Η Ορθοδοξία είναι πίστις ορθή και τρόπος ζωής ορθός

Του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Πειραιώς Καλλίνικου

Ορθοδοξία σημαίνει πίστις, κρυσταλλίνη, όπως την εδίδαξε ο Ενανθρωπήσας Λυτρωτής, αλήθεια αδαμάντινη, όπως την αποκάλυψε ο Σωτήρας του κόσμου. Ορθόδοξος Εκκλησία σημαίνει θέα του Θεανθρώπου Κυρίου και συνεχής βίωσις της σωτηρίου παρουσίας Του. Δεν υπάρχει τίποτα αγιώτερον της Ορθοδόξου Εκκλησίας, αφού αυτή ταυτίζεται με τον Ενανθρωπήσαντα Λυτρωτή. Είναι, κατά την αγιοπατερική έκφραση, ο Χριστός παρατεινόμενος στους αιώνες και η συνεχής αισθητή παρουσία Του στη γη. Η Ορθοδοξία είναι πίστις ορθή, ήθος καθαρό, τρόπος ζωής σωστός. Αυτά τα τρία πράγματα καλούμεθα σήμερα όλοι οι πιστοί να προσέξουμε ιδιαιτέρως. Και κατ’ αρχήν, οφείλουμε να διαθέτουμε πίστι αληθινή και ήθος ορθόδοξο, χωρίς μισαλλοδοξίες και φανατισμούς, χωρίς προσμείξεις με κοσμικές αντιλήψεις και χωρίς αρρωστημένες μορφές και εκδηλώσεις.

Το θλιβερό φαινόμενο των ημερών μας είναι ότι πολλοί  πιστοί μας δεν έχουν καθαρά ορθόδοξο την πίστι και το ήθος. Υπάρχουν παρατάξεις, δυστυχώς, μέσα στον ορθόδοξο χώρο, που αμαυρώνουν την καθαρότητα της πίστεως μας. Υπάρχουν οι φαινομενικά πιστοί, που έχουν πλήρη άγνοια την γνήσιων αληθειών, έχουν αόριστη και ακαθόριστη ιδέα περί του Τριαδικού Θεού, περί της Ενανθρωπήσεως του υιού και Λόγου, περί του μυστηρίου της θείας οικονομίας και περί της σωστικής κιβωτού, της Εκκλησίας. Αυτή η μερίδα είναι πολυάριθμη. Είναι θλιβερό το φαινόμενο, όμως αληθινό. Ο πολύς κόσμος έχει πλήρη ασάφεια γύρω από την ορθόδοξο πίστι. Νομίζει τους τύπους ουσία. Απολυτοποιεί δευτερεύοντας θέματα. Αναμιγνύει ανθρώπινες ιδέες με την αποκρυσταλλωμένη πίστι. Οι άνθρωποι αυτή είναι κατ’ όνομα ορθόδοξοι, και αποτελούν το ασθενές σημείο της όλης Εκκλησίας μας. Και είναι επιτακτική ανάγκη ο ορθόδοξος λαός μας να γνωρίζει ακριβώς τις αλήθειες της Εκκλησίας του.

Έπειτα, υπάρχει μεγάλη μερίδα επιφανειακά ορθοδόξων πιστών, που έχουν τελείως αλλοιωμένο το ήθος, με ποικίλες μορφές και εκφράσεις. Άλλοι μπλεγμένοι στα δίκτυα του φανατισμού και της στενοκεφαλιάς. Άλλοι οπαδοί της εκκοσμικεύσεως και της συγχύσεως. Άλλοι δούλοι φατριών και παρατάξεων. Άλλοι προσκολλημένοι σε πρόσωπα χωρίς ελεύθερη και αντικειμενική τη σκέψη. Άλλοι συνυφαίνοντες το προσωπικό συμφέρων και τη θέση τους μέσα στην Εκκλησία, με τις εκκλησιολογικές ορθόδοξες αντιλήψεις. Άλλοι κάνοντας αβαρίες στο ορθόδοξο ήθος. Άλλοι βιούντες μια σκληρή ευσέβεια, που τους ωθεί να γίνονται τιμηταί των πάντων. Και άλλοι, τέλος, συνυφαίνοντες την Εκκλησία με το δικό τους πρόσωπο και ερμηνεύοντες τους Ιερούς Κανόνας όπως εκάστοτε τους συμφέρει. Είναι πικρή αλήθεια το ότι η πλειονότης του Κλήρου και του λαού παρουσιάζει ένα μωσαϊκό ορθοδόξου πίστεως και ορθοδόξου ήθους. Και ευτυχώς ότι υπάρχει και η μερίδα των ισορροπημένων και σοβαρώς σκεπτόμενων χριστιανών, που και ορθόδοξο πίστι έχουν και καθαρό το ήθος διαθέτουν. Αυτή η μερίδα αποτελεί την παρηγοριά της Εκκλησίας μας. Αλλά και στην πράξη δεν δίδουμε πάντοτε καλές εξετάσεις εμείς οι ορθόδοξοι χριστιανοί.

Τα λόγια είναι εύκολα. Η πραγμάτωση είναι δύσκολη. Η ορθόδοξη ζωή είναι ζωή αγάπης, καλοσύνης και συγχωρητικότητος, αυταπαρνήσεως και ανεκτικότητος προς τους άλλους, καθαρότητος και εντιμότητος, ακρίβειας και ειλικρίνειας. Δεν είναι ορθόδοξος πιστός αυτός που ζει για το προσωπικό του υλικο συμφέρον. Αυτός που μισεί και εκδικείται. Αυτός που δεν έχει πνεύμα διακονίας και θυσίας προς τους άλλους. Οι καιροί δυσκολεύουν ολοένα και περισσότερο. Η ελλαδική κοινωνία βρίσκεται σε κρίση ηθική άνευ προηγουμένου και σε αληθινό χάος. Τούτο είναι τρανό δείγμα ότι η πλειονότης του ελληνικού λαού δεν ζει ορθόδοξα και γι’ αυτό δεν πηγαίνει καλά η κοινωνία μας. Πως μπορούμε να θριαμβολογούμε περί Ορθοδοξίας, όταν εμείς οι σημερινοί ορθόδοξοι Έλληνες παρουσιάζουμε μια τόσο βαθειά πτώση;

Έχουμε όλοι ανάγκη αφυπνίσεως της ορθοδόξου συνειδήσεως μας και βαθυτάτης μετανοίας. Η εορτή της Ορθοδοξίας φωνάζει σ’ όλους μας αυτή τη μεγάλη υποχρέωση μας. Ο καθένας ας ερευνήσει την συνείδηση του με ειλικρίνεια και αντικειμενικότητα. Ας δει το μερίδιο της δικής του ευθύνης για το σημερινό χάος της κατ’ όνομα ορθόδοξης ελλαδικής κοινωνίας. Απογοήτευση δεν χρειάζεται αλλά ούτε και εφησυχασμός. Να κοιτάξουμε να γίνουμε ο καθένας μας σωστός ορθόδοξος χριστιανός, στην πίστι, στο ήθος και στο βίωμα. Αυτή θα είναι η θετικοτάτη συμβολή μας και η μεγαλύτερη προσφορά μας στη διέξοδο εκ του σημερινού αδιεξόδου και στον επαναπροσανατολισμό της εκτροχιασμένης ελλαδικής κοινωνίας μας στη γνήσια και καθαρώς ορθόδοξη πορεία. Εύχομαι ο Κύριος να μας παρέχει συνεχώς τη δύναμη στην προσπάθεια αυτή και να χαρίζει σε όλους πλούσιαν της θείαν χάριν και την ευλογίαν Του.

Το κείμενο δημοσιεύτηκε στο Περιοδικό Πειραϊκή Εκκλησία τον Απρίλιο του 2002

Επιμέλεια: Κώστας Ζουρδός