Ελλάς, αδιόρθωτη!...

Του Αρχιμανδρίτη Πολύκαρπου Μπόγρη.

Αν ψάξει κανείς σε όλο τον πλανήτη, δύσκολα θα βρει πιο ταλαιπωρημένο τόπο από την Ελλάδα. Οι Έλληνες, ενώ κατοικούν μια από τις ωραιότερες και πλέον ευνοημένες από τη φύση γωνίες της γης, βλέπουν καθημερινά τον παράδεισο τους να μεταβάλλεται σε κόλαση. Και οι Έλληνες, εύκολοι στην κρίση, τα φορτώνουν πάντα στην κάθε κυβέρνηση και στις ενέργειες της. φταίει και αυτή, αλλά ας μη απαλλάσσουμε τους εαυτούς μας και ας μην αποποιούμεθα τις ευθύνες μας. Η Ελλάδα από τα αρχαία χρόνια ήταν χώρα του μέτρου. Αλλά πάντοτε οι Έλληνες προσπαθούσαν να υπερβούν αυτό το μέτρο, μην αντέχοντας την αρμονία που οι ίδιοι είχαν αναγάγει και σε φιλοσοφικό σύστημα. Και έτσι, ενώ από τη μια μεριά δημιουργούσαν Παρθενώνες, από την άλλη μάχονταν συστηματικά σε εξοντωτικούς εμφυλίους πολέμους. Από την μία λοιπόν έκτιζαν και από την άλλη γκρέμιζαν.

Αυτό αντιγράφουμε και στις μέρες μας. Οι Έλληνες, αφού κατάφεραν να απαλλαγούν από τη φτώχεια και τον αλληλοσπαραγμό, αντί να ομονοήσουν και να επιδοθούν σε δημιουργικά έργα, άρχισαν με μαζοχιστικό ζήλο το γκρέμισμα. Τα δάση μας παραδίδονται κάθε καλοκαίρι στο έλεος της φωτιάς και κανένας δεν φαίνεται να συγκινείται. Όσο για την αναδάσωση, εφησυχάζει στα χαρτιά των «αρμοδίων». Οι ακτές μας καταστρέφονται συστηματικά. Το τσιμέντο πάνω στο τσιμέντο: ένα εξωφρενικό σε σχήμα σύμπλεγμα. Η Αθήνα, που κάποτε τραγουδιόταν σαν «διαμαντόπετρα» στης γης το δαχτυλίδι», κατάντησε η πιο αλλόκοτη πόλη της Ελλάδας και η πιο κακόγουστη πρωτεύουσα της Ευρώπης. Ο ουρανός της, που κάποτε ήταν καύχημα των κατοίκων της και πηγή έμπνευσης κατάντησε εφιάλτης. Τα χωριά μας, οι παραδοσιακοί οικισμοί, έχουν μεταβληθεί σε κακόγουστα τσιμεντένια σύνολα, τα οποία κοσμούν κακάσχημες «παμπ», θορυβώδεις «ντίσκο» και μαγαζάκια με «γκρίκ άρτ» απίστευτης κακογουστιάς. Τα πάντα θυσιάζονται στο βωμό του εύκολου κέρδους. Και όλα αυτά έχουν αντίκτυπο στους ίδιους τους εαυτούς μας, στις σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων.

Κρατικοί λειτουργοί δωροδοκούνται, αστυνομικοί συλλαμβάνονται για εμπόριο ναρκωτικών, δικαστές αθωώνουν εμπόρους του λευκού θανάτου, ληστές και τρομοκράτες σκοτώνουν ανύποπτους περαστικούς και τόσα άλλα τραγικά γεγονότα συνθέτουν την αποσύνθεση του κοινωνικού μας ιστού. Και πάνω από αυτά το εφιαλτικό σκηνικό: πολιτικοί ηγέτες καμώνονται οι μεν πως κυβερνούν, οι δε πως αντιπολιτεύονται. Και η μόνη παρηγοριά είναι αυτός ο τόπος, αυτός ο λαός, καταφέρνει παρ’ όλα αυτά να επιβιώνει εδώ και τρεις χιλιάδες χρόνια. Για πολλούς είναι αδιανόητο, ενώ για τους ιστορικούς και τους ψυχολόγους είναι θέμα συστηματικής έρευνας. Και θα επιβιώσει αυτός ο λαός για χιλιάδες χρόνια ακόμη, γιατί διαθέτει μοναχικά αποθέματα και ακαταμάχητη δύναμη απ’ όπου αντλεί τις δύσκολες ώρες. Αλλά μένει το παράπονο στα χείλη μας. Θα πρέπει να φτάσουμε το έσχατο όριο εξευτελισμού και αποσύνθεσης, για να συνειδητοποιήσουμε την ανάγκη της προσωπικής, κοινωνικής και εθνικής εγρηγόρσεώς μας;

*Το κείμενο αυτό γράφτηκε το Νοέμβριο του 1992 στο Περιοδικό Πειραϊκή Εκκλησία.

Επιμέλεια: Κώστας Ζουρδός