Ο Φάρος της Πάτρας

Το ιστολόγιο μας, συνεχίζει το αφιέρωμα τιμής στους κληρικούς που ποτέ δεν εμφανίστηκαν με την αλαζονεία της αρετής αλλά απόμειναν μέσα στην ταπείνωση της αμαρτολότητας που όλοι μας σέρνουμε πίσω μας. Και στάθηκαν δίπλα στο Λαό του Θεού και σε κάθε πονεμένο άνθρωπο. Το αφιέρωμα μας σήμερα είναι στον Π.Γερβάσιο Παρασκευόπουλο.

   
ΑΡΧΙΜΑΝΔΡΙΤΗΣ π. ΓΕΡΒΑΣΙΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΟΠΟΥΛΟΣ

Ο κατά κόσμον Γεώργιος Παρασκευόπουλος, υιός του Χαραλάμπους και της Βασιλικής, γεννήθηκε στη Νυμφασιά (Γρανίτσα) Γορτυνίας. Πολύ πτωχός, εστερείτο και των στοιχειωδών μέσων για τη φοίτησή του στο Δημοτικό Σχολείο. Σε ηλικία 13 ετών, κινούμενος από θείο έρωτα, κατέφυγε στη Μονή Κερνίτσης και διακονούσε εκεί. Ποθώντας όμως τη μόρφωση σε ηλικία 15 ετών ξεκίνησε με τα πόδια για το Μ. Σπήλαιο για να εγγραφεί στο Σχολαρχείο της Μονής. Επειδή σε βρήκες την παραμικρή στοργή έφυγε για τη Μ. Ταξιαρχών Αιγιάλειας και εγράφη στο εκεί Σχολαρχείο. Η επίδοσή του στα μαθήματα προκάλεσε το φθόνο και αναγκάστηκε να φύγει και από εκεί.

Η πνευματική ακτινοβολία του Πατρών Ιεροθέου, ο οποίος περιβαλλόταν από πλήθος εμπνευσμένων ανδρών (Ευσέβιος Ματθόπουλος, Ηλίας Βλαχόπουλος, Παν. Λουληγέρης, Γαβρ. Φραγκούλης, κ.ά.) τον προσήλωσε και "εστράφη βαθύτερον εις την αχαϊκήν γην". Ο άγιος εκείνος ιεράρχης, με τη γνωριμία του, τον επηρέασε βαθύτατα.

Μετά τη στρατιωτική του θητεία, επανήλθε θερμότερος στον εκκλησιαστικό περίβολο. Χειροτονήθηκε διάκονος το 1903 από τον Μητροπολίτη Άρτης Γεννάδιο και του δόθηκε το όνομα Γερβάσιος. Ολοκλήρωσε τις γυμνασιακές του σπουδές στη Ριζάρειο Σχολή επί σχολαρχίας του Αγίου Νεκταρίου Κεφαλά. Ήταν ο δεύτερος μέγας ιεράρχης, ο οποίος εκτιμούσε ιδιαίτερα το νεαρό τότε διάκονο.

Διακρινόμενος πάντοτε για την επίδοσή του στα γράμματα έλαβε υποτροφία και εισήλθε στο Πανεπιστήμιο. Όταν πήρε το πτυχίο του, τοποθετήθηκε από τον μητροπολίτη Αθηνών Θεόκλητο στην υπεύθυνη διακονία του πρωτεκδίκου.

Χειροτονήθηκε πρεσβύτερος το 1912 από τον μητροπολίτη Πατρών Αντώνιο. Στη θρυλική εξόρμηση του 1912-16 συμμετείχε ως ιερεύς του Α' ευζωνικού Συντάγματος, επανειλημμένως διακριθείς και παρασημοφορηθείς από τους διοικητές του. Μετά το 1917, ο π. Γερβάσιος εισήλθε στην εποχή των ειρηνικών αγώνων του. Έμενε μόνιμα στην Πάτρα. Άρχισε εντός της πόλεως πλέον και στις φτωχότερες συνοικίες της να κρούει το "τάλαντον" και "εκ νυκτός ορθρίζων προς τον Κύριον...". Υπηρέτησε ως εφημέριος των ναών Αγ. Παρασκευής και Αγ. Δημητρίου και στη συνέχεια, χωρίς εφημερία ανέλαβε μια άλλη "πορεία" γνήσια αποστολική μέχρι το θάνατό του.

Προ και μετά το 1930 άσκησε ευδοκίμως τα καθήκοντα του πρωτοσυγκέλλου της Μητροπόλεως Πατρών. Και όταν, τέλος, το 1939 ανέλαβε τα καθήκοντα του μεγάλου πρωτοσυγκέλλου της Αρχιεπισκοπής Αθηνών "διοικήσας της πρωτοσυγκελλίαν της Αρχιεπισκοπής εν δυνάμει και ζήλω Ηλιού και καταλιπών ευαγγελικώς ωραίαν, αγίαν εποχήν..." (Μητροπολίτης Πειραιώς Χρυσόστομος, Ανάπλασις, Ιούνιος 1965). Η πρώτη του μέριμνα ήταν το παιδί. Είναι ο πρώτος ιδρυτής στην Ελλάδα οργανωμένων Εκκλησιαστικών Κατηχητικών Σχολείων και από το 1923 ο πρώτος που συνέλαβε την ιδέα της συστάσεως Εκκλησιαστικών Κατηχητικών Νηπιαγωγείων.

Δεν ασχολήθηκε συστηματικά με τη συγγραφή, "παρά το εύχυμον εις τούτο τάλαντόν του". Προτιμούσε να ομιλεί, παρά να γράφει. Εδημοσίευε ανελλιπώς σε εφημερίδες και περιοδικά -των Πατρών και των Αθηνών- άρθρα επί θεμάτων "αμέσως ενδιαφερόντων τον ευαγγελισμόν του λαού". Συλλογές τέτοιων άρθρων αποτελούν τα εκδοθέντα βιβλία του "Θρησκευτικαί μελέται" (1945), "Επίκαιρα προβλήματα" (1948) και "Ερμηνευτική επιστασία επί της Θείας Λειτουργίας" (1958). Δεν αξιώθηκε να επεξεργασθεί πλουσιώτατη ύλη κατηχητικών μαθημάτων του για την κατήχηση των Ελληνοπαίδων.

Εις τα "παιδία του" αυτά αφιέρωσε τις ύστατες σκέψεις του και τους παλμούς των τελευταίων του ημερών. Κρατώντας το "ιστορικό" ραβδί του, με το οποίο επί 50 έτη εποίμανε τα πρόβατα του αρχιποίμενος Χριστού και το οποίο εφάνταζε στα παιδικά μάτια "ως άλλη ράβδος Μωυσέως", έλεγε λίγο πριν την αποστολική ημέρα της 30ης Ιουνίου 1964, κατά της οποίαν εξεδέμησε προς Κύριον: "Σας εμπιστεύομαι τα παιδία μου, τα νήπιά μου, το αύριον του Έθνους, τας χρυσάς ελπίδας του αιωνίου μέλλοντός μου...".

Υπομνήσεις από την πορεία του Παππούλη

1877: Γέννηση Νυμφασία Γορτυνίας. Ο μικρός Γεώργιος σε ηλικία 3 ετών έμεινε ορφανός από μητέρα. Η αγάπη του προς την εκκλησιαστική ζωή και τα γράμματα τον οδήγησαν σε διάφορα μοναστήρια: Ι.Μ. Κερνίτσης Γορτυνίας, Ι.Μ. Μεγάλου Σπηλαίου, Ι.Μ. Ταξιαρχών Αιγίου, Ι.Μ. Γηροκομείου Πατρών όπου ασκείτο στον αγγελικό βίο και παράλληλα σπούδαζε.

1896: Υπηρέτησε δύο χρόνια την στρατιωτική θητεία. Αργότερα το 1912-1913 εθελοντικά ζήτησε και υπηρέτησε στην πρώτη γραμμή στη στρατιά των ευζώνων ως στρατιωτικός ιερεύς.

Πνευματικός δεσμούς είχε: Με τον Μητροπολίτη Πατρών και Ηλείας Ιερόθεο (Μητρόπουλο) τη φωτεινή αυτή προσωπικότητα, με τον Μητροπολίτη Πενταπόλεως Άγιο Νεκτάριο (υπήρξε μαθητής του Αγίου στην Ριζάρειο Εκκλησιαστική Σχολή στην Αθήνα). Αυτοί σημάδευσαν την πνευματική του πορεία. Συνεδέετο επίσης με μεγάλες Εκκλησιαστικές προσωπικότητες; Τον Επίσκοπο Αργολίδας Ιωάννη (Παπασαράντου), τον γέροντα Γαβριήλ Ι.Μ. Γηροκομείου, τους καθηγητές Πανεπιστημίου της Θεολογικής Σχολής Παναγιώτη Τρεμπέλα, Παν. Μπρατσιώτη, Ανδρέα Παπαγεωργόπουλο.

1903: Χειροτονήθη διάκονος και έλαβε το όνομα Γερβάσιος ,από τον επίσκοπο Άρτης Γεννάδιο (13/9/1903)

1910: Χειροτονήθη πρεσβύτερος (13/9/1910)

1914: Έλαβε το πτυχίο του με άριστα και διδακτορικό δίπλωμα από τη Θεολογική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Το έτος αυτό έλαβε και το οφφίκιο του Αρχιμανδρίτου(19/9/1914)

1915: Διορίστηκε καθηγητής στο Γυμνάσιο της Σύρου. Το ίδιο έτος (4/12/1915)του ανετέθησαν και τα καθήκοντα του Ηγούμενου της Ι.Μ.Γηροκομείου Πατρών

1919:Διορίστηκε εφημέριος στον Ι.Ν. Αγίας Παρασκευής Πατρών και από τις 4/8/1919 τακτικός εφημέριος-προϊστάμενος του ιστορικού Ι.Ν. Αγίου Δημητρίου Πατρών. Με τις κατανυκτικές θείες λειτουργίες ιδίως τις νυκτερινές για τους εργαζομένους, με τα εν δυνάμει Ηλιού κηρύγματα, με τα Κατηχητικά σχολεία εις τον Άγιο Δημήτριο και Αγία Αικατερίνη αποτύπωσε τα ίχνη αγίου ανδρός.

1923: Ίδρυση Κατηχητικών Σχολείων Αγίου Δημητρίου (Κ.Σ.Α.Δ.) για όλες τις ηλικίες από νήπια, παιδία (αγόρια-κορίτσια), ενήλικες. Από τότε άρχεται η ιστορία της Αναπλαστικής Σχολής Θηλέων «Αγία Ταβιθά» (Ιωνίας 47, Πάτρα). Το 1931 αποτελεί χρονολογική αφετηρία με τη Σχολή «Χειροτεχνίας» κτλ. Τα εγκαίνια του Ι.Ν.έγιναν στις 7/6/1963. Συλλειτούργησαν ο Γέροντας, ο τότε πρωτοσύγγελος αρχιμ. της Ι.Μ. Πατρών και μετέπειτα μητροπολίτης Ύδρας –Σπετσών και Αιγίνης κ. Ιερόθεος (Τσαντίλης) και ο ιερεύς π. Θεοφάνης Τερζής.

1940-41: Κατά τη δύσκολο εκείνη εποχή για την πατρίδα μας είχε κληθεί και υπηρετούσε ως Πρωτοσύγγελος στην Ιερά Αρχιεπισκοπή Αθηνών πλησίον της μεγάλης εκείνης εκκλησιαστικής προσωπικότητας του Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος Χρυσάνθου, είχε υπηρετήσει και ως «πρωτέκδικος» της Αρχιεπισκοπής Αθηνών.

1950: Ίδρυση Παιδικής εξοχής «Η Αγία Παρασκευή» εις Συχαινά Πατρών. Τα εγκαίνια του ναού της Αγίας Παρασκευής έγιναν 5/8/1956

1960: Έυρεση σε κορμό δέντρου 20/7/1960, εορτή του προφήτου Ηλία, Αχειροποιήτου Τιμίου Σταυρού (είχε φυτευθεί στον Προφήτη Ηλία 17/2//1929).

1964: Εκοιμήθη οσιακά σε ηλικία 87 ετών (στις 29/6/64) στην Αναπλαστική Σχολή Θηλέων Πατρών που με πολλούς κόπους είχε ιδρύσει. Η εξόδιος ακολουθία του έγινε στις 30/6/64 στον Ι.Ν. Αγίου Δημητρίου Πατρών ,όπου τα κατάμεστα πλήθη λαού τον κατευόδωσαν με τις επεφημίες «Άγιος». Αναπαύεται όπισθεν του ιερού του Ι.Ν. της Αγίας Παρασκευής στην Παιδική Εξοχή στα Συχαινά Πατρών που ο ίδιος (από το 1950) από μεγάλη αγάπη για τα παιδιά είχε ιδρύσει.

Ο ΑΧΕΙΡΟΠΟΙΗΤΟΣ ΣΤΑΥΡΟΣ ΤΟΥ π. ΓΕΡΒΑΣΙΟΥ

Η φύτευσις των δενδρυλίων πεύκης από όπου και αποτυπώθη ο Τίμιος Σταυρός, έγινε από τον παππούλη και τα Κατηχητικοπαίδια του εις τον περίβολο της Ιεράς Μονής Προφήτου Ηλιού Πατρών το έτος 1929

Για όσους δεν γνωρίζουν τον μακαριστό γέροντα π. Γερβάσιο και την πραγματικά ουράνια παρουσία του εδώ στη γη σας αναφέρουμε δύο μόνο χαρακτηριστικά γνωρίσματα της ζωής του.

Η πρώτη του μέριμνα ήταν το παιδί. Είναι ο πρώτος ιδρυτής στην Ελλάδα οργανωμένων Εκκλησιαστικών Κατηχητικών Σχολείων και από το 1923 ο πρώτος που συνέλαβε την ιδέα της συστάσεως Εκκλησιαστικών Κατηχητικών Νηπιαγωγείων.

Χαρακτηριστικά ένας Άγιος της Εκκλησίας μας είχε πει: «Εις το πρόσωπόν του βλέπω τον αυριανόν "ταγόν" της Εκκλησίας μας, τον γνήσιον ποιμένα του χριστεπωνύμου πληρώματος...» (Άγιος Νεκτάριος Κεφαλάς, Επίσκοπος Πενταπόλεως)

Ο Αχειροποίητος Σταυρός του π. Γερβασίου

Τον Φεβρουάριο του 1929 στις 17 του μηνός ο π. Γερβάσιος μαζί με τους μαθητές των κατηχητικών σχολείων εφύτευσαν στον περίβολο του Προφήτου Ηλιού όπου κατ' αρχήν ελειτούργουν οι παιδικαί κατασκηνώσεις αφού ανεγνώσθη ειδική ευχή, κορμούς δένδρων (πεύκων). Όταν το καλοκαίρι όμως του 1960 χρειάστηκαν ξύλα για τις κατασκηνώσεις που πλέον είχαν μεταφερθεί σε προάστιο των Πατρών, στα Συχαινά, ο κορμός εκείνος του δένδρου αποκόπηκε για να χρησιμοποιηθεί ως καυσόξυλα. Και ω του Θαύματος!!! Καθώς το έκοβαν βρήκαν μέσα στους κορμούς του δένδρου να αποτυπώνεται ένας αχειροποίητος Τίμιος Σταυρός. Την εόρτια εκδήλωση που επακολούθησε τον Σεπτέμβριο του 1960 ηγήθη ο τότε Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Πατρών κυρός Κωνσταντίνος.

ΣΤΗΝ ΕΥΛΑΒΙΚΗ ΕΟΡΤΗ ΕΠΙ ΤΗ ΑΝΕΥΡΕΣΕΙ ΤΟΥ ΤΙΜΙΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ ΕΙΣ ΚΟΡΜΟΝ ΠΕΥΚΗΣ ΠΛΗΘΗ ΠΙΣΤΩΝ ΣΥΝΕΡΡΕΥΣΑΝ ΕΙΣ ΣΥΧΑΙΝΑ
Κατόπιν πρωτοβουλίας τότε του Σεβ. Μητροπολίτου Πατρών Κωνσταντίνου, ετελέσθη το απόγευμα της Κυριακής ειδική εορτή εις την Αγίαν Παρασκευήν Συχαινών, όπου λειτουργούν αι κατασκηνώσεις του π. Γερβασίου Παρασκευοπούλου, επί τη ανευρέσει, θαυματουργικώς απετυπωμένου, του Τιμίου Σταυρού επί κορμού δένδρου πεύκου εις τον περίβολον του προφήτου Ηλιού, όπου κατ' αρχήν ελειτούργουν αι εν λόγω παιδικαί κατασκηνώσεις.

Παρ' όλον τον καύσωνα και παρά την έλλειψιν συγκοινωνίας μέχρι των κατασκηνώσεων, συνέρρευσαν δια να παρακολουθήσουν την εορτήν πλήθη πιστών.

Ο Σεβασμιώτατος, συνοδευόμενος υπό του πρωτοσυγκέλλου, πανοσ. αρχιμ. Ιεροθέου Τσαντίλη, έφθασεν εις τα Συχαινά την 6ην μ.μ. γενόμενος δεκτός υπό του π. Γερβασίου και πολλών ιερέων, ενώ οι κατηχητόπαιδες έψαλλον εκκλησιαστικά άσματα. Ο Μητροπολίτης προσεκόμισεν, εντός ειδικώς κατασκευασμένου πλαισίου, το τεμάχιον του κορμού του δένδρου, εφ ου έχει αποτυπωθή, κατά τρόπον πράγματι θαυματουργικόν, ο Τίμιος Σταυρός. Το τεμάχιον τούτο φυλάσσεται σήμερα εις τον ναόν της Αγίας Παρασκευής Συχαινών.

Άμα τη αφίξει του Σεβασμιωτάτου, ετελέσθη υπό του ηγουμένου της Ι. Μονής Γηροκομείου, πανοσ. αρχιμ. Αρτεμίου Δρόσου Εσπερινός, κατά την διάρκειαν του οποίου ωμίλησεν ο π. Γερβάσιος, ειπών μεταξύ άλλων ότι: η πεύκη, εις τον κορμόν της οποίας ανευρέθη θαυματουργικώς απετυπωμένος ο Τίμιος Σταυρός, είχε φυτευθή υπό μαθητών του κατηχητικού σχολείου του προφήτου Ηλιού την 17ην Φεβρουαρίου 1929, αφού ανεγνώσθη ειδική ευχή και απεκόπη προ ενός και πλέον μηνός δια να χρησιμοποιηθή ως καυσόξυλα εις την κατασκήνωσιν Συχαινών.

Μετά τον Εσπερινόν, ο Σεβασμιώτατος ανέγνωσε τους ειδικούς χαιρετισμούς, μεστούς υψηλών εννοιών και βαθυστοχάστων φράσεων, προς τον ζωοποιόν Σταυρόν, ενώ τα πλήθη παρηκολούθουν εν ζωηρά κατανύξει και συγκινήσει. Τέλος ωμίλησεν ο Σεβασμιώτατος, τονίσας ότι: η ανεύρεσις εις τον κορμόν του δένδρου του Τιμίου Σταυρού προβάλλει μίαν ακόμη θαυματουργικήν εκδήλωσιν της θείας Δυνάμεως, ενισχύει και ενδυναμώνει την πίστιν των Χριστιανών και επιβραβεύει το πολυετές ιεραποστολικόν έργον του πατρός Γερβασίου, ο οποίος, παρά την προκεχωρημένην ηλικίαν του, εξακολουθεί αόκνως και μετά ζήλου αμειώτου να εργάζεται δια την ηθικήν ανάπλασιν της κοινωνίας.

Κατόπιν, τα πλήθη ησπάσθησαν το ξύλον του Σταυρού, τεμάχιον του οποίου, σημειωτέον, φυλάσσεται και εις τον ναόν της Ιεράς Μονής προφήτου Ηλιού, όπου εκεί είχε γίνει και η δεντροφύτευση του συγκεκριμένου πεύκου.