Με δάκρυα στα μάτια, πέρυσι τέτοια εποχή, ένα πρωινό λίγο πριν από τα Χριστούγεννα, ο 6χρονος τότε γιος μας, μας είχε δηλώσει: "Ξέρω ότι δεν υπάρχει Άη Βασίλης". Τη δήλωση ακολούθησε η μομφή: “Γιατί μου λέγατε ψέματα;”.
Μέχρι τότε δεν μας είχε απασχολήσει το ζήτημα του Άη Βασίλη ούτε η κατάλληλη στιγμή και ηλικία για την αποκάλυψη του γεγονότος ότι τα δώρα κάτω από το δέντρο είχαν τοποθετηθεί από εμάς. Έτσι, η πρώτη μου αντίδραση στην αιφνιδιαστική επίθεση του γιου μου ήταν να περάσω σε θέση άμυνας για να κερδίσω χρόνο: “Ποιος στο είπε αυτό Μανώλη;”. Μας απάντησε ότι η αποκάλυψη προήλθε από ένα επεισόδιο του Γκάρφιλντ ή του Φινέα και Φερμπ ή από κάποιο άλλο παιδικό. Η ώρα ήταν 7:15 το πρωί και η προετοιμασία για το σχολείο είχε προτεραιότητα σε σχέση με την οργή μας για το γεγονός ότι ένα παιδικό πρόγραμμα θεωρούσε σκόπιμο να καταρρίπτει ωραίους παιδικούς μύθους, όμως ο Μανώλης ήθελε απαντήσεις εδώ και τώρα: υπάρχει ή δεν υπάρχει Άη Βασίλης;
Δεν ξέρω αν θα μας πίστευε περισσότερο από τον Γκάρφιλντ, αν μπαίναμε στη διαδικασία να τον διαβεβαιώσουμε πως ναι, υπήρχε, αν και πολύ αμφιβάλλω. Εκείνη τη στιγμή, όμως, επιλέξαμε να πούμε την αλήθεια. Όχι, δεν του έφερνε κανείς παχουλός άγιος με το έλκηθρο τα δώρα κάτω από το δέντρο. Ακολούθησε ένας νέος γύρος από κλάματα, παρότι ψελλίσαμε κάτι για τον καλό και φιλάνθρωπο επίσκοπο, τον Μεγάλο Βασίλειο της Καισαρείας, για τη συμβολική σημασία της μορφής του, για το νόημα των Χριστουγέννων.
Στεναχωρήθηκα, αλλά δεν μετάνιωσα για την απόφασή μας. Αποδέχθηκα ότι η στιγμή της αλήθειας θα ερχόταν αργά ή γρήγορα και ένιωσα ικανοποιημένος που δεν του είπαμε ψέματα. Κάνοντας δε κατόπιν εορτής μια μικρή έρευνα, διαπίστωσα ότι ναι μεν οι ειδικοί πιστεύουν ότι είναι καλό για τα παιδιά να πιστεύουν στον Άγιο με τα δώρα -ενισχύει τη φαντασία τους, διδάσκει αξίες, κ.λπ.- παράλληλα όμως τονίζουν ότι οι γονείς δεν πρέπει να παρατείνουν τον μύθο όταν το παιδί τους δείχνει ξεκάθαρα ότι είναι έτοιμο να δεχθεί την πικρή αλήθεια ή την έχει ανακαλύψει από μόνο του (ή με τη βοήθεια των απανταχού Μανώληδων).
Δεν είχαμε υπολογίσει όμως τις παρενέργειες.
Πρώτον, η αποδόμηση του Άη Βασίλη έχει οδηγήσει τον γιο μου σε μια συνολική αμφισβήτηση των πάντων. Η οποία ξεκίνησε από τα ήσσονα -μας ζήτησε να μην του βάζουμε λεφτά κάτω από το μαξιλάρι όταν χάνει ένα δόντι- προτού κορυφωθεί στην αμφισβήτηση της θείας φύσης του Χριστού: “Δεν υπάρχει ούτε Ιησούς που αναστήθηκε, ε;” μας ξεφούρνισε προχθές.
Μπαίναμε σιγά-σιγά σε επικίνδυνες ατραπούς. Τι θα ακολουθούσε; Η αμφισβήτηση του δημοκρατικού πολιτεύματος, της εκπαίδευσης, της εργασίας, της τελειότητας ημών των γονέων του;
Τουλάχιστον για τον Ιησού μπορούσα να του μιλήσω με βάση την αλήθεια. Ότι υπήρξε ως πρόσωπο, ότι ήταν ένας μεγάλος δάσκαλος της αγάπης και της ηθικής και ότι πολλοί άνθρωποι σήμερα, οι χριστιανοί, πιστεύουν στην ανάσταση και θεία φύση του. Έδειξε να μένει ικανοποιημένος.
Η δεύτερη παρενέργεια ξεφεύγει από τα όρια της δικής μας οικογένειας. Ο γιος μας έχει αναλάβει μια ενημερωτική εκστρατεία διαφωτισμού όλων των φίλων και γνωστών του. Του ζητήσαμε να μην μεταφέρει τις απόψεις του στους συμμαθητές του, εκείνος όμως, ως σταυροφόρος του ρασιοναλισμού, κάθε φορά που κάποιο άλλο παιδί μιλά με χαρά και προσμονή για τον Άη Βασίλη, δεν αντέχει και το ξεφουρνίζει: “Δεν υπάρχει Άη Βασίλης. Οι γονείς σου φέρνουν τα δώρα!”
Όπως ήταν αναμενόμενο, μόλις ο Άη Βασίλης επανήλθε στην επικαιρότητα φέτος, ο Μανώλης ενδύθηκε και πάλι τον ρόλο του καταστροφέα των μύθων. Πριν από λίγες ημέρες γύρισε από το σχολείο σκασμένος: “Μπαμπά, οι συμμαθητές μου δεν με πιστεύουν ότι δεν υπάρχει Άη Βασίλης. Γιατί δεν με πιστεύουν;”
Φαντάστηκα τον Μανώλη και τους φίλους του της Β’ Δημοτικού να συζητούν στο διάλειμμα για την οντολογία του Άη Βασίλη, με τον γιο μου στον ρόλο του Γαλιλαίου, και ήμουν έτοιμος να του πω να κάνει ό,τι και ο Γαλιλαίος: να αποκηρύξει δημόσια τις θέσεις του, μπας και του μείνει κανένας φίλος. Τελικά δεν το έκανα.
Ο μικρός Richard Dawkins του σπιτιού μου είχε νιώσει πώς είναι να είσαι ο αιρετικός σε μια ηλικία που τα παιδιά αποζητούν την ένταξη και την αποδοχή. Τον θαύμασα λοιπόν για το θάρρος του να υπερασπιστεί τη γνώμη του, το ένστικτό του και αυτά που πιστεύει, ακόμα κι όταν όλος ο κόσμος του έλεγε το αντίθετο και η συμμόρφωση θα ήταν η πιο εύκολη λύση. Τον ενθάρρυνα λοιπόν να λέει αυτό που πιστεύει, δεχόμενος κι εκείνος το δικαίωμα των συμμαθητών του να υποστηρίζουν τις απόψεις τους, έστω κι αν διαφωνεί με αυτές.
Μπορεί με αυτή την τακτική μακροπρόθεσμα να έχει λιγότερους φίλους (και να μην εκλεγεί ποτέ βουλευτής), όμως θα τα έχει καλά με τον εαυτό του και τη συνείδησή του. Εάν συμβεί αυτό, ίσως καταλάβει κάποτε, “έτσι σοφός που έγινε, με τόση πείρα, οι Άη Βασίληδες τι σημαίνουν”.
ΠΗΓΗ: www.protagon.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου