«Χριστός ἐπί γῆς, ὑψώθητε»

Του Μακαριστού Μητροπολίτου Πειραιώς Καλλίνικου

Στη φράση αυτή του ιερού υμνωδού εμπερικλείεται ο σκοπός της ενανθρωπήσεως του Θείου Λυτρωτού. Ο Θεός κατέρχεται στη γη εκ του ουρανού, για να ανέλθει εκεί ο πεπτωκός άνθρωπος. Ο άναρχος Υιός του Θεού γίνεται άνθρωπος για να αφθαρτοποιήση τον φθαρέντα άνθρωπο. Και ο υμνογράφος απαθανατίζει το γεγονός με τέσσερις απλές λέξεις. Λέξεις οι οποίες εμπερικλείουν όμως ύψος και βάθος, έννοια και σημασία. Άνθρωποι - λέγει – μη λησμονείτε ότι δια τούτο ακριβώς ήλθε ο Χριστός στον κόσμο ως νήπιο, δια τούτο καταδέχθηκε την μορφή του δούλου να ενδυθή και να γίνει άνθρωπος όμοιος με εμάς. Μην έχετε λοιπόν στραμμένες του λοιπού τις καρδιές σας στη γη. «Τα άνω φρονείτε, μη τα επί της γης» (Κολ. γ΄, 2). Ο ουρανός θέλγει τον ψυχικό σας κόσμο. Εκεί μεταφέρετε ολόκληρη την καρδιά σας. Στον ουρανό στρέψετε τους πόθους και τις εφέσεις της ψυχής σας. Και «μη συναπατάσθε τοις του κόσμου τερπνοίς». Αναλογιζόμενοι την  κάθοδο του Θεού στη γη, ανυψώσετε και νου και καρδιά και σκέψη και αισθήματα και λόγο και πράξη στους ουρανούς.

«Χριστὸς ἐπὶ γῆς, ὑψώθητε». Ρίγη συγκινήσεως δοκιμάζομε σκεπτόμενοι την άπειρη του Κυρίου μας συγκατάβαση. «Μέγα και παράδοξο θαύμα τετέλεσται σήμερον…Ο λόγος σαρκούται…». Βλέποντας ο Κτίστης «ολλυμένον τον άνθρωπον χερσίν όν εποίησεν, κλίνας ουρανούς κατέρχεται», ψάλλει η Εκκλησία μας. Η γη μας, η μολυσμένη από τις αμαρτίες των κατοίκων της, εκείνη που επαναστάτησε κατά του Παντοδύναμου Δημιουργού της, δέχεται την τιμητική επίσκεψη Του. ήταν πολυβασανισμένη και πολυστένακτη. Ματαίως επί αιώνες είχε στρέψει τα βλέμματα προς άλλους σωτήρες. Οι πόλεις της Ασίας είχαν υποδεχθή «ως θεόν επιφανή και καινόν του ανθρωπίνου βίου σωτήρα» τον Ιούλιο Καίσαρα. Η Αθήνα έστησε βωμό στον τόπο όπου το πρώτον επάτησε στην αττική γη ο Δημήτριος ο Πολιορκητής, αποκαλώντας τον «σωτήρα». Σωτήρες αποκαλέσθησαν από τον παραπαίοντα στο σκοτάδι του προχριστιανικού κόσμου και ο Πτολεμαίος ο Λαγού και ο Σέλευκος ο Α΄ και πάντες οι αιμοσταγείς αυτοκράτορες της Ρώμης. Αλλά από όλους τους ψευδοσωτήρες έδρεψε η ανθρωπότητα την απογοήτευση και πολλές φορές την καταστροφή. Γι’ αυτό και ενοσταλγούσε διακαώς αληθινό σωτήρα. Και τέτοιος εμφανίσθη ο ενανθρωπήσας Κύριος, ο επουράνιος επισκέπτης της γης.

Ήλθε ο Χριστός στη γη και άλλαξε την όψη του κόσμου. Αφαίρεσε την οδύνη, μεταμόρφωσε την ανθρώπινη σκέψη, έδωσε ουράνιο περιεχόμενο στην ανθρώπινη ζωή, ανύψωσε τον πεπτωκότα άνθρωπο, ελύτρωσε το «βροτείον γένος», ένωσε τον αποστάτη με τον Πατέρα, έκαμε τη γη προθάλαμο του ουρανού. Και ο χρυσορρήμων Πατέρας της Εκκλησίας, περιγράφοντας παραστατικότατα με τη μελίρρυτο γλώσσα του τα σωτήρια αποτελέσματα της ουράνιας αυτής επισκέψεως, λέγει: «Θεός επί γης, άνθρωπος εν ουρανό….Θάνατος λέλυται, παράδεισος ηνέωκται, κατάρα ηφανίσται…εγεννήθη τοίνυν κατά σάρκα ίνα γεννηθής κατά πνεύμα». «Χριστὸς ἐπὶ γῆς, ὑψώθητε». Σ’ αυτό το υπερφυές μυστήριο της ενανθρωπήσεως του Θείου Λόγου εμβαθύνοντας τον νου και την καρδιά, πρέπει να ανυψωνώμεθα σε σφαίρες ουράνιας πνευματικότητας. Εφ’ όσον «ο περιπατών επί πτερύγων ανέμων» καταδέχεται να κατέλθη προς εμάς τους ευτελείς, επιτρέπεται να μείνει η δική μας καρδιά προσκολλημένη προς τα γήινα, τα εφήμερα, τα χαμαίζηλα, τα φθαρτά; Όχι, διότι θα αποδεικνυόμεθα ασυγκίνητοι και αφιλοσόφητοι. Αλλά και εκ τον λόγων ευγνωμοσύνης προς τον ενανθρωπήσαντα Κύριο οφείλουμε να υψωθούμε πνευματικώς.

Και αυτή η ανύψωσης πρέπει της καρδιάς μας, η οποία οφείλει να ζητά τον ουρανό, να φλέγεται από την αγάπη του ουρανού, να είναι εξ ολοκλήρου δοσμένη στον ουρανό. Για να επακολουθήσει η ανύψωση των βιωμάτων μας και ολοκλήρου του τρόπου της ζωής μας. Προς τούτο όμως θα χρειασθή να απαλλαγώμε από το φορτίο των παθών μας, «ίνα κουφοί προς την άνω πορείαν μετιώμεν». Με τον όγκο των παθών και ελαττωμάτων είναι αδύνατη η ανύψωση, την οποία επιβάλλει η εορτή των Χριστουγέννων. Η αποδέσμευση από τα αμαρτωλά πάθη είναι απαραίτητη προϋπόθεση. Και η κάθαρση της καρδιάς δια του μυστηρίου της ιεράς εξομολογήσεως είναι επίσης υποχρεωτική. Τότε θα είναι εύκολη η ανύψωσης μας στον ουρανό. «Χριστὸς ἐπὶ γῆς, ὑψώθητε». Αγαπητέ αναγνώστη, κατόπιν των όσων είπαμε, επέτρεψε μου ένα ερώτημα: Εσύ πως εορτάζεις τα Χριστούγεννα; Με την καρδιά σου στην γη ή στον ουρανό; Δεσμώτης της ύλης ή αιχμάλωτος του πνεύματος; Πρόσεξε, αδελφέ! Όχι Χριστούγεννα χωρίς Χριστό. Αλλά Χριστούγεννα με Χριστό στην καρδιά. Αυτό όμως θα επιτευχθή, εάν ανυψωθώμε όλοι μας πνευματικά. Γι’ αυτό, αδελφέ, «άνω σχώμεν τας καρδίας».

Το κείμενο δημοσιεύτηκε στο Περιοδικό Πειραϊκή Εκκλησία τον Δεκέμβριο του 2006.

Επιμέλεια: Κώστας Ζουρδός