη (αγορήτρια του ΚΚΕ) και ο Λεωνίδας Κύρκος
(επικεφαλής του ΚΚΕ Εσωτερικού). Αν αξίζει κανείς να δει το παρακάτω απόσπασμα
εκτός από το ιστορικό ενδιαφέρον είναι και για να ακούσει το επίπεδο της συζήτησης
που δεν έχει καμία σχέση με όσα ζούμε στις μέρες μας.
Όπως αναφέραμε και παραπάνω η Ιεραρχία της Εκκλησίας της Ελλάδος
μετά την ψήφιση του Νόμου Τρίτση αποφάσισε την διεξαγωγή συλλαλητηρίου στην Αθήνα
ως μέσο πίεσης για την μη εφαρμογή του νόμου.
Συνεχίζεται...
Κώστας Ζουρδός
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου