Το μήνυμα του Εσταυρωμένου

Του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Πειραιώς Καλλίνικου

Η έννοια και το περιεχόμενο του μυστηρίου του Γολγοθά, της μεγαλειώδους δηλαδή θυσίας, την οποία με ασύγκριτη αγάπη προσέφερε ο ενανθρωπήσας Κύριος επί του Σταυρού χάριν της ανθρωπότητος, δεν εξαντλούνται μόνον στην συγνώμη του «πεπτωκότος» ανθρώπου και στην δικαίωσιν του ενώπιον της θείας δικαιοσύνης. Αποτελούν συγχρόνως και την αποκάλυψιν της σοφίας του Θεού μέσα στην οποία ο άνθρωπος βρίσκει το μέτρο της αξίας του και τον υψηλόν προορισμόν του και την δόξαν του μεγαλείου του. από το ύψος του Σταυρού απεκαλύφθη το βάθος και η ουσία της «καινής διδαχής» περί της ανυπολογίστου αξίας της ανθρώπινης προσωπικότητος. Ο Κύριος είχε επανειλημμένως περιγράψει το μεγαλείο και την αξία του ανθρώπου. Όταν  έθετε στα χείλη του τη φράση «Πάτερ ημών ο εν τοις ουρανοίς» και διεκήρυσσε «τι δώσει άνθρωπος αντάλλαγμα περί ψυχής αυτού» ο άνθρωπος αποδεικνύετο τέκνο του Θεού και ανυψωνόταν σε υπέρτατο ηθικό ύψος και συγχρόνως καθίστατο η κυριότερη αξία του κόσμου.

Ο άνθρωπος πλασμένος «κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωσιν» Θεού κατέστη κέντρον και σκοπός της Δημιουργίας. Δια δε της θείας ενανθρωπήσεως, στο πρόσωπο του Θεανθρώπου Χριστού, η έξαρσις της μεγαλειότητος του ανθρώπου έλαμψε εντονότερα. Και όταν η ρανίδα του αίματος του Χριστού εστάλαξε επί του Γολγοθά επί του Σταυρού σαν λύτρο για την αποκατάσταση του εκπέσαντος ανθρώπου και την επαναφορά του εις τροχιάν του αρχικού προορισμού, επληροφορήθη ο άνθρωπος κατά τον πλησιέστερο τρόπον την ατίμητη οντολογική του αξία και την μοναδική στο ηθικό σύμπαν θέση του. ο άνθρωπος δεν είναι απλώς άνθρωπος, αλλά ο «δι ον Χριστός απέθανε» το καταπληκτικόν μεγαλείον του γεγονότος της σταυρικής θυσίας του Θεανθρώπου, δια της οποίας εξηγοράσθη η λύτρωσης του ανθρώπου, δίνει συγχρόνως και το μέτρον της αξίας του ανθρώπου.

Τι εστίν άνθρωπος;». Το αγωνιώδες ερώτημα ποιος είναι ο άνθρωπος, το μέγα δηλαδή θεμελιώδες πρόβλημα της αξίας και του προορισμού του ανθρώπου, όχι απλώς ως έννοιας βιολογικής αλλά ως ελευθέρας προσωπικότητος, πάντοτε απησχόλησε τον σκεπτόμενον άνθρωπον και αποτέλεσε το κέντρον, γύρω από το οποίο ανεπτύχθησαν και άνθισαν τα διάφορα θρησκευτικά και φιλοσοφικά συστήματα. Εν τούτοις ούτε η αρχαία ελληνική σκέψη, ούτε τα διάφορα θρησκεύματα ούτε η φιλοσοφία των τελευταίων χρόνων κατόρθωσαν να δώσουν απάντηση ικανοποιητική στο αγωνιώδες αυτό ερώτημα. Και η αποτυχία των αυτή οφείλεται ακριβώς στο ότι δεν μπόρεσαν να διεισδύσουν στο βάθος του μυστηρίου της ανθρώπινης φύσεως. Η αξιολόγηση του ανθρώπου, η αποκάλυψη δηλαδή του μεγαλείου της ανθρώπινης προσωπικότητος είναι αποκλειστικό έργο του Εσταυρωμένου Λυτρωτού, ο οποίος με την «καινή διδαχή» του, την οποία επεσφράγισε επάνω στο Σταυρό με ασύγκριτη αυτοθυσία, έγινε ο θεμελιωτής νέας κλίμακος αξιών στην κορυφή της οποίας ετοποθέτησε τον άνθρωπον. Η αξιολόγηση αυτή του ανθρώπου, αποτέλεσε τον καθαρόν χριστιανικόν ανθρωπισμόν, τον εντελώς διάφορον του ανθρωπισμού – ουμανισμού της αναγεννήσεως, ο οποίος καίτοι φαινόταν ότι τοποθετούσε τον άνθρωπον στο κέντρο του παντός, κατ’ ουσίαν τον εξασθένισε και τον ταπείνωνε, δια της αρνήσεως της υψηλής αυτού καταγωγής και της εξισώσεως του προς τα δημιουργήματα της φυσικής ανάγκης.

Γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο ο χριστιανισμός κατά την ομολογίαν των επισημοτέρων εκπροσώπων της παγκοσμίου διανοήσεως, είναι η γνήσια και αληθής ανθρωπολογία, ο υψηλότερος πολιτισμός και η ισχυρότερη κοσμοθεωρία. Μέγας άνθρωπος. Πραγματικά ο άνθρωπος σαν προσωπικότητα, σαν πνευματική πραγματικότητα έχει ανυπολόγιστη αξία. Είναι θεία δημιουργία, η πνοή και ανάγλυφη εικόνα του Θεού. Αυτή είναι η περίφημη «μαρτυρία» και το πρωτάκουστο «μήνυμα» το οποίο ακτινοβολεί από το ύψος του Σταυρού του ο με ακάνθινο στεφάνι εστεμμένος μάρτυρας του Γολγοθά. Ο άνθρωπος όμως παραθεωρών την ύψιστη αξία του και θαμπωμένος από την πολυσύνθετον τεχνικήν του αιώνος μας, απεσπάσθη από την πηγή της αίγλης του μεγαλείου του και προσεδέθη σε καινοφανείς θεωρίες. Υπό την πίεσιν των συνεπειών των θεωριών αυτών έγινε πρώτα αυτός θύμα με τραγικές τις δοκιμασίες.

Μάταια οι λαοί αρνούμενοι τις μεγάλες και αιώνιες αρχές του Εσταυρωμένου, οι οποίες συνδέουν τον άνθρωπον με τον Θεόν και θεμελιώνουν τα μεγάλα αισθήματα της αδελφοσύνης, του δικαίου και της ανθρώπινης αλληλεγγύης, θα αγωνίζονται με τα διάφορα σχεδιάσματα των, τους οργανισμούς των και τις κοινοπραξίες των, για την δημιουργία υψηλού ρυθμού στη ζωή και στην κατάσταση καθεστώτων αμοιβαίας εμπιστοσύνης. Το έργο των θεμελιούμενο κατ’ ανάγκη πάνω στην ισχύ και την υλική υπεροχή, δεν απλώνεται ως χαρά, ως συνεργασία, ως ειρήνη, ως αγάπη, αλλά διαχέεται στις ψυχές ως θλίψη, ως ανταγωνισμός ως μίσος, ως δυσπιστία, ως φόβος. Ο εσταυρωμένος Κύριος διεκήρυξε: «εγώ τούτο γεγεννημαι και εις τούτο ελήληθα εις τον κόσμον, ίνα μαρτυρήσω τη αληθεία». Τη μαρτυρία αυτή του Εσταυρωμένου καλούμεθα να προσέξουμε όλοι και ιδιαίτερα οι διανοούμενοι και οι κυβερνώντες τους λαούς, για να εμπιστευτούμε από τα μεγάλα αισθήματα της αγάπης και της υψηλής δικαιοσύνης και να ενισχυθούμε στην πίστη για την πραγματική αξία του ανθρώπου. Ο σεβασμός στην ανθρώπινη προσωπικότητα αποτελεί την ελπίδα του κόσμου. Ο επανεντροχιασμός του ανθρώπου στο δρόμο της πίστεως και εξαρτήσεως από τον Θεό είναι η σανίδα της σωτηρίας του. και η προσήλωσις του προς τον εσταυρωμένον Θεάνθρωπον αποκαθιστά το μεγαλείο του και τον καταξιώνει στο σωστό προορισμό.

Το κείμενο δημοσιεύτηκε στο Περιοδικό Πειραϊκή Εκκλησία τον Απρίλιο του 1999

Επιμέλεια: Κώστας Ζουρδός