Το μήνυμα του Εσταυρωμένου: Πάντοτε νέο!

Του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Πειραιώς Καλλίνικου

Η εποχή μας είναι εποχή αναζητήσεων αλλά και αμφισβητήσεων. Αμφισβητεί όλα τα παλαιά και αναζητεί νέα μηνύματα. Θέλει νέες ιδέες, νέα πορεία ζωή, νέες κατευθύνσεις, νέα προγράμματα, νέους σχεδιασμούς, νέους προσανατολισμούς. Η αναζήτηση του νέου δεν είναι κακό πράγμα. Αρκεί το νέο να είναι καλύτερο από το παλαιό. Δεν συμβαίνει όμως αυτό τις πιο πολλές φορές. Χαρακτηριστικό των νέων αναζητήσεων είναι πολύ συχνά η επιπολαιότης και η έλλειψη εκτιμήσεως μερικών παλαιών μηνυμάτων, που έχουν όμως διαχρονική αξία, και ενώ είναι παλαιά είναι συγχρόνως και πάντοτε νέα. Η Ορθόδοξη Εκκλησία ποιο νέο μήνυμα δίνει στη σύγχρονη εποχή; Είναι στάσιμη και οπισθοδρομική ή προοδευτική; Το ορθόδοξο μήνυμα της ζωής είναι και παλαιό και νέο. Έχει διαχρονική την αξία. Είναι στην ουσία πάντοτε προοδευτικό και πάντοτε ανυψωτικό για τον άνθρωπο και την κοινωνία. Η Εκκλησία και σήμερα δεν λέγει φανταχτερά λόγια, δεν πετάει πομφόλυγες και πυροτεχνήματα. Έχει λόγο βαρύ, βαθυστόχαστο και ουσιαστικό. Λόγο, που αντέχει στην πρόοδο των χρόνων, που είναι πάντοτε επίκαιρος, γιατί έχει διαχρονική αξία. Είναι πάντοτε ο λόγος της νέος και προοδευτικός αλλά και θεμελιώδης για την ανθρώπινη ζωή και πορεία.

Και σήμερα η Εκκλησία επαναλαμβάνει το κήρυγμα του Παύλου. «Ημείς δε κηρύσσομεν Χριστό εσταυρωμένον, Ιουδαίοις μεν σκάνδαλον, Έλλησι δε μωρίαν». Ένα είναι το μήνυμα της Εκκλησίας και μοναδικό, το κήρυγμα του εσταυρωμένου Θεανθρώπου. Μπορεί αυτό το κήρυγμα να προκαλεί την ειρωνεία στους δοκησίσοφους της συγχρόνου εποχής. Και η ελληνική σκέψη τότε το θεώρησε «μωρία». Ήθελε τον Θεό να βροντάει με αστραπές από τον Όλυμπο και όχι να είναι ταπεινωμένος επάνω στο ξύλο του σταυρού. Εθεωρήθηκε μωρία το κήρυγμα του Εσταυρωμένου από υπερφίαλες κεφαλές. Γι’ αυτό ο Παύλος λέει ότι το κήρυγμα του φάνηκε «μωρία» στους Έλληνες της εποχής του. Αλλά και στους Ιουδαίους το κήρυγμα του Σταυρού εθεωρήθη «σκάνδαλο». Δεν μπορούσαν να κατανοήσουν την αγάπη του Θεού προς τον άνθρωπο και δεν ήταν σε θέση να καταλάβουν ότι κάτω από την φαινομενική αδυναμία του Σταυρού κρυβόταν η υπέρτατη Δύναμις και υπέρτατη Σοφία. Και ο Παύλος με τη δύναμη του λόγου αποκαλύπτει ότι το θεωρούμενος σαν «μωρία» και «σκάνδαλο» κήρυγμα του Εσταυρωμένου ήταν και είναι «η δύναμις του Θεού», «η σοφία του Θεού» και είναι ανυπέρβλητο μεγαλείο του Θεού. Και τι καινούργιο έχει να πει το μήνυμα του Εσταυρωμένου στη σύγχρονη εποχή; Έχει να διακηρύξει το αιώνιο παλαιό και αιώνιο καινούργιο, που ιδιαίτερα έχει ανάγκη η υλιστική και πνευματικά παραπαίουσα δική μας σημερινή εποχή.

Το μήνυμα του Εταυρωμένου φανερώνει την παμμέγιστη αξία του ανθρώπου ως πνευματικής προσωπικότητος. Το μεγαλείον του ως μοναδικού δημιουργήματος επάνω στη γη. Την αξία του, η οποία δεν βρίσκεται στο στομάχι και στα ένστικτα του αλλά στα πνευματικά του βιώματα, στις πνευματικές του κατακτήσεις, στα ιδανικά του και στο καλλιεργημένο πνευματικά εσωτερικό του κόσμο. Το μήνυμα του Εσταυρωμένου τονίζει τη μεγαλειότητα του ανθρώπου, που βρίσκεται στη βίωση της αγάπης εκ μέρους του μέσα στην καρδιά του, στον σεβασμό του προς τους ασθενείς και αδυνάτους, στο πνεύμα της θυσίας του προς τους ασθενείς και αδυνάτους, στο πνεύμα της θυσίας του προς ανακούφισιν του συνανθρώπου, στον αλτρουισμό και την πραγματική ανθρωπιά του. το μήνυμα του Εσταυρωμένου Ιησού διακηρύσσει ότι η αγάπη είναι το φάρμακο των ανθρωπίνων κοινωνιών και της ανθρώπινης ζωής. Η αγάπη εξουδετερώνει τις αντιθέσεις και τις αντιπαλότητες. Διώχνει τα μίση και τις εις βάρους του άλλου διεκδικήσεις. Φυγαδεύει την τυραννία και την καταπίεση των ασθενεστέρων. Καταπολεμά την αδικία εναντίον των αδυνάτων. Ισορροπεί τις ανθρώπινες σχέσεις. Εξισώνει τους ανθρώπους σαν αδέλφια του ίδιου Πατέρα μέσα στην ανθρώπινη κοινωνία. Ειρηνεύει τις ανθρώπινες σχέσεις και καθιστά την συμβίωση αρμονική δια των αμοιβαίων υποχωρήσεων και της εμπράκτου εξασκήσεως της αγάπης.

Το μήνυμα του Εσταυρωμένου διακηρύσσει την αυτοκυριαρχία σαν άθληση πνευματική, την ανεξαρτησία από τα ανθρώπινα πάθη σαν βίωση πραγματικής ελευθερίας, την ευγένεια και καλοσύνη της ψυχής σαν το πραγματικό ανθρώπινο μεγαλείο, την ανεξικακία και συγχωρητικότητα σαν ηρωισμό ψυχής. Το μήνυμα του Εσταυρωμένου Ιησού είναι μήνυμα αληθινής ζωής, που δεν κυριαρχεί το δίκαιο του ισχυροτέρου, ούτε υπάρχει ανταγωνισμός και ωμή βία, ούτε καλλιεργείται η εκμετάλλευσης και η σκληρότης προς τους άλλους. Ούτε επικρατεί μέσα στην κοινωνία, ο σεβασμός του ενός προς τον άλλο, το πραγματικό ενδιαφέρον προς τον συνάνθρωπο, η συμμετοχή στην θλίψη και στην χαρά του πλησίον. Το μήνυμα του Εσταυρωμένου δίδει νόημα στην ανθρώπινη ζωή, του υποδεικνύει τον πραγματικό προορισμό του και του υποδεικνύει ακόμα ότι ο σκοπός της ζωής είναι η βίωσης της αγιότητος, η ενσάρκωσις της αρετής, η κατόρθωσις της πνευματικής τελειότητος, η ένωσης του με τον Θεόν. Το μήνυμα του Εσταυρωμένου είναι το παλαιόν μεν αλλά και νέο μήνυμα, που έχει ανάγκη ιδιαίτερα η σημερινή εποχή. Τυφλωμένοι οι άνθρωποι του καιρού μας λησμόνησαν τις αιώνιες αλήθειες του Ευαγγελίου, περιφρόνησαν το ανακαινιστικό και νεοποιό μήνυμα του Εσταυρωμένου Θεού της αγάπης. Ακολούθησαν ανθρώπινες εμπνεύσεις και υλιστικές ιδεολογίες και το κατάντημα το βλέπουμε και το ζούμε στις μέρες μας. Αγρίεμα των ανθρώπινων κοινωνιών, βαρβαρότητα στα ήθη και στα έθιμα, κυριαρχία των κατωτέρων ενστίκτων και ορμών. Επικράτηση του δικαίου του ισχυροτέρου. Καταπίεση των αδυνάτων. Αποθέωση του εγκλήματος και της διαφθοράς. Δυσαρμονία στην ανθρώπινη ζωή.

 Ένα και μοναδικό είναι το μήνυμα ζωής για κάθε εποχή. Είναι το μήνυμα, που εκπέμπεται από τον Σταυρόν του Ιησού. Μεγαλειωδέστερο άλλο μήνυμα δεν υπάρχει. Είναι μήνυμα αγάπης, ανθρωπιάς, ισορροπίας, γαληνεύσεως, ευτυχίας και σωτηρίας του ανθρώπου. Σωτηρίας και εδώ στη γη, που γίνεται προθάλαμος του ουρανού, και εις την πέρα του τάφου ζωήν. Όταν οι άνθρωποι κλωτσούν και πετούν το μήνυμα του Εσταυρωμένου, μοιάζουν σαν να κτυπούν τα πόδια τους γυμνά πάνω στην πέτρα. Ματώνουν υποφέρουν και ακρωτηριάζονται. Όταν όμως προσέχουν οι άνθρωποι το μήνυμα του Εσταυρωμένου και τον εφαρμόζουν στην ζωή τους, τότε στέκονται πάνω στην πέτρα σταθεροί, ακμαίοι και δυνατοί. Τότε αναδεικνύονται νικητές στην παλαίστρα της ζωής.

Το κείμενο δημοσιεύτηκε στο Περιοδικό Πειραϊκή Εκκλησία τον Απρίλιο του 1999

Επιμέλεια: Κώστας Ζουρδός