Χαρίσματα και Χαρισματούχοι

 Του Αρχιμανδρίτου Εφραίμ Παναούση

Φαινόμενο που διακρίνει κυρίως τις πολύτεκνες οικογένειες. Όταν οι ετερότητες γίνονται πραγματικά εμφανείς. Το ένα παιδί αγαπά τα γράμματα, το άλλο λιγότερο, το άλλο καθόλου. Οι γονείς τότε πραγματικά απορούν πως είναι δυνατόν να υπάρχουν τόσες μεγάλες διαφορές μέσα στην οικογένεια. Η «διαφορετικότητα» τότε γίνεται αφορμή για συμπάθειες ιδιαίτερες. Μεγαλωμένοι οι γονείς με διαφορετικό τρόπο ζωής, είναι ανθρώπινο να απωθούν ότι τους πίεσε και να αδιαφορούν για εκείνα που δεν αγάπησαν. Έτσι «αναπαύονται» στα παιδιά που αγαπούν τα γράμματα, που έχουν ζήλο, που είναι γεμάτα ζωντάνια, τα ιδιαίτερα έξυπνα, σ’ εκείνα με πανομοιότυπα φυσικά χαρακτηριστικά με τα δικά τους, ακόμα και εμφανείς δικές τους αδυναμίες που εξιδανικεύουν, γιατί τις δανείστηκαν ή τις κληρονόμησαν από εκείνους. Συχνά ο άλλος εαυτός μας καθρεπτίζεται στη μορφή των παιδιών και επιμένει να μας κλείνει το μάτι για να δούμε με τόλμη την πραγματική αιτία του προβλήματος.

Έτσι δημιουργείται ο ημέτερος χώρος των συμμάχων, που έχουν πάντοτε δίκαιο, κι ο αλλότριος, αν όχι των εχθρών, πάντως εκείνων που δεν ξεκινούν από την ίδια αφετηρία. Στην απονομή της δικαιοσύνης δεν είμαστε δίκαιοι. Πολλές ιδιαιτερότητες και ιδιαίτερα χαρίσματα θυσιάζονται στον βωμό των δικών μας ονείρων. Λέμε συχνά: δεν διαβάζει, αλλά έχει φιλότιμο. Κι όμως παρ’ όλο που το αναγνωρίζουμε, δεν το τονίζουμε ιδιαιτέρως. Συχνά απομονώνουμε αυτά τα παιδιά κάνοντας την σύγκριση με τα άλλα., που μας ικανοποιούν, όχι με κακή πρόθεση, σίγουρα όμως με κακό αποτέλεσμα. Τότε τα παιδιά «δευτέρας διαλογής» αντί να προσπαθούν να μιμηθούν τις αρετές των άλλων, θυσιάζουν και τις δικές τους και απομονώνονται. Αλήθεια, αν η αγνή καρδιά, η εντιμότητα, η ειλικρίνεια, η καθαρή συνείδηση, τα καθαρά λόγια και πάνω από όλα η πίστη στο Θεό δεν είναι αρετές, τότε τι πραγματικά σημαίνει αρετή; Μήπως, αντί να αναλώνουμε τις πολύτιμες ψυχικές μας αντοχές για να δημιουργήσουμε κλωνοποιημένους εαυτούς, πρέπει να διακρίνουμε τις χαρισματικές ετερότητες των παιδιών μας;

Η πραγματική μας αγωνία πρέπει να είναι η μέριμνα, ώστε να διακρίνουμε το χάρισμα ενός εκάστου και να το αυξάνουμε εν Χριστό. Δεν είναι εύκολος αυτός ο τρόπος διακρίσεως. Χρειάζεται οι γονείς να μαθητεύσουν σε έμπειρους πνευματικούς, να εκπαιδεύονται στην πνευματική ζωή σαν να αναλαμβάνουν την διοίκηση ενός μικρού κοινοβίου. Τότε, ως άλλοι Γέροντες, θα βοηθούν, χωρίς να εξουθενώνουν τους αδύνατους, θα στηρίζουν τους πονεμένους και θα ενθαρρύνουν τους αγωνιστές. Και η ιδιαίτερη συμπάθεια δε θα αρνείται τον σημαντικό ρόλο των άλλων. Τότε οι γονείς γίνονται για όλους γονείς και όλα τα παιδιά είναι παιδιά τους.

*Το άρθρο γράφτηκε στο περιοδικό Πειραϊκή Εκκλησία τον Μάρτιο του 2001

Επιμέλεια: Κώστας Ζουρδός