Επιθυμώ να πεθάνω σαν μάρτυρας…

Του Κώστα Ζουρδού, θεολόγου

 «Αγαπητοί αδελφοί και αδελφές, σας ευχαριστώ για την υποστήριξη και τις προσευχές σας. Αυτός είναι ο πόνος που δεν μπορεί να εκφραστεί με λόγια. Αυτός είναι ο πόνος που βιώνουν εκείνοι που στάθηκαν στο Σταυρό του Σωτήρα. Αυτή είναι η χαρά που δεν μπορεί να εκφραστεί με λόγια, αυτή είναι η χαρά που βιώνουν εκείνοι που ήρθαν στον κενό Τάφο. Ο π. Δανιήλ είχε προβλέψει ήδη το θάνατό του αρκετά χρόνια προτού συμβεί. Ήθελε πάντα να είναι άξιος για το στεφάνι ενός μάρτυρα. Εκείνοι που τον πυροβόλησαν θέλησαν, όπως συνήθως, να φτύσουν στο πρόσωπο της Εκκλησίας, όπως είχαν φτύσει στο πρόσωπο του Χριστού. Δεν έχουν επιτύχει το στόχο τους, επειδή είναι αδύνατο να φτύσει κανείς στο πρόσωπο της Εκκλησίας. Ο π. Δανιήλ ανέβηκε στον Γολγοθά του στην ίδια εκκλησία που είχε χτίσει, στην εκκλησία στην οποία διαθέσει όλο το χρόνο και τη δύναμή του. Τον σκότωσαν όπως τον προφήτη του παλιού καιρού – μεταξύ του ναού και του ιερού και βρέθηκε πράγματι αντάξιος της κλήσης ενός μάρτυρα. Πέθανε για τον Χριστό, για τον οποίο λειτούργησε με όλη τη δύναμή του. Πολύ συχνά μου έλεγε ότι φοβόταν ότι δεν υπήρχε αρκετός χρόνος, χρόνος για να γίνουν όλα. Βιαζόταν. Μερικές φορές, και ανθρώπινα, υπέρβαλε, έσφαλε, σκόνταφτε και έκανε λάθη, αλλά δεν έκανε κανένα λάθος για το κύριο ζήτημα, ότι η ζωή του ήταν αφιερωμένη εξ’ ολοκλήρου σε Αυτόν.

Δεν καταλάβαινα γιατί βιαζόταν τόσο. Τα τελευταία τρία χρόνια λειτουργούσε συνεχώς, χωρίς να σταματάει ή να παίρνει άδεια. Εγώ γκρίνιαζα, επειδή πού και πού ήθελα απλή ευτυχία, ότι ο σύζυγος και πατέρας των παιδιών μου θα ήταν μαζί μου και τα παιδιά. Αλλά μια άλλη πορεία ήταν χαραγμένη γι’ αυτόν. Πολλές φορές είχε πει ότι θα τον σκότωναν. Εγώ τον ρώταγα ποιος θα φρόντιζε εμένα και τα τρία παιδιά μας, κ’ αυτός μου απαντούσε ότι θα μας άφηνε σε ασφαλή χέρια. «Θα σας αφήσω στην Παναγία. Αυτή θα σας φροντίσει». Αυτά τα λόγια ξεχάστηκαν πολύ γρήγορα. Μας είπε με ποια άμφια θα τον θάψουμε. Κ’ εγώ αστειεύτηκα ότι δεν υπήρχε λόγος να μιλάει γι’ αυτό, ότι ακόμα δεν ξέραμε ποιος θα έθαβε ποιόν. Είπε ότι εγώ θα τον έθαβα. Μόλις γύρισε η κουβέντα στις κηδείες, δεν θυμάμαι λεπτομέρειες αλλά του είπα ότι δεν είχε πάει ποτέ σε κηδεία ενός ιερέα. Και μου απάντησε ότι δεν πειράζει επειδή θα ήμουν στην κηδεία την δική του. Τώρα θυμάμαι πολλές κουβέντες που απόκτησαν νόημα. Τώρα οι αμφιβολίες μου έχουν διαλυθεί, οι παρεξηγήσεις έχουν εξαφανιστεί. Δεν αποχαιρετιστήκαμε σ’ αυτήν την ζωή, δεν ζητήσαμε ο ένας στον άλλο συγχώρεση, δεν αγκαλιαστήκαμε. Ήταν απλά μία συνηθισμένη μέρα: το πρωί έφυγε για την Λειτουργία και δεν τον είδα ξανά. Γιατί δεν πήγα στην εκκλησία εκείνη την ημέρα να τον συναντήσω; Είχε περάσει απ’ τον μυαλό μου, αλλά αποφάσισα ότι καλύτερα να ετοιμάσω το βραδινό φαγητό και να βάλω τα παιδιά για ύπνο. Ήταν λόγω των παιδιών που δεν πήγα εκεί. Υπήρξε ένα χέρι που δεν με επέτρεψε να πάω. Αλλά το προηγούμενο απόγευμα είχα πάει στην εκκλησία να τον συναντήσω. Αισθάνθηκα ότι σκοτεινά σύννεφα μαζευόντουσαν πάνω από τα κεφάλια μας. Και τις τελευταίες ημέρες προσπαθούσα να περάσω περισσότερο χρόνο μαζί του. Κατά τη διάρκεια της τελευταίας εβδομάδας σκεφτόμουνα μόνο για το θάνατο και για τη ζωή μετά το θάνατο. Δεν μπορούσα να συγκεντρωθώ ούτε στο πρώτο ούτε στο δεύτερο. Εκείνη την ημέρα το κεφάλι μου ζαλιζόταν με τα λόγια: «Ο θάνατος στέκεται ακριβώς πίσω σου». Η τελευταία εβδομάδα ήταν τόσο δύσκολη, σαν να είχαν αδειάσει ένα τεράστιο φορτίο επάνω μου. Δεν είμαι διαλυμένη. Με υποστηρίζει. Τον αισθάνομαι δίπλα μου. Είχαμε πει ο ένας στον άλλο και τόσα λόγια τρυφερά που δεν είχαμε πει ποτέ στη ζωή μας. Μόνο τώρα καταλαβαίνω πόσο αγαπούσαμε ο ένας τον άλλον. Το μνημόσυνο του των 40 ημερών θα τελεσθεί την παραμονή της ονομαστικής του γιορτή, στις 29 Δεκεμβρίου. Σύμφωνα με την προφητεία ενός γέροντα, η εκκλησία θα χτιζόταν αλλά ο π. Δανιήλ δεν θα λειτουργούσε εκεί. Το δεύτερο μέρος της προφητείας έχει ήδη εκπληρωθεί.»

Αυτά ήταν τα πρώτα λόγια της πρεσβυτέρας του Π. Δανιήλ Σισόεφ αμέσως μετά την δολοφονία του στις 19 Νοεμβρίου, μέσα στο Ναό του Αγίου Θωμά στη Μόσχα, του οποίου ήταν Προϊστάμενος, μετά από πυροβολισμούς που δέχθηκε εξ επαφής στο κεφάλι και στο στήθος από άγνωστο. Ο Π. Δανιήλ ήταν στόχος ισλαμιστών, νεοπαγανιστών και υπερεθνικιστών, ενώ πολλές φορές είχε δεχθεί απειλητικά τηλεφωνήματα για τη ζωή του. Τα δύο τελευταία χρόνια πριν τη δολοφονία του είχε ασκήσει έντονη κριτική σε σταλινικούς κουμουνιστές, οι οποίοι δημόσια και προκλητικά κήρυτταν Στάλιν, αντί για Χριστό, σε ομάδες μαθητών και φοιτητών. Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Ο πατήρ Δανιήλ γεννήθηκε στη Μόσχα, στις 12 Ιανουαρίου του 1974. Πατέρας του ήταν ο πατήρ Αλεξέι Νικολάεβιτς Σισόγιεφ και μητέρα του η πρεσβυτέρα Άννα Μιντκάτοβνα Αμίροβα, δάσκαλοι και οι δύο στο Ορθόδοξο γυμνάσιο, στο Γιασένεβο, της Μόσχας. Στις 31 Οκτωβρίου του 1977, ο Δανιήλ βαπτίσθηκε στον Ιερό Ναό της Αγίας Τριάδος στη Μόσχα. Από μικρός  βοηθούσε τον πατέρα του στις δουλειές της εκκλησίας. Διακονούσε μάλιστα και ως ψάλτης, αφού ήταν μέλος εκκλησιαστικής χορωδίας. Όντας ακόμη αρκετά νεαρός, σε ηλικία 14 χρονών, βοήθησε ως απλός εργάτης την ανακατασκευή του ιστορικού μοναστηριού της Όπτινα. Οι γονείς του φρόντισαν από νωρίς να τον ποτίσουν με τις χριστιανικές αρχές. Σε ένα τέτοιο περιβάλλον, ήταν φυσικό ο μικρός Δανιήλ να αγαπήσει το Χριστό και την Εκκλησία.Το 1991, μόλις αποφοίτησε από το σχολείο, αποφάσισε να λάβει μέρος στα Θεολογικά Σεμινάρια της Μόσχας. Σε όλη τη διάρκεια των σπουδών του, εξακολούθησε να διακονεί ως ιεροψάλτης και μάλιστα ως χοράρχης. Στις 19 Δεκεμβρίου 1994, σε ηλικία 20 ετών χειροθετήθηκε αναγνώστης.

Τον Ιανουάριο του 1995 παντρεύτηκε την  Ιουλία Μιχαΐλοβνα Μπρίκινα στον Ιερό Ναό του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου. Από μικρός ο Δανιήλ, έχοντας ως πρότυπο τον πατέρα του, ήθελε υπηρετήσει στην εκκλησία ως ιερέας. Και έτσι έγινε. Χειροτονήθηκε διάκονος στις 13 Μαΐου του 1995, από τον Επίσκοπο Ευγένιο του Βέρευ. 

Λίγο αργότερα, στις 14 Ιουνίου αποφοίτησε από το θεολογικό σεμινάριο με τον υψηλότερο βαθμό και γράφτηκε στη θεολογική σχολή του Πανεπιστημίου της Μόσχας. Το Σεπτέμβριο της ίδιας χρονιάς διορίστηκε ως δάσκαλος στο Ορθόδοξο Γυμνάσιο στο Γιασένεβο. Στα τέλη του 1995 απέκτησαν με την πρεσβυτέρα την πρώτη τους κόρη, την Ιουστίνα. Τον επόμενο χρόνο, το 1996, με την ευλογία του Πατριάρχη της Ρωσίας και όντας ακόμα διάκονος, ο πατήρ Δανιήλ ανέλαβε ένα σπουδαίο διακόνημα. Συζητούσε θεολογικά θέματα με κόσμο που υπέφερε από τις αιρετικές πλάνες και τις ψεύτικες θρησκείες, στο πατριαρχικό μετόχι του Κριούτιτσι. Η ιεραποστολική φλόγα έκαιγε ακατάπαυστα στην καρδιά του πατρός Δανιήλ. Στεναχωριόταν πολύ όταν έβλεπε ανθρώπους που δεν πίστευαν στο Δημιουργό τους και ζούσαν μέσα σε ένα ψέμα. Τους θεωρούσε και αυτούς παιδιά του Θεού και έκανε πολλές προσπάθειες για να τους μεταπείσει και να τους φέρει στην αληθινή Πίστη.

Το βιβλίο του με τίτλο «Το χρονικό της Δημιουργίας», κυκλοφόρησε το 1999 με το οποίο εξηγούσε πώς ακριβώς δημιουργήθηκε ο κόσμος κατά τη χριστιανική διδασκαλία.  Το έτος 2000 αποφοίτησε από τη Θεολογική Σχολή και τον αμέσως επόμενο χρόνο, το 2001, χειροτονήθηκε ιερέας. Τον ίδιο χρόνο απέκτησε τη δεύτερη κόρη του, την Δωροθέα. Ως ιερέας υπηρέτησε αρχικά στον Ιερό Ναό των Αποστόλων Πέτρου και Παύλου στο Γιασένεβο της Μόσχας. Αργότερα απέκτησε και άλλο ένα παιδί με την πρεσβυτέρα, την Αγγελίνα.

  

Η δράση του πατρός Δανιήλ έγινε πιο έντονη τα επόμενα χρόνια. Εργάστηκε με αξιοθαύμαστο ζήλο στο ιεραποστολικό έργο. Έγραψε πολλά άρθρα σε εφημερίδες αποκαλύπτοντας την πλάνη των άλλων θρησκειών και εξηγώντας τη Δημιουργία. Προσέγγισε με αγάπη τους νέους ανθρώπους, φέρνοντας πολλούς από αυτούς στο χριστιανισμό. Η δραστηριότητά του αυτή γινόταν συνεχώς πιο ενοχλητική για τους εχθρούς της Εκκλησίας. Ο Ομολογητής της αλήθειας δεν παρέλειπε να αναφέρεται σε οτιδήποτε και οποιονδήποτε αντιτίθεται στη  χριστιανική Πίστη. Δεν δίστασε να στηλιτεύσει τις αιρετικές δοξασίες και την τελευταίως εμφανιζόμενη αίρεση του οικουμενισμού. Επέκρινε αυστηρά τους μάρτυρες του Ιεχωβά, την αθεΐα, το Ισλάμ. Η όλη του δραστηριότητα είχε ως αποτέλεσμα να εκχριστιανιστούν πολλοί πρώην αλλόπιστοι, ιδιαίτερα μουσουλμάνοι. Είναι χαρακτηριστικό ότι τα δύο τελευταία χρόνια της ζωής του είχε πραγματοποιήσει περίπου 80 βαπτίσεις πρώην μουσουλμάνων. Ο πατήρ Δανιήλ, που είχε γίνει πλέον γνωστός σε όλη σχεδόν τη Ρωσία, παρά το νεαρό της ηλικίας του, φάνταζε ως μισητός εχθρός για τους εξτρεμιστές μουσουλμάνους. Οι πρώτες απειλές για τη ζωή του δεν άργησαν να φανούν. Όμως ο πιστός υπηρέτης της Εκκλησίας δεν λύγισε ούτε λεπτό. Εξακολούθησε να εργάζεται αδιάκοπα στο λαμπρό του ιεραποστολικό έργο, παρά τους προφανείς κινδύνους. Παρότι ήταν οικογενειάρχης και πατέρας τριών παιδιών, αφιέρωνε σχεδόν όλες τις ώρες του στο ποιμαντικό έργο.

Ήξερε ότι θα μαρτυρήσει. Περίμενε από στιγμή σε στιγμή την ώρα που θα του αφαιρούσαν τη ζωή. Γι’ αυτό και βιαζόταν στο έργο του. Παρότι ήταν μόλις 34 χρονών όταν κοιμήθηκε, είχε πραγματοποιήσει σπουδαία πράγματα. Αυτό που δεν πρόλαβε, ήταν η ολοκλήρωση της κατασκευής του ναού που θα αφιερωνόταν στον Προφήτη Δανιήλ, τον προστάτη του. Προς το τέλος της ζωής του, οι απειλές γίνονταν πιο συχνές, μέσω ηλεκτρονικών μηνυμάτων από το διαδίκτυο. Η τελευταία απειλή εναντίον του ανυποχώρητου ιερέα, πραγματοποιήθηκε τον Οκτώβριο του 2009. Ο αποστολέας του μηνύματος προειδοποιούσε ότι ο πατήρ Δανιήλ έχει καταδικασθεί σε θάνατο. Στις 19 Νοεμβρίου 2009, ένας ένοπλος μασκοφόρος πυροβόλησε τον πατέρα Δανιήλ στο Ναό του Αγίου Θωμά, στα νότια της Μόσχας, και διέφυγε χωρίς να συλληφθεί. Οι εξτρεμιστές μουσουλμάνοι είχαν σχεδιάσει καλά τη δολοφονία του ιερέα ώστε να διαφύγει ο φονιάς. Έτσι παρέδωσε την ψυχή του ο Ιερομάρτυρας Δανιήλ.

Ένας νέος ρώσος μαρτυρεί για την γνωριμία του με τον Πατέρα Δανιήλ:

« Δια της γνωριμίας μου με τον π. Δανιήλ ο Θεός έδειξε σε εμένα το μέγα Του έλεος. Όταν είδα τις δημόσιες συζητήσεις του με τους μουσουλμάνους και άκουσα τα κηρύγματα του, φούντωσε μέσα μου η επιθυμία να τον γνωρίσω. Τη στιγμή εκείνη δεν ήξερα ότι διευθύνει ένα ιεραποστολικό σχολείο. Όταν γνωριστήκαμε μ’ έναν από τους μαθητές-ιεραποστόλους, μίλησε για μένα στον π. Δανιήλ. Εκείνος με χαρά μεγάλη δέχτηκε να με γνωρίσει. Όταν τον γνώρισα εντυπωσιάστηκα από τη θερμή του πίστη και το μαχητικό πνεύμα τα οποία μπορούσε και μετέδιδε στους γύρω του. Επίσης ενθουσιάστηκα από το πόσο καλά γνώριζε τις θεμελιώδεις αρχές της πίστεως, αλλά και το απολογητικό του χάρισμα, το οποίο βασιζόταν στην γνώση της Αγίας Γραφής και των συγγραμμάτων των Αγίων Πατέρων. Όλα αυτά με ενέπνευσαν να ακολουθήσω το ίδιο μονοπάτι. Επίσης με εντυπωσίασε η πίστη του στο Θεό και ο θείος ζήλος του στις Ιερές Ακολουθίες. Λάτρευε να μιλάει για το Χριστό και μπορώ να πω ότι ένα από τα σημαντικότερα πράγματα που έμαθα από τον παιδαγωγό μου ήταν ότι: « ο σκοπός μιας ιεραποστολής είναι να κάνει τον κόσμο ολόκληρο να αγαπήσει τον Χριστό». Θυμάμαι ότι μου έλεγε: « Σεραφείμ, υπάρχουν πολλοί Κούρδοι στο Σαράτωβ. Ο επίσκοπος μας ευλόγησε να πάμε εκεί. Συνεπώς, τι λες, θα πάμε;» Προσπάθησα να ζυγίσω τα πράγματα και είδα ότι δεν ήμουν ακόμα έτοιμος, ήμουν και λίγο φοβισμένος. Επίσης δεν είχα ακόμα τις απαραίτητες γνώσεις. Τις στιγμές εκείνες πραγματικά δεν ήμουν έτοιμος, αλλά μετά το μαρτυρικό του τέλος, εγώ και ο αδερφός μου πήραμε την ευλογία από τον επίσκοπο Λογγίνο για την πρώτη ιεραποστολή στο Σαράτωβ. Μου έλεγε να είμαι γενναίος και διάφορα άλλα πράγματα τα οποία θα τα θυμάμαι για όλη μου τη ζωή. « Εάν κάποιος μπει στο μονοπάτι της ιεραποστολής, δεν υπάρχει επιστροφή. Ο Θεός θα ζητήσει από τους ανθρώπους το τάλαντο που τους έδωσε και το έθαψαν». Και αυτό: «Το πιο σημαντικό πράγμα στην ιεραποστολή είναι η προσευχή. Η ακατάπαυστη προσευχή είναι το πρώτο και το τελευταίο. Είναι μια ουσιώδης πτυχή της ιεραποστολής. Η μελέτη της Αγίας Γραφής είναι μια από τις τρεις κύριες δραστηριότητες του ιεραποστόλου. Επίσης όσο πιο πολύ συμμετέχεις στις Ιερές Ακολουθίες, τόσο πιο πολύ επιτυχία θα έχεις στην ιεραποστολή σου».

Επίσης έλεγε: « Κηρύττουμε το Ευαγγέλιο προς δόξαν Θεού και για τη σωτηρία των ανθρώπων». Προσπάθησε με όλους τους τρόπους να μας βοηθήσει στην ιεραποστολή μεταξύ των κούρδων. Πρώτα απ’ όλα μας έδωσε την Καινή Διαθήκη στην κουρδική γλώσσα. Επίσης αφιέρωσε πολύ χρόνο στο έργο της μετάφρασης. Αυτή η καλή του ανησυχία με συνάρπαζε και με ενέπνεε. Θυμάμαι μια φορά που συζητούσαμε την προοπτική για ένα ιεραποστολικό ταξίδι στους Κούρδους του Ιράκ. Είπα ότι γνωρίζω ελάχιστα την γλώσσα τους και ότι εκεί μιλούν μια ‘άλλη διάλεχτο και λαμβάνοντας υπόψιν μου τον γνωστό σε όλους μας φανατισμό τους, ήμουν βέβαιος ότι εκεί θα λάβω τον στέφανο του μαρτυρίου. Ο π. Δανιήλ μου απάντησε να μη φοβάμαι τίποτα και ότι οι μουσουλμάνοι τον είχαν απειλήσει 14 φορές, λέγοντας ότι θα τον αποκεφαλίσουν. Μπορούσε όμως να κάνει πίσω; Το σημαντικότερο π[ου μας είπε ήταν ότι πρέπει να κηρύττουμε σταθερά και γενναία το Λόγο του Θεού να είμαστε ομολογητές του Χριστού και ότι το μαρτύριο για το Χριστό είναι η μέγιστη τιμή. Συχνά μιλούσε για τα μαρτύρια των αγίων, σαν να ήξερε ότι ο Θεός θα τον δοξάσει με αυτόν τον τρόπο. Και πραγματικά αξιώθηκε από τον Θεό, τον στέφανο του μαρτυρίου. Οι πρώτοι χριστιανοί σε τέτοιες καταστάσεις χαίρονταν, εμείς λυπόμαστε. Όταν έμαθα για το θάνατο του ήμουν  πολύ λυπημένος και σκεφτόμουν: « Να είχε λίγα χρόνια ζωής ακόμα…» Αργότερα όμως συνειδητοποίησα ότι παντού υπάρχει το θέλημα του Θεού. Δόξασα το Θεό που τώρα έχω έναν μεσίτη στον ουρανό, τον ιερομάρτυρα Δανιήλ, ο οποίος προσεύχεται για εμάς και μας βοηθάει στην ιεραποστολική μας προσπάθεια. Θα μπορούσα να πω ότι από εκεί πάνω συνεχίζει το ιεραποστολικό του έργο. Θα σας διηγηθώ και κάτι το συγκλονιστικό. Λίγο πριν το θάνατο του, είχα βρει σ’ ένα μουσουλμανικό φόρουμ μια φωτογραφία του π. Δανιήλ. Οι μουσουλμάνοι με επεξεργασία της φωτογραφίας τον είχαν ντύσει ως μεσαιωνικό σταυροφόρο, κρατώντας ένα σπαθί και έχοντας ως φόντο έναν ναό. Όταν του την έδειξα διασκέδασε πολύ και ζήτησε να του την κορνιζάρω. Μετά το μαρτυρικό του τέλος και ενώ ήμουν βαθιά λυπημένος, έψαξα στο αρχείο μου γι’ αυτήν τη φωτογραφία. Κοιτώντας την έμεινα αποσβολωμένος. Ο ναός του φόντου ήταν η εκκλησία των Αγίων Αποστόλων Πέτρου και Παύλου στην οποία έγινε η κηδεία του!»

Ένας άλλος στενός συνεργάτης του Π. Δανιήλ θυμάται: « Γνωρίζω πολλούς καλούς ιερείς στη Ρωσία, αλλά ποτέ δεν συνάντησα έναν άνθρωπο που ν’ αγαπά τόσο πολύ και με τόση αφοσίωση το Θεό όπως ο π. Δανιήλ. Λίγο καιρό πριν το θάνατο του, παρευρισκόμενος σε μια ομιλία του, σκεφτόμουν ότι μόνο ένα πρόσωπο που αγαπάει βαθιά μπορεί να μιλάει για το Θεό και μόνο για το Θεό δυόμισι ώρες καθηλώνοντας το ακροατήριο. Ο π. Δανιήλ τιμούσε πολύ τον προστάτη άγιο του, τον προφήτη Δανιήλ, από τον οποίο εμπνεύστηκε τον ιεραποστολικό του ζήλο, όπως ο ίδιος έλεγε. Μια φορά διαβάζοντας το βιβλίο του προφήτη Δανιήλ του τράβηξαν την προσοχή τα ακόλουθα λόγια: « και οι συνιέντες εκλάμψουσιν ως λαμπρότης του στερεώματος και από των δικαίων των πολλών ως οι αστέρες εις τους αιώνας»(Δαν. 12:3). «Και  σκέφτηκα- έλεγε- τι ωραία ακούγεται: να λάμψεις σαν ένας αστέρας». Βάπτισε περισσότερους από 80 μουσουλμάνους και έφερε στην ορθόδοξη πίστη 500 προτεστάντες. Ο π. Δανιήλ πήγαινε στις νεοπροτεσταντικές συνάξεις και βασιζόμενος στη Βίβλο κήρυττε την ορθόδοξη πίστη, συμμετείχε σε ανοικτές συζητήσεις με τους νεοειδωλολάτρες αλλά πάνω απ’ όλα απέκτησε τη φήμη του ως ιεραπόστολος μεταξύ των μουσουλμάνων. Λάμβανε από τους μουσουλμάνους απειλητικά τηλέφωνα και γράμματα. Ενάμιση χρόνο πριν την δολοφονία του η μουσουλμάνα δημοσιογράφος H.Homidulina ζήτησε εισαγγελική δίωξη εναντίον του για υποκίνηση θρησκευτικού μίσους πράγμα που η εισαγγελία το απέρριψε. Από τότε όμως άρχισε μια πραγματική καμπάνια δυσφήμησης του π. Δανιήλ, πράγμα που οι ορθόδοξοι δεν γνωρίζουν αφού δεν είναι εξοικειωμένοι με τα μουσουλμανικά μέσα μαζικής ενημέρωσης. Τρείς μόνο μέρες πριν τη δολοφονία, ο π. Δανιήλ με έφερε σπίτι με το αυτοκίνητο. Γελώντας, θυμόμασταν τα περασμένα. Μου έλεγε ότι από όλες τις θρησκείες η λιγότερο ενδιαφέρουσα γι’ αυτόν ήταν η μουσουλμανική και δεν είχε σκοπό να ασχοληθεί. Θυμηθήκαμε μια συζήτηση που είχαμε παλιά, όταν ήμασταν στο Κρουτσιτκι, για το πόσο είχε χαρεί όταν έμαθε ότι έγραψα απολογητικά άρθρα απαντώντας στην μουσουλμανική κριτική: « Αυτό είναι καλό, δεν θα χρειαστεί ν’ ασχοληθώ εγώ μ’ αυτό». Όμως τελικά, κατά Θείο θέλημα, χρειάστηκε ν’ ασχοληθεί με τους μουσουλμάνους. Ο π. Δανιήλ ακολούθησε την οδό του Κυρίου και γι’ αυτόν αυτό ήταν το πιο σημαντικό».

Ο π. Δανιήλ έγραψε μια σειρά βιβλίων όπως: « Ένας περίπατος στην Ορθόδοξη εκκλησία με έναν προτεστάντη», όπου με βάση τη βίβλο εξηγεί τη δομή της ορθόδοξης λατρείας και « Το χρονικό της αρχής» ή   « Ποιος είναι ο Θεός και πόσο κράτησε η Δημιουργία» όπου εξηγεί γιατί οι ορθόδοξοι χριστιανοί δεν μπορούν να πιστέψουν στη θεωρία της εξέλιξης. Τα βιβλία « Γάμος με έναν μουσουλμάνο» αναφέρεται στα σοβαρά προβλήματα που αντιμετωπίζει μια χριστιανή που παντρεύτηκε μ’ έναν μουσουλμάνο. Ο π. Δανιήλ έλαβε χιλιάδες γράμματα από νεαρές που σκέφτονταν να παντρευτούν με μουσουλμάνο ρωτώντας εάν είναι πρέπον και ποια είναι η γνώμη της εκκλησίας, αλλά και από ρωσίδες που είχαν απαρνηθεί το Χριστό για να παντρευτούν έναν μουσουλμάνο και τώρα αντιμετώπιζαν σοβαρά προβλήματα. Πολλές γυναίκες με τη βοήθεια του μετανόησαν και επέστρεψαν στην εκκλησία του Χριστού. Επίσης έγραψε τα βιβλία « Γιατί δε είσαι ακόμα βαπτισμένος» όπου καταρρίπτει τα επιχειρήματα αυτών που δεν θέλουν να βαπτιστούν και το « Γιατί πρέπει να πηγαίνουμε στην εκκλησία» το οποίο αναφέρετε στους βαπτισμένους που δεν εκκλησιάζονται. Το πιο πρόσφατο βιβλίο του είναι το «Οδηγίες για αθάνατους ή τι να κάνετε εάν ήδη πεθάνατε».Σε αυτό το βιβλίο αναφέρει τα ακόλουθα. « Σίγουρα ο καλύτερος θάνατος για έναν χριστιανό είναι να πεθαίνεις ως μάρτυρας για το Χριστό. Όταν σκότωσαν τους τρείς μοναχούς στην Όπτινα κάποιοι έστελναν συλλυπητήρια, αλλά για έναν χριστιανό αυτή είναι η πιο μεγάλη χαρά. Στην πρώτη εκκλησία ποτέ δεν έστελναν συλλυπητήρια για το θάνατο κάποιου που είχαν σκοτώσει. Όλες οι εκκλησίες έστελναν αμέσως συγχαρητήρια. Συγχαρητήρια  για το ότι είχαν έναν νέο προστάτη στους ουρανούς! Ο μαρτυρικός θάνατος ξεπλένει όλες τις αμαρτίες, εκτός από την αίρεση και το σχίσμα».

Ο φίλος και στενός συνεργάτης του Πατρός Δανιήλ, ο Π.Iurii Maximov διηγείται: « Τον π. Δανιήλ τον γνώριζα δέκα χρόνια-από τον Οκτώβριο του 1999. Σ’ αυτά τα δέκα χρόνια τον άκουσα πολλές φορές να λέει ότι επιθυμεί να πεθάνει σαν μάρτυρας. Φοβάμαι ότι από τα χείλη μου ακούγεται πολύ διαφορετικά από ότι θα ακουγόταν από υα δικά του. Όταν μιλούσε γι αυτό, έτσι απλά και χαμογελαστά, αισθανόμουν το ίδιο ξάφνιασμα και την ίδια απορία που είχα όταν διάβαζα τις επιστολές του Αγ. Μάρτυρος Ιγνατίου, όπου εξέφραζε την επιθυμία του να υποφέρει για το Χριστό. Και στην μία και στην άλλη περίπτωση δεν τους πολυκαταλάβαινα.  Θυμάμαι ότι πριν από μερικά χρόνια ταξιδέψαμε στα Σκόπια, στην αρχαία πόλη Βίτολα. Εκεί επισκεφτήκαμε ένα αρχαίο αμφιθέατρο όπου κατά τους ρωμαϊκούς χρόνους προς τέρψιν των ειδωλολατρών έριχναν τους Χριστιανούς στα θηρία. Διατηρούνται δύο μικρά δωμάτια όπου κρατούσαν τα θηρία πριν τα αμολήσουν στην αρένα, ενώ στο κέντρο υπάρχει ένα κελάκι στο ύψος του ανθρώπου όπου κρατούσαν τους Χριστιανούς πριν τους ρίξουν στα θηρία. Σ’ αυτό το αμφιθέατρο πέθαναν κάποιοι από τους πρώτους μάρτυρες της εκκλησίας. Τότε είπα στον π. Δανιήλ: « Μπορείτε να μπείτε εκεί που στέκονταν οι μάρτυρες πριν τους ρίξουν στα θηρία». Και μπήκε σ’ αυτό το κελί. Θυμάμαι πως στεκόταν εκεί και κοίταζε τον ουρανό. Πιθανόν , το ίδιο ήρεμα να κοίταξε τον δολοφόνο του. Πρέπει να αναγνωρίσω ότι πέρασε από το μυαλό μου η σκέψη πως πρέπει να φοβήθηκε στις τελευταίες του στιγμές, γι’ αυτό ρώτησα  τον μοναδικό αυτόπτη μάρτυρα του φόνου: τι έκανε ο π. Δανιήλ όταν βγήκε από το Άγιο Βήμα, όταν είδε τον μασκοφόρο με το πιστόλι στο χέρι; Μου απάντησε: « πήγε κατευθείαν επάνω του».

Ο Π.Iurii Maximov θυμάται ακόμα: « Λίγες μέρες μετά την κηδεία μου τηλεφώνησε ένας φίλος ιερέας και μου είπε πόσο τον είχαν εντυπωσιάσει οι φωτογραφίες που δείχνουν τον π. Δανιήλ μόνο του να μιλάει σε ένα ακροατήριο γεμάτο μουσουλμάνους και με χαρά να μιλάει για το Χριστό και για το ότι το Ισλάμ που απορρίπτει το Χριστό δεν μπορεί να είναι μια αληθινή θρησκεία.  « Δεν μπορώ να κατανοήσω μου είπε ο συνομιλητής μου-τι ψυχή πρέπει να έχεις για να σταθείς ανάμεσα τους να μιλήσεις». Κάποιοι χριστιανοί δεν ήταν ευχαριστημένοι που συμμετείχε σ’ αυτές τις συναντήσεις όμως η πρόσκληση και η πρωτοβουλία άνηκε στους μουσουλμάνους και πως μπορούσε ένας μάρτυρας του Χριστού ν’ αρνηθεί να μιλήσει για την ελπίδα; Η άρνηση του να συμμετάσχει θα ήταν ένα επιχείρημα υπέρ του ισλαμισμού. Αργότερα ο π. Δανιήλ μου είπε ότι μετά από την πρώτη δημόσια αντιπαράθεση με τους μουσουλμάνους ήταν σίγουρος ότι θα τον σκοτώσουν και αισθανόταν μια ανησυχία. Την νύχτα εκείνη είδε ένα όνειρο. Είδε ότι στεκόταν όρθιος μπροστά σ’ έναν πλακόστρωτο λαβύρινθο. Κάποια στιγμή φτάνει στο κέντρο του λαβύρινθου όπου βρισκόταν ένα αλτάριο και πάνω του ήταν τοποθετημένη μια θυσία. Ο π. Δανιήλ κατάλαβε ότι βρίσκεται στο αλτάριο του σατανά και ότι αυτή η θυσία προσφέρθηκε σ’ αυτόν και γεμάτος οργή γκρέμισε το αλτάριο. Τότε εμφανίστηκε ο σατανάς και με απύθμενο μίσος στα μάτια κατευθύνθηκε προς τον π. Δανιήλ. Ο ιερέας άρχισε να προσεύχεται λέγοντας: « Θεοτόκε Παρθένε προστάτεψε με, Άγιε Νικόλαε βοήθησε με!» Τότε μπροστά στον πατέρα Δανιήλ σαν να υψώθηκε ένα αόρατο τείχος και ο σατανάς όσο και να επιτίθονταν προσέκρουε σ’ αυτό. Βλέποντας  το αυτό ο π. Δανιήλ έκανε μερικές σκέψεις ματαιοδοξίας και υπερηφάνειας. Τη στιγμή εκείνη ο σατανάς κατάφερε να περάσει το αόρατο τοίχος και να τον πιάσει από τον λαιμό. Ο π. Δανιήλ προσευχήθηκε: « Υπεραγία Θεοτόκε συγχώρεσε με, αμάρτησα, γλύτωσε με απ’ αυτόν!» Τότε ο σατανάς εξαφανίστηκε λέγοντας στον π. Δανιήλ: « Ούτε θα νικήσεις, ούτε θα χάσεις». Από την στιγμή εκείνη σταμάτησε να φοβάται τους μουσουλμάνους και τις απειλές τους, επειδή βλέποντας την αδυναμία του σατανά μπροστά στο Θεό, καμιά ανθρώπινη κακία, η οποία είναι κατώτερη από την κακία του σατανά, δεν του έκανε πια εντύπωση».

Ο Π.Iurii Maximov συνεχίζει: « Ήμουν μεταξύ των ακροατών της δεύτερης δημόσιας αντιπαράθεσης με τους μουσουλμάνους και πιστεύω ότι πήγε πολύ καλά. Στο τέλος ένας από τους μουσουλμάνους, οργανωτής της συζήτησης έγινε ορθόδοξος. Με πολύ μεγάλη επιτυχία κήρυξε και μεταξύ των προτεσταντών. Με την ευλογία του μητροπολίτη Βλαδίμηρου πήγε στο Κιρχιστάν και κήρυξε σε συνάξεις προτεσταντών με μεγάλη επιτυχία, αφού κάποιοι από τα μέλη των τοπικών αιρέσεων, ακόμα και μερικοί πάστορες έγιναν ορθόδοξοι. Τόση ήταν η επιτυχία του που η ηγεσία των τοπικών αιρέσεων απαγόρευσε τις συνάξεις όσον καιρό θα βρίσκονταν εκεί ο π. Δανιήλ, προσπαθώντας έτσι να τον εμποδίσουν από το να τους μιλήσει. Έκανε ιεραποστολή σ’ όλον τον κόσμο. Δύο φορές πήγαμε μαζί στα Σκόπια όπου μίλησε στους σχισματικούς, ενώ έψαχνε κάποιες ευκαιρίες για να μπορέσει να μιλήσει σε καθολικούς της Δυτικής Ευρώπης και της Νοτίου Αμερικής. Όντας ο ίδιος ιεραπόστολος αγαπούσε πολύ αυτούς που κήρυτταν τον Χριστό. Είχε βοηθήσει στην κατασκευή ενός ναού στην Ινδονησία, στην μόρφωση ορθοδόξων παιδιών από φτωχές οικογένειες της Ζιμπάμπουε και είχε φιλοξενήσει ορθόδοξους κινέζους, ταϊλανδέζους και ινδούς. Στα σχέδια του ήταν να χτίσει έναν μεγάλο ναό προς τιμήν του Προφήτου Δανιήλ. Ένας φίλος μου, ο οποίος τον βοηθούσε στο Άγιο Βήμα, μου εξομολογήθηκε λίγο καιρό πριν από το θάνατο του, ότι αναρωτιόνταν με έκπληξη πώς ο πατήρ έδινε όλο του το είναι στους άλλους, κυρίως στους ενορίτες του χωρίς έλεος για τον εαυτό του. Πραγματικά, ποτέ δεν παραπονιόταν. Θυμάμαι μια φορά που είχε σπάσει το πόδι του και δεν κατάφερε να βρει αντικαταστάτη πήγε να λειτουργήσει χωρίς να υπολογίζει τους πόνους. Όλοι οι ενορίτες του τον θυμούνται ως έναν άνθρωπο εύθυμο και γεμάτο ζωή, λίγοι όμως ξέρουν ότι υπέφερε από δυνατούς πονοκεφάλους, χωρίς όμως ποτέ να παραπονείται. Ποτέ του δεν επέβαλε τη γνώμη του δικτατορικά και πάντα άκουγε την αντίθετη γνώμη. Συχνά καλούσε εμένα και μερικούς άλλους συνεργάτες να συζητήσουμε. Εάν καταλάβαινε ότι έχει κάνει λάθος υποχωρούσε. Ήταν ένας άνθρωπος τίμιος και ήξερες από πριν ότι εάν θα του ζητήσεις βοήθεια θα στη δώσει. Για μένα ήταν ένας ιερέας – παράδειγμα. Ότι έκανε το έκανε για το Χριστό. Επίσης θυμάμαι τα ταξίδια μας και κυρίως το τελευταίο στη Σερβία απ’ όπου γυρίσαμε μια εβδομάδα πριν από τη δολοφονία του. Κατά τη διάρκεια αυτού του ταξιδιού μου ομολόγησε ότι όταν αντιμετωπίζει δυσκολίες και οι περιστάσεις της ζωής γίνονται πιεστικές, αισθάνεται πάντοτε ότι βρίσκεται μέσα σ’ ένα τεράστιο χέρι τον οποίο τον οδηγεί. Τον θυμάμαι πολλές φορές να λέει ότι οι ευαγγελικές περικοπές της ημέρας δεν είναι τυχαίες και συνήθως συμπίπτουν με κάποιες καταστάσεις. Την ημέρα του θανάτου του, η ευαγγελική περικοπή που είχε διαβαστεί περιείχε τα ακόλουθα λόγια του Κυρίου: « και μη φοβηθείτε από των αποκτεννόντων το σώμα, τη δε ψυχήν μη δυναμένων αποκτείνε(…) πας ουν όστις ομολογήσει εν εμοί εμπρόσθεν των ανθρώπων, ομολογήσω καγώ εν αυτώ έμπροσθεν του πατρός μου του εν ουρανοίς». Μη φοβάστε εκείνους που σκοτώνουν το σώμα αλλά δεν μπορούν να σκοτώσουν την ψυχή…Όποιος με ομολογήσει μπροστά στους ανθρώπους, θα τον ομολογήσω και εγώ μπροστά στον ουράνιο Πατέρα μου».

Η τελευταία μέρα της επίγειας ζωής του ξεκίνησε με τη Θεία Λειτουργία. Την ίδια ημέρα βάπτισε ένα παιδί και έφερε στην αγκαλιά της εκκλησίας έναν νέο τον οποίο γλύτωσε από τον αποκρυφισμό. Λίγες ώρες μετά άρχισε, ως συνήθως, τις ομιλίες του με βάση την Αγία Γραφή και έμεινε έως αργά στον ναό συζητώντας με τους ενορίτες διάφορα προβλήματα. Όταν πια έμεινε μόνος στον ναό πήγε στο Άγιο Βήμα για να προσευχηθεί. Εκείνη τη στιγμή μπήκε στο ναό ο δολοφόνος ο οποίος άρχισε να πυροβολεί και να φωνάζει: « Πού είναι ο Σισόεφ;» Ο π. Δανιήλ βγήκε από το Άγιο Βήμα με θάρρος και κατευθύνθηκε προς το δολοφόνο. Το ταξίδι για την αιωνιότητα είχε μόλις αρχίσει….

*Στην τελευταία φωτογραφία ο επιστήθιος Σταυρός του π. Δανιήλ βαμμένος με το αίμα του....