Με τον Καμύ στην παραλία αισθανόμαστε ακόμη πιο έντονα τον
εκτυφλωτικό ήλιο: ανυπεράσπιστοι σαν τον παραθεριστή του, «με τα χέρια
του σε σχήμα σταυρού, σταυρωμένος στον ήλιο».
Αν και το «Καλοκαίρι», μια συλλογή δοκιμίων γύρω από την εποχή της απόδρασης του ανθρώπου από την πολύβουη πόλη, είναι ένας λογοτεχνικός Rough Guide για την ανθρώπινη μοίρα κάτω από το εκτυφλωτικό φως του ήλιου, ο πειρασμός είναι μεγάλος να ξεκινήσει κανείς με το εξαιρετικό graphic novel, του Jacques Ferrandez «Ο ξένος». Εδώ μετουσιώνεται η πυκνή, στεγνή γραφή του Καμύ σε αδρές πινελιές (το στριπ διανθίζεται με ένθετες, εξαιρετικές ιχνογραφίες) που δίνουν πνοή και κίνηση στα πρόσωπα των πρωταγωνιστών, η Μαρί Καρντονά του κόμικ κάλλιστα «συναγωνίζεται» την Αννα Καρίνα της κινηματογραφικής μεταφοράς από τον Λουκίνο Βισκόντι, καθώς τα ανάλαφρα σκίτσα (κάπου μάλιστα κρύβεται και ο Σαρτρ, ως ανταποκριτής παρισινής εφημερίδας στη δίκη του Μερσό) αποπνέουν τη λογοτεχνική και εποχιακή ατμόσφαιρα του μυθιστορήματος και του αποπνικτικού αλγερινού, στην ουσία μεσογειακού, φονικού καλοκαιριού: «Συνέβη εξαιτίας του ήλιου», αποφαίνεται ο κατηγορούμενος στην απολογία του.
Αυτό το μεσογειακό «Καλοκαίρι» πρωταγωνιστεί και στα κείμενα του Καμύ, που κινούνται ανάμεσα στο δοκίμιο και τις ταξιδιωτικές εντυπώσεις, καθώς γράφονται (και διαβάζονται καλύτερα) στο εκτυφλωτικό φως του ήλιου. Εδώ, ξεχωρίζουν τα κείμενα «Ο δρόμος», «Οι αγώνες» (μία εξαιρετική περιγραφή αγώνα μποξ, που θυμίζει τις «Ιστορίες του μποξ», του Τζακ Λόντον), «Μικρός οδηγός για πόλεις χωρίς παρελθόν», η «Εξορία της Ελένης», «Η θάλασσα μες στα χέρια μας». Ορισμένα σημεία του θαρρείς πως είναι γραμμένα στην –ή για την– Αθήνα, αρκεί κανείς να αντικαταστήσει το «Οράν» με την πρωτεύουσα: «Αναγκασμένοι να ζουν μπροστά σ’ ένα θαυμάσιο τοπίο, οι κάτοικοι [της Αθήνας] υπερνίκησαν τούτη την τρομερή δοκιμασία φορτώνοντάς το με πανάσχημα κτίρια», και άλλα προετοιμάζουν το έδαφος για τα «Σημειωματάρια» ή συνομιλούν απευθείας με αυτά.
Ηδη στην εναρκτήρια καταχώριση των «Σημειωματαρίων» (Μάιος του ’35) εντοπίζουμε τον «σκληρό πυρήνα» του «Ξένου» και τις συγγραφικές προθέσεις, με κορύφωση τον αφορισμό «Αν θέλεις να είσαι φιλόσοφος, γράψε μυθιστόρημα», που ο Καμύ θα τον κάνει πράξη στη συνέχεια. Τα «Σημειωματάρια» είναι «οδηγίες χρήσης» του συγγραφέα, πρώτες δοκιμές για το «Καλοκαίρι» και, ταυτόχρονα, στοχασμοί και εξομολογήσεις στην προσπάθεια «να μην αποχωριστεί τον κόσμο», πέρα από το Καλό και το Κακό, ενώ διάσπαρτες είναι οι ιδέες για τον «Ξένο», την ολοκλήρωση του οποίου καταγράφει με τρεις λέξεις τον Μάιο του 1940: «Ο “Ξένος” τελείωσε».
Με τον Καμύ στην παραλία αισθανόμαστε ακόμη πιο έντονα το εκτυφλωτικό φως του ήλιου: έκθετοι κι ανυπεράσπιστοι σαν τον παραθεριστή του, «με τα χέρια του σε σχήμα σταυρού, σταυρωμένος στον ήλιο» (Ιούλιος, 1939), ταξιδεύοντας ταυτόχρονα στα «καλοκαίρια» και τις πόλεις του.
Ο Καμύ με λέξεις, εικόνες και ήχους
Βιβλία
«Το καλοκαίρι», μτφρ.: Ν. Καρακίτσου - Ντουζέ, Μ. Κασαμπαλόγλου - Ρομπλέν, Πατάκης.
«Σημειωματάρια» (1935-1951), μτφρ.: Λ. Παλάντιου, Εξάντας.
«Σημειωματάρια. Βιβλίο πρώτο», Μάιος 1935-Φεβρουάριος 1942, μτφρ.: Ν. Καρακίτσου - Ντουζέ, Μ. Κασαμπαλόγλου - Ρομπλέν, Πατάκης
«Ο ξένος», μτφρ. Ν. Καρακίτσου-Ντουζέ, Μ. Κασαμπαλόγλου - Ρομπλέν, Καστανιώτης (και ΒΙΠΕΡ 69, μτφρ.: Γ. Γεραλή, 1971).
«Ο καλλιτέχνης και η εποχή του», εισαγ., σημ., μτφρ. επιμέτρου.: Α. Βλαβιανού (διάφοροι μεταφραστές), Καστανιώτης.
Graphic novel
Jacques Ferrandez, «Ο ξένος», μτφρ.: Ν. Καρακίτσου - Ντουζέ, Μ. Κασαμπασόγλου - Ρομπλέν, Πατάκης.
José Lenzini, Laurent Gnoni, «Albert Camus, Entre justice e mère», Éditions Soleil.
Κινηματογράφος
«Lo straniero» (Ιταλία, 1967), σκην.: Λ. Βισκόντι (κινηματογραφική μεταφορά του «Ξένου»), ερμ.: Μ. Μαστρογιάνι, Α. Καρίνα κ.ά.
Πηγή: Καθημερινή
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου