Πάλι πάτωσαν οι έλληνες μαθητές στον ΟΟΣΑ!

 Ανδρέας Ζαμπούκας

Tι στο καλό συμβαίνει στα μυαλά τους, όταν γράφουν; Φταίνε μόνο οι υπολογιστές και τα κινητά που χάθηκε η εστίαση στο συγκεκριμένο και μπερδεύουν εικόνες, λέξεις και άσχετες πληροφορίες; 

Την ώρα που διαβάζω την φετινή έκθεση του ΟΟΣΑ για τις επιδόσεις των ελλήνων μαθητών, λίγο πιο πέρα, στο τραπέζι της κουζίνας…, διορθώνονται γραπτά Ιστορίας Γ΄Γυμνασίου. Το διαγώνισμα έχει θέματα από την Επανάσταση του ’21. Πού και πού, ακούγονται κραυγές «απελπισίας» διανθισμένες με κυνικό χιούμορ, προφανώς ως «αντικαταθλιπτικό» μπροστά στα ευρήματα της διόρθωσης. Κάποιος μαθητής απαντάει ότι οι επαναστάτες ξεκίνησαν από τη Ρουμανία γιατί εκεί υπήρχε χρυσός…, ένας άλλος ότι οι Φαναριώτες κρατούσαν φανάρι και μία μαθήτρια, ότι ο Κοραής ήταν παππάς!
Από πού άραγε, τους προκύπτουν αυτοί οι απίθανοι συνειρμοί; Tι στο καλό συμβαίνει στα μυαλά τους, όταν γράφουν; Φταίνε μόνο οι υπολογιστές και τα κινητά που χάθηκε η εστίαση στο συγκεκριμένο και μπερδεύουν εικόνες, λέξεις και άσχετες πληροφορίες; Το πιθανότερο είναι πως δεν νοιάζονται για τις συνέπειες των απαντήσεων, είτε πρόκειται για διαγώνισμα είτε για απλή συζήτηση πάνω στο μάθημα. Σου λέει ό,τι μαλακία και να πω δεν ελέγχομαι. Κανείς δεν πρόκειται να με βλάψει, να με κάνει να ντραπώ ή να στερηθώ κάτι από τα κεκτημένα μου.

Εκείνο που χάθηκε από τους έλληνες μαθητές είναι η αίσθηση της αιδούς και ο φόβος της ευθύνης απέναντι στο νόημα της γνώσης. Ο,τι κι αν γίνει, όσο χαμηλές και να είναι οι επιδόσεις μου, ούτε το περιβάλλον της τάξης θα μου προσάψει κάτι, ούτε και το σχολείο θα μου στερήσει την κανονικότητά μου. Λίγο γέλιο μπορεί να πέσει αλλά κι αυτό θα μου προσφέρει «αντισυστημικά» παράσημα από τους συμμαθητές μου.
Οπως προκύπτει από την έκθεση του ΟΟΣΑ οι 15χρονοι μαθητές κατέλαβαν την 32η θέση ανάμεσα στις 35 χώρες του Οργανισμού. Μάλιστα, οι επιδόσεις τους εμφανίζουν κάμψη και σε σχέση με τις επιδόσεις των προηγούμενων χρόνων στους τομείς της κατανόησης κειμένου και των επιστημών και μικρή άνοδο στα Μαθηματικά.
Καλύτεροι στον κόσμο για μια ακόμη φορά, σύμφωνα με τα κριτήρια της έκθεσης αυτής, είναι οι μαθητές της Σιγκαπούρης, που ξεπερνούν τους 550 βαθμούς. Ακολουθούν οι μαθητές της Ιαπωνίας και της Εσθονίας. Στην πρώτη δεκάδα βρίσκονται ακόμη η Ταϊβάν, η Φινλανδία, το Μακάο, ο Καναδάς, το Βιετνάμ, το Χονγκ Κονγκ και η Κίνα. Πρώτες στην Ευρωπαϊκή Ένωση είναι η Βρετανία, η Ολλανδία, η Γερμανία, η Ιρλανδία το Βέλγιο. Χαμηλότερη βαθμολογία από τη χώρα μας έλαβε η Βουλγαρία, η Ρουμανία, η Κύπρος και άλλες χώρες των δυτικών Βαλκανίων.
Τι φταίει που το μυαλό δεν λειτουργεί σωστά και δεν ανταποκρίνεται σε αυτά που ο άλλος κόσμος μπορεί και ανταπεξέρχεται; Τα συνηθισμένα και πολύ γνωστά αλλά τόσο ακλόνητα που δεν αλλάζουν. Εκτός από το υπουργείο Παιδείας που αλλάζει υπουργούς και ιδεοληψίες σαν τα πουκάμισα. Δάσκαλοι και καθηγητές μεγάλης ηλικίας οι οποίοι στο μεγαλύτερο ποσοστό τους, δεν κατανοούν τι συμβαίνει έξω από την Ελλάδα και ίσως έξω από το σπίτι τους… Φιλοσοφία χρησιμοθήρα και αδυναμία έλλογης χρήσης επιχειρημάτων, ορθολογικής διατύπωσης απόψεων και επαγωγικών σκέψεων για τους μαθητές. Αδιαφορία για τις ευθύνες του διευθυντή που διαχειρίζεται το σύστημα της εκπαιδευτικής μονάδας και εντατικοποίηση της υποκουλτούρας στο εξωσχολικό περιβάλλον. Και λαϊκισμός! Αφόρητος και ανελέητος λαϊκισμός, που εγκλωβίζει τους πάντες στο να μην τολμήσουν τίποτα ουσιαστικό, πέρα από τις νευρώσεις τους για υπεράσπιση του ατομοκεντρισμού τους.
Ε, όλα αυτά και πολλά άλλα ξεκόβουν τον μέσο όρο της Ελλάδας από τον υπόλοιπο δυτικό κόσμο και διευρύνουν το χάσμα μεταξύ χαρισματικών Ελλήνων και κοινωνίας. Η μειοψηφία των καλών μαθητών προχωράει μόνη της και αριστεύει μέσα και έξω από τη χώρα. Αλίμονο όμως, σε αυτή τη «μεσότητα» που κάθε χρόνο πέφτει ακόμα πιο χαμηλά, καταδικάζοντας όλους μας στη μετριότητα. Γιατί οι κοινωνίες από το μέσο όρο εξαρτώνται κυρίως και όχι από τους άριστους. Ο μέσος όρος ψηφίζει και εκλέγει τις κυβερνήσεις, όχι οι άριστοι…