Προσωπείων

                            Του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Πειραιώς Καλλίνικου

Δεν είναι πάντοτε εύκολο στους ανθρώπους οι οποίοι κυκλοφορούν ανάμεσα μας, στη δουλειά μας, και γενικότερα μες στην κοινωνία να μπορούμε να ξεχωρίσουμε ευθύς εξ αρχής εάν έχουν  εάν έχουν πρόσωπο ή προσωπείων. Το προσωπείων είναι μια επιτηδευμένη εμφάνισης που εύκολα παραπλανά και κρύβει το αληθινό πρόσωπο. Οι άνθρωποι δύσκολα παρουσιάζονται αυτοί που είναι. Θέλουν να κρύψουν πολλές φορές τον εσωτερικό τους κόσμο. Δεν βγάζουν ευθύς εξ αρχής προς τα έξω αυτά που κρύβουν μέσα τους. Τους αρέσει η προσποίησης. Θέλουν να κρύψουν πολλές φορές τον εσωτερικό τους κόσμο. Δεν βγάζουν ευθύς εξ αρχής προς τα έξω αυτά που κρύβουν μέσα τους. Τους αρέσει η προσποίησης. Θέλουν πάντοτε την εύνοια του άλλου και την καλή γνώμη του γι αυτούς. Δεν δείχνουν εύκολα τη γνήσια ταυτότητα τους. Παρουσιάζουν τις περισσότερες φορές στις συναλλαγές και στις επαφές τους με τους άλλους όχι το αληθινό τους πρόσωπο αλλά ένα επίπλαστο προσωπείων, καμουφλαρισμένο, επιτηδευμένο, ψεύτικο, παραπλανητικό. Είναι χαρακτηριστική η φράσης του Υμνωδού στην υμνολογία της Μεγάλης Εβδομάδος για τον Ιούδα. Ενώ ήταν κλέπτης και φιλάργυρος εξανίσταται εναντίον της Μαρίας της αδελφής του Λαζάρου ότι κάνει σπατάλη χρημάτων που χύνει το πολύτιμο μύρο στους πόδας του Κυρίου, ενώ θα μπορούσε αν πωληθεί και τα χρήματα να δοθούν στους φτωχούς.

 

Ο Ευαγγελιστής που διηγείται τη σκηνή δηλώνει κατηγορηματικά ότι δεν είχε πραγματικό πόνο για αυτούς αλλά ήθελε για τον εαυτό του τα χρήματα. Προσποιείτο τον φιλάνθρωπο ενώ ήταν κλέπτης και φιλάργυρος. Ο Υμνογράφος αποδίδει με επιτυχία την πράξη του Ιούδα, λέγει: «Το της φιλαργυρίας εφορεί προσωπείων». Συνήθη τέτοια φαινόμενα στην καθημερινή ζωή. Η προσποίησης και το καμουφλάρισμα είναι σε ημερήσια διάταξη. Βρίσκεται σε απορία πολλές φορές τι να πιστέψεις για τον άλλον. Τα ωραία και παχιά του λόγια, η τη γλυκύτητα της συμπεριφοράς του; Είναι πράγματι ωραία και όμορφη η καρδιά του; Σου προσποιείται τον έντιμο, είναι πάντα έντιμος; Σου παριστάνει τον ειλικρινή και ακέραιο, είναι πράγματι τέτοιος; Σου εκδηλώνει ευσέβεια περισσή, είναι αληθινά ευσεβής και στην καρδιά; Η φαινομενική ευλάβεια του είναι γνησία; Η δήθεν προσήλωσης του είναι σε εκκλησιαστικές κατά στάσεις είναι αληθινή προς την Εκκλησία; Κόπτεται για την Ορθοδοξία. Ζει ψυχικά την Ορθοδοξία; Ηθικολογεί με παχιά λόγια, είναι εσωτερικά αυτοκυριαρχημένος; Πόσες φορές εκ των υστέρων ανακαλύπτουμε πράγματα για πρόσωπα και νομίζουμε ότι πέφτουμε από τα σύννεφα. Πόσες φορές δεν έχουμε ξεγελαστεί από την προσποίηση και το έντεχνο προσωπείο κάποιου και πολύ αργά αντιλαμβανόμεθα το πραγματικό του πρόσωπο.

 

Προσωπείων! Πολύ σύνηθες και πολύ συχνό στους ανθρώπους. Μπορεί όμως ο Χριστιανός και δη ο Εκκλησιαστικός άνδρας να φορεί προσωπείων για να ξεγελά τους άλλους; Ο Κύριος δεν απεστράφη τους αμαρτωλούς, τους εδέχθη, μετανοούντας, με αγάπη και στοργή. Απεστράφη τους Φαρισαίους της εποχής του που εκόπτοντο για τον Μωσαϊκό Νόμο και παρουσιάζονται στους ανθρώπους ως τηρηταί, ενώ αυτοί ήσαν οι πρώτοι μεγάλοι παραβάτες. Γι αυτό ο Κύριος τους παρομοίασε «τάφοις κεκονιαμένοις, οίτινες έξωθεν μεν φαίνονται ωραίοι, έσωθεν δε γεμούσιν οστέων νεκρών και πάσις ακαθαρσίας». Στους υποκριτάς Φαρισαίους εξαπέλυσε τα τρομερά του «ουαί» και όχι στους αμαρτωλούς, οι οποίοι συνησθάνοντο την αμαρτωλότητα τους και ζητούν το έλεος. Το προσωπείων είναι ύβρις εναντίον του αληθινού προσώπου, του πλασμένου κατ΄ εικόνα του Θεού. Είναι ψεύδος και απάτη, είναι παραπλάνησης και υποκρισία. Τους ανθρώπους μπορείς να τους γελάσεις, αλλά ο Θεός «ου μυκτηρίζεται». Θέλει ηρωισμών να παρουσιάζει κανείς πρόσωπων και όχι προσωπείων. Όμως η Χριστιανική ζωή σημαίνει δεν μπορεί να συνυφανθεί με την προσποίηση, τη φενάκη και τη «λεοντή». Χριστιανική ζωή σημαίνει ευθύτης, ειλικρίνεια, όχι παραπλάνησης και προσποίησης. Ο αληθινός χριστιανός είναι ντόμπρος, ίσος και ακέραιος. Ούτε παραπλανά, ούτε προσποιείται, ούτε παρουσιάζει προσωπείων αντί  προσώπου.

Προσωπείων! Πολύ σύνηθες και πολύ συχνό στους ανθρώπους. Μπορεί όμως ο Χριστιανός και δη ο Εκκλησιαστικός άνδρας να φορεί προσωπείων για να ξεγελά τους άλλους; Ο Κύριος δεν απεστράφη τους αμαρτωλούς, τους εδέχθη, μετανοούντας, με αγάπη και στοργή. Απεστράφη τους Φαρισαίους της εποχής του που εκόπτοντο για τον Μωσαϊκό Νόμο και παρουσιάζονται στους ανθρώπους ως τηρηταί, ενώ αυτοί ήσαν οι πρώτοι μεγάλοι παραβάτες. Γι αυτό ο Κύριος τους παρομοίασε «τάφοις κεκονιαμένοις, οίτινες έξωθεν μεν φαίνονται ωραίοι, έσωθεν δε γεμούσιν οστέων νεκρών και πάσις ακαθαρσίας». Στους υποκριτάς Φαρισαίους εξαπέλυσε τα τρομερά του «ουαί» και όχι στους αμαρτωλούς, οι οποίοι συνησθάνοντο την αμαρτωλότητα τους και ζητούν το έλεος. Το προσωπείων είναι ύβρις εναντίον του αληθινού προσώπου, του πλασμένου κατ΄ εικόνα του Θεού. Είναι ψεύδος και απάτη, είναι παραπλάνησης και υποκρισία. Τους ανθρώπους μπορείς να τους γελάσεις, αλλά ο Θεός «ου μυκτηρίζεται». Θέλει ηρωισμών να παρουσιάζει κανείς πρόσωπων και όχι προσωπείων. Όμως η Χριστιανική ζωή σημαίνει δεν μπορεί να συνυφανθεί με την προσποίηση, τη φενάκη και τη «λεοντή». Χριστιανική ζωή σημαίνει ευθύτης, ειλικρίνεια, όχι παραπλάνησης και προσποίησης. Ο αληθινός χριστιανός είναι ντόμπρος, ίσος και ακέραιος. Ούτε παραπλανά, ούτε προσποιείται, ούτε παρουσιάζει προσωπείων αντί  προσώπου.

 

Το Κείμενο δημοσιεύτηκε στο Περιοδικό Πειραϊκή Εκκλησία τον Απρίλιο του 2001

Επιμέλεια: Κώστας Ζουρδός